تاثیرات عدم امنیت غذایی بر رشد کودکان

ناامنی غذایی خانوار درواقع همان ناتوانی در تأمین غذای کافی برای یک سبک زندگی سالم است و این امر از فعالیت تمام اعضای خانواده در زندگی روزمره و جامعه جلوگیری می‌کند؛ به بیان دیگر ناامنی غذایی خانوارها همان دسترسی محدود یا نامطمئن به غذاهای مناسب و بی خطر و دوری از تغذیه نامناسب و یا توانایی محدود یا نامطمئن برای به‌دست آوردن غذاهای قابل قبول از راه های قابل قبول اجتماعی است. بدیهی است که ناامنی غذایی خانوارها با فقر همراه است و تقریباً می‌توان گفت 85 درصد از اینگونه خانواده‌ها دارای فرزند بالغ هستند که شاغل است؛ این امر نشان‌دهنده این است که شرایط شغلی و میزان دستمزد از موارد مهمی هستند که علاوه بر قفر، رابطه مستقیمی با تاثیرات عدم امنیت غذایی بر رشد کودکان دارند.

امنیت غذایی کودکان با سلامتی و رفاه آنها پیوند خورده است؛ ناامنی غذایی خانوارها براساس دو فرضیه مشخص می‌شود:

1. پیگیری مسیر تغذیه‌ای که با کمبود در کمیت و کیفیت غذا مواجه است
2. پیش‌ گرفتن مسیری مملو از استرس و اضطراب مراقبتی مربوط به کمبود غذا

در حالت کلی مواد غذایی از پایه‌ای‌ترین موارد برای ایجاد و ساختن ذهن و بدن قوی به‌شمار می‌آید؛

طبق مطالعات انجام شده کودکان طبقه‌بندی شده در سنین مختلف در خانواده‌های کم درآمد و یا خانواده‌های فقیر با داشتن منابع محدود و تغذیه نامناسب، غالباً به غذاهای کم هزینه و دارای مواد مغذی اندک متوسل می‌شوند. آمار کودکانی کمتر میوه، سبزیجات، غلات، ماست، آجیل و دانه‌های مفید مصرف می‌کنند و نسبت به خانواده‌های دارای امنیت غذایی، قند و تخم مرغ بیشتری می‌خورند، نشان می‌دهد که کیفیت رژیم‌های غذایی کودکان در خانواده‌های مختلف، متفاوت است.

تجربه و تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که تغذیه نامناسب ممکن است در سنین مختلف و مراحل مختلف رشد متفاوت باشد؛ دوره‌هایی از زندگی چون نوزادی، کودکی و اوایل پیش‌دبستانی از دوره‌هایی است که رشد سریع بدن و مغز را به‌همراه دارد پس هرگونه تغییر در امنیت غذایی کودکان و تغذیه نامناسب آنها می‌تواند عواقب مادام العمری داشته باشد و در نسل بعدی گسترش یابد بنابراین تغذیه کافی و مناسب برای حمایت از رشد و نمو سالم در اوایل دوران کودکی آنان بسیار مهم تلقی شده و کیفیت سلامت کودکان توسط عدم امنیت غذایی که ​​منجر به کاهش کاهش کیفیت و کمیت غذا می‌شود، تهدید می‌گردد.

عواقب تغذیه نامناسب بر رشد کودکان

قبل از بیان هر نکته‌ای باید بگوییم در حالی که همه ما در حال حاضر بر روی چگونگی جلوگیری یا درمان COVID-19 متمرکز هستیم، از عواقب جدی این بیماری همه گیر جهانی بر روی کودکان و تأثیرات مخرب آن بر سلامت کودک غافل شده‌ایم؛ بنابراین با توجه به این مسئله باید بیشتر به امنیت غذایی کودکان بیشتر توجه کنیم و از تاثیر ناامنی غذایی خانوارها بر کودکان جلوگیری نماییم.

یکی دیگر از عواقب مهم ناامنی غذایی خانوارها، نتایج ناکافی و نادرست در رشد کودکان است. تغذیه نامناسب بر کودکان، رشد کوتاه مدت و کوتاه قدی آنان را به‌همراه خواهد داشت؛ علاوه‌بر نتیجه مذکور می‌توان به تاثیر دیگری از ناامنی غذایی خانوارها بر سلامت کودکان اشاره کرد که اضافه و کمبود وزن و کاهش کیفیت سلامتی بدن آنها می‌باشد؛ در واقع کودکان گرسنه به اختلالات در رشد دچار می‌شوند که همین امر خود به تنهایی مانع رسیدن آنها به پتانسیل فیزیکی آنان می‌گردد. در ادامه باید بگوییم که کودکان گرسنه یا دارای تغذیه نامناسب به نقص در رشد جسمی و حتی عاطفی دچار می‌شوند که باعث محدودیت فکر و ذهن آنها می‌گردد؛ این امر موجب می‌شود این دسته کودکان که غالباً بازه سنی بین صفر تا سه سال را دارا هستند، نتوانند به‌‎همان سرعتی که هم‌سن و سال‌هایشان می‌آموزند، چیزهای زیادی یاد بگیرند؛ بدین منظور آنان در مدرسه ضعیف‌تر عمل می‌کنند و پیشرفت تحصیلی کمتری نسبت به سایرین دارند؛ به عبارت دیگر برای مدرسه آماده نیستند و نمی‌توانند تمرکز کنند. کودکانی که از امنیت غذایی برخوردار نیستند، بیشتر اوقات بیمار هستند، درحالی که این امر باعث می‌شود بیشتر به بستری شدن در بیمارستان مجبور ‌شوند که همین اتفاق خود به‌تنهایی هزینه‌هایی را برای خانواده‌های کم‌درآمد به‌همراه دارد. کودکان برخوردار از تغذیه ناکافی و نامناسب مشکلات اجتماعی و رفتاری بیشتری دارند زیرا احساسات بد در آنان شکل گرفته که این امر موجب می‌شود انرژی برای تعاملات پیچیده اجتماعی نداشته باشند و نتواند به‌ اندازه سایرین با فشارهای محیطی از خود سازکاری نشان دهند.

دکتر خاتمی متخصص گوارش کودکان می‌گوید زمانی‌که ویتامین‌های کودک تامین نشود او از نظر وزن و قد کوچک می‌ماند و این خطر یکی از خطرات سوء تغذیه است. وی در ادامه صحبت خود می‌گوید سوء تغذیه بر دو نوع است؛ اگر کودکی دچار بیماری کبد یا ناراحتی قلبی باشد، می‌تواند به سوء تغدیه نیز دچار ‌شود اما بیشترین سوء تغذیه که می‌تواند آثار بدی روی رشد کودک بگذارد به خاطر تغذیه نامناسب است؛ وی افزود: سوء تغذیه ‌به‌خصوص اگر در دو سال اول زندگی باشد، علاوه بر عدم رشد و تکامل مغزی، کاهش بهره هوشی و توانمندی‌های ذهنی کودک را به دنبال خواهد داشت.