پرداخت مستمری و حقوق بازنشستگی یکی از خدمات مهم بیمه تامین اجتماعی است که برای دوران بازنشستگی بیمه‌گذاران این سازمان درنظر گرفته شده‌است. شرط اساسی برای برخورداری از حقوق بازنشستگی، داشتن سابقه بیمه‌ی مناسب و همچنین رعایت شرط سنی‌ست. به این‌ترتیب، هر کسی که با رعایت این دو شرط از نظر سازمان تامین اجتماعی واجد شرایط شناخته‌شود، امکان دریافت مستمری بازنشستگی برای او فعال خواهد شد.
در شرایطی که بسیاری از افراد به سن بازنشستگی رسیده‌اند اما به‌خاطر سابقه‌ی بیمه‌شان نمی‌توانند برای حقوق بازنشستگی درخواست دهند؛ قانون جدیدی توسط مجلس به تصویب رسیده‌است که به افراد با سابقه‌ی بیمه بیشتر از پنجسال و کمتر از ده‌سال اجازه می‌دهد تا از حقوق بازنشستگی برخوردار شوند و مستمری دریافت کنند. برای آشنایی بیشتر با جزئیات این قانون و شرایط بیمه بازنشستگی برای افراد با حق بیمه کمتر از ده سال با بلاگ بیمه‌شو همراه باشید.
شرایط احراز بازنشستگی
شرایط بازنشستگی برای خانم‌ها و آقایان در جزئیات کمی تفاوت دارد. اما در حالت کلی برای آن‌که بتوانید وضعیت‌تان را از نظر رسیدن به سن بازنشستگی بسنجید، باید به دو عامل سابقه‌ی خدمت و سن فعلی‌تان توجه کنید. در ادامه شرایط کلی برای احراز بازنشستگی از نظر قانون را با هم بررسی می‌کنیم.
شرایط بازنشستگی برای آقایان
- در حالت عادی، بیمه‌شدگانِ آقا می‌توانند با رسیدن به ۶۰ سالگی و داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه‌ی کار برای بازنشستگی‌شان درخواست دهند.
- درصورتی که شغل فرد از مشاغل سخت باشد، می‌تواند با ۲۰ سال سابقه‌ی کار و بدون رعایت شرط سنی برای بازنشستگی درخواست دهد. همچنین اگر در حین کار دچار آسیب شود، می‌تواند با سابقه‌ی خدمت کمتری بازنشسته شود.
- مجروحین جنگی و جانبازها با ۲۰ سال سابقه‌ی خدمت می‌توانند برای بازنشستگی اقدام کنند. این شرایط با رعایت شرط سنی ۵۰ سال برای آقایانِ معلول نیز برقرار خواهد بود.
- سالهای خدمت سربازی می‌تواند به‌عنوان بخشی از سابقه‌ی بیمه‌ی فرد محاسبه شود.
- به‌خاطر داشته‌باشید که شرط اصلی برای بازنشستگی، داشتن ۳۵ سال سابقه‌ی خدمت است. اما بیشتر افراد در قالب یکی از بندهای بالا برای درخواست بازنشستگی، واجد شرایط خواهند بود.
شرایط بازنشستگی برای خانم ها
- خانم‌ها باید حداقل ۴۲ سال سن و ۲۰ سال سابقه‌ی خدمت داشته‌باشند تا بتوانند برای بازنشستگی درخواست دهند.
- خانم‌های ۵۵ سالهای که حداقل ۱۰ سال سابقه‌ی خدمت دارند، برای «بازنشستگی ده‌سال» واجد شرایط شناخته می‌شوند.
- خانم‌ها می‌توانند با داشتن ۴۵ سال سن و ۳۰ سال سابقه‌ی خدمت، برای بازنشستگی‌شان درخواست دهند.
- خانم‌هایی که ۳۵ سال سابقه‌ی بیمه دارند، می‌توانند بدون رعایت شرط سنی برای بازنشسته‌شدن اقدام کنند.
- داشتن ۲۰ سال سابقه‌ی کار در مشاغل سخت هم می‌تواند به بازنشستگی منجر شود.
- داشتن ۲۵ سال سابقه‌ی کار متناوب و ناپیوسته در مشاغل سخت بدون شرط سنی، به بازنشستگی می‌انجامد.
بازنشستگی ده ساله تامین اجتماعی چیست؟
در سطرهای بالا از شرط سن و میزان سابقه‌ی خدمت گفتیم. سازمان تامین‌اجتماعی برای ارائه‌ی خدمات مربوط به مستمری و حقوق بازنشستگی، شرط حداقل و حداکثر سابقه‌ی خدمت را درنظر می‌گیرد. به این‌ترتیب هر بازنشسته‌ای متناسب با مجموع سالهای خدمتش، از مزایای بازنشستگی بهره‌مند خواهدشد.
حداقل سابقه‌ی لازم برای احراز شرایط بازنشستگی در صندوق بیمه‌ی تامین‌اجتماعی، ده سال درنظر گرفته شده‌است که به آن «بازنشستگی ده‌ساله» گفته می‌شود. در بازنشستگی ده‌ساله، مستمری فرد براساس متوسط حقوق دو سال آخر خدمتش محاسبه می‌شود. البته این مبلغ نباید از مبلغ افزایش سالانه‌ی شورای عالی هیئت دولت بیشتر باشد. در غیر این‌صورت، پنجسال آخر خدمت فرد است که مبنای محاسبه‌ی مستمری قرار می‌گیرد.
گفتیم که حداقل شرط سابقه‌ی خدمت ده‌سال و حداکثر ۳۵ سال است. اگر فردی تصمیم بگیرد که با داشتن ده‌سال سابقه‌ی خدمت، بازنشسته شود؛ باید به نکات زیر توجه کند:
- آقایان با رسیدن به ۶۰ سال و خانم‌ها با ۵۵ سال سن می‌توانند برای بازنشستگی ده‌ساله درخواست دهند.
- پرداخت مستمری و حقوق بازنشستگی براساس سالهای خدمت او درنظر گرفته می‌شود. به‌این ترتیب حقوق بازنشستگی کسی که با ده‌سال سابقه بازنشسته شده‌است به‌هیچ‌عنوان برابر با حقوق بازنشستگی فرد دیگری با سابقه‌ی خدمت بیشتر نخواهد بود.
- افرادی که شرط سنی لازم برای بازنشستگی ده‌ساله را داشته‌باشند اما سابقه‌ی خدمت‌شان کمتر از ده‌سال و بیشتر از پنجسال باشد؛ می‌توانند با پرداخت حق‌بیمه و سنوات کسری تا ده سال سابقه، با ده‌روز حقوق بازنشسته شوند.
قانون جدید مجلس برای کسانی که سابقه خدمت کمتر از ده سال دارند
در تبصره‌ای که ۲۳ مردادماه ۱۴۰۱ در مجلس شورای اسلامی به‌تصویب رسید، جزئیات جدیدی به طرح نقل‌وانتقال سوابق بیمه اضافه شد. با تصویب این تبصره، صندوق‌های بازنشستگی