تصادف زنجیره‌ای به‌خصوص در سطح جاده‌ها یکی از حوادث پرتکرار و تلخ رانندگی‌ست که در آن تعداد زیادی از خودروها دچار آسیب و خسارت می‌شوند. در این تصادف‌ها، معمولا راننده یا راننده‌های مقصر نمی‌توانند مسئولیت جبران تمام خسارت‌های وارد شده به اشخاص ثالث و بقیه‌ی خودروها را برعهده بگیرند. به‌همین دلیل سراغ شرکت‌های بیمه می‌روند تا از محل بیمه‌ی شخص ثالث، این خسارت را جبران کنند.
در این‌جا دو پرسش به ذهن می‌رسد. اول از همه این‌که در تصادف‌های زنجیره‌ای مقصر کیست و چگونه شناخته می‌شود و همچنین اگر میزان خسارت از سقف تعهدات بیمه‌گر بیشتر بود، چه کسی مسئول پرداخت خسارت اشخاص ثالث خواهد بود؟ امروز در بلاگ بیمه‌شو از تصادف‌های زنجیره‌ای می‌گوییم و به این دو سوال اساسی پاسخ می‌دهیم. با ما همراه باشید.
انواع تصادف زنجیره ای
برای تشخیص مقصر در تصادف‌های زنجیره‌ای ابتدا لازم است که نوع تصادف را مشخص کنیم. اول از همه آن‌که تصادف زنجیره‌ای، به تصادفی گفته می‌شود که حداقل سه وسیله‌ی نقلیه در آن تصادف درگیر شده باشند و به هم برخورد کرده‌باشند. حالا که با تعریف آن آشنا شدیم، نوبت به معرفی انواع تصادف زنجیره‌ای می‌رسد. به‌صورت کلی دو وضعیت برای تصادفات زنجیره‌ای تعریف می‌شود:
- تصادف در زمانی که تمام خودروها متوقف و ایستاده باشند: مانند زمانی که تمامی خودروها پشت چراغ قرمز منتظرند یا در ترافیک متوقف ایستاده‌اند و یا پارک شده‌اند.
- تصادف در وضعیتی که ماشین‌ها در حال حرکت‌اند: در این حالت خودروها با سرعت کم یا زیاد در حال حرکت هستند و ناگهان وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگری باسرعت به آن‌ها برخورد می‌کند. در اثر این برخورد، تعداد زیادی از خودروهای دیگر هم باهم برخورد می‌کنند و درگیر تصادف می‌شوند.
تعیین مقصر در تصادف زنجیره ای
قبل از هرچیز باید بدانیم که تعیین مقصر یا مقصرها در تصادفات رانندگی، بر عهده‌ی پلیس راهنمایی و رانندگی است که با بررسی صحنه‌ی حادثه و کشیدن کروکی مقصر را مشخص می‌کند. شرکت‌های بیمه نیز برای شناخت مقصر و پرداخت خسارت، نظر و رای پلیس را معیار قرار می‌دهند. اما حالا با در نظر گرفتن انواع تصادف زنجیره‌ای، میخواهیم مقصر را در هر یک از این حالت‌ها مشخص کنیم.
تصادف در حالت ایست زنجیره ای
تصور کنید که تعداد زیادی خودرو در حالت ایست کامل، متوقف‌اند. ناگهان خودروی شماره‌ی ۱ با سرعت بالا به یک یا چند خودرو از پشت برخورد می‌کند و در ادامه باعث برخورد و تصادف چند ماشین دیگر هم می‌شود. در چنین حالتی، راننده‌ی خودروی شماره ۱ مقصر کلی حادثه است و مسئولیت جبران تمام خسارت‌های وارد شده بر تمام ماشین‌های درگیر در تصادف با او و بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث اوست.
به عبارت ساده‌تر در حالت ایست زنجیره‌ای، اولین خودرویی که که با سرعت از عقب آمده و با ماشین‌ها تصادف کرده‌است، مقصر حادثه شناخته می‌شود و جبران خسارات وارده به تمام ماشین‌های جلویی با او خواهد بود.
تصادف هنگام حرکت ماشین ها
همان‌طور که می‌دانید در حالت کلی خودرویی که از عقب با خودروی دیگری برخورد کند، مقصر شناخته می‌شود. چرا که فاصله‌ی قانونی را رعایت نکرده است. براساس همین قاعده اگر تمام خودروها در حال حرکت باشند، هر خودرویی مقصر برخورد با ماشین جلویی خود بوده و باید خسارت وارد شده را جبران کند. درست است که باز هم خودروی شماره ۱ مسبب شروع حادثه بوده است، اما تصادف بقیه‌ی خودروها با هم به‌خاطر عدم رعایت فاصله بوده‌است.
البته باز هم تعیین راننده‌ی مقصر و سهم هر یک از خودروها در تصادف برعهده‌ی مامور راهنمایی و رانندگی است. بنابراین در صورت وقوع تصادف، ابتدا با پلیس تماس بگیرید تا با بررسی فاصله و سرعت شما، مقصر اصلی را شناسایی کند. شرکت بیمه نیز برای پرداخت خسارت، به نظر و کروکی پلیس نیاز دارد. حتی اگر خسارت وارده جزئی و اندک باشد.
پرداخت خسارت در تصادفات زنجیره ای
در حالت کلی پرداخت خسارت وارده بر راننده‌ی ثالث و خودروی آسیب‌دیده برعهده‌ی مقصر یا مقصرهای حادثه است و آن‌ها برای پرداخت این مبلغ به‌سراغ بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث‌شان می‌روند. شرکت بیمه نیز سقف تعهدات را به‌صورت متناسب بین خودروهای آسیب‌دیده تقسیم می‌کند. اما در تصادفات زنجیره‌ای بزرگ، معمولا سقف تعهدات شرکت بیمه کمتر از مجموع خسارت وارده است. در چنین وضعیتی این سوال مطرح می‌شود که اگر میزان خسارات وارده از سقف تعهدات بیمه‌ی شخص ثالث راننده‌ی مقصر بیشتر باشد، پرداخت خسارت چگونه خواهد بود؟
در این حالت، بیمه‌ی بدنه از راننده‌ی مقصر حمایت می‌کند. اگر میزان خسارت از سقف تعهدات بیمه‌گر بیشتر بود، باقیمانده‌ی خسارت از محل بیمه‌ی بدنه به زیان‌دیدگان پرداخت می‌شود و شرکت بیمه، بعدا این مبلغ را به‌صورت قسطی از راننده‌ی مقصر دریافت می‌کند. البته این وضعیت تنها مخصوص حوادث زنجیره‌ای نیست و در تمامی تصادف‌هایی که خسارت آن از سقف پوشش بیمه‌نامه‌ی ثالث بیشتر شود، انجام‌پذیر است. این مسئله یکی از دلایل مهمی‌ست که خرید بیمه‌ی بدنه را در اولویت قرار می‌دهد.
برای درک بهتر این مسئله، به این مثال توجه کنید. راننده‌ای هنگام خرید بیمه‌ی شخص ثالث، تعهد مالی بیست میلیون تومانیِ بیمه‌گر را انتخاب کرده است. حالا این راننده در یک تصادف زنجیره‌ای مقصر شناخته شده و ملزم به پرداخت خسارت وارده به سه خودروی دیگر می‌شود. مجموع خسارت‌های وارد شده به این سه خودرو شصت و پنج میلیون تومان برآورد شده است. در چنین وضعیتی، ابتدا شرکت بیمه از محل بیمه‌نامه‌ی ثالث بیست میلیون تومان را به تناسب بین سه راننده‌ی زیان‌دیده تقسیم می‌کند. چهل و پنج میلیون باقیمانده نیز از محل بیمه‌ی بدنه پرداخت می‌شود. سپس این چهل و پنج میلیون تومان توسط شرکت بیمه قسط‌بندی شده و به‌مرور از راننده‌ی مقصر پس گرفته می‌شود.
تخفیف عدم خسارت بیمه بدنه در تصادف های زنجیره‌ای
همان‌طور که می‌دانید شرکت‌های بیمه موقع تمدید بیمه‌ی خودرو، مبلغی را تحت عنوان تخفیف عدم خسارت برای رانندگانی که در طول مدت بیمه‌نامه‌ی قبلی خسارتی دریافت نکرده‌اند، درنظر می‌گیرند. درصد این تخفیف هر سال به‌صورت پلکانی افزایش می‌یابد. حالا اگر راننده‌ی مقصر تخفیف عدم خسارت بدنه را داشته باشد اما از محل بیمه‌ی بدنه خسارت وارده به اشخاص ثالث را پرداخت کرده باشد، چه می‌شود؟
در این حالت خاص، تخفیف عدم خسارت بیمه‌نامه‌ی بدنه‌ی شما از بین نمی‌رود. چرا که این مبلغ را دوباره به شرکت بیمه برمی‌گردانید و درواقع از پوشش ریکاوری یا بازیافت خسارتِ بیمه‌ی بدنه استفاده کرده‌اید. پس تخفیف‌های عدم خسارت شما از بین نمی‌رود و در تمدید بیمه‌نامه‌ی بدنه لحاظ خواهد شد.
اهمیت داشتن بیمه خودرو در تصادفات زنجیره ای
منظور از بیمه‌ی خودرو، بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث و بیمه‌نامه‌ی بدنه است که در کنار هم یک پوشش بیمه‌ای کامل برای خودروی شما به‌حساب می‌آیند. بیمه‌ی شخص ثالث مسئولیت راننده‌ی مقصر را برای پرداخت خسارت‌های جانی و مالی وارده به اشخاص ثالث برعهده می‌گیرد. بیمه‌ی بدنه نیز در جهت کمک به جبران خسارات وارده به خودروی بیمه‌گذار تهیه می‌شود. برای مثال در شرایط وقوع تصادفات پشت سر هم، دیدیم که راننده‌ی خسارت‌‌دیده می‌تواند بخشی از خسارت خود را از محل بیمه‌نامه‌ی بدنه‌ی راننده‌ی مقصر دریافت کند. همچنین بیمه‌ی حوادث راننده نیز در پوشش بیمه‌ی شخص ثالث ارائه می‌شود تا ریسک آسیب جانی راننده‌ی مقصر هم تحت پوشش بیمه باشد.
آن‌چه که واضح است، اهمیت بالای بیمه بودن خودرو است. همان‌طور که خواندید، داشتن بیمه‌ی شخص ثالت لازم است اما کافی نیست. غیر از ریسک وقوع تصادفات زنجیره‌ای و آسیب دیدن خودرو، ریسک‌های بالقوه‌ی دیگری نیز وجود دارند که برای مدیریت آن‌ها نیاز به بیمه‌ی بدنه خواهید داشت. ریسک‌هایی مانند خطر سرقت، انفجار و آتش‌سوزی. همچنین با داشتن بیمه‌ی بدنه مطمئن خواهید بود که بیمه‌گر در صورت وقوع تصادف و مقصر شناخته شدن شما، کاملا از شما حمایت خواهد کرد. حتی اگر خسارت وارده از سقف تعهدات بیمه‌گر بیشتر باشد. برای خرید آنلاین بهترین بیمه‌نامه‌ی بدنه روی کمک و مشاوره‌ی کارشناسان بیمه‌شو حساب کنید.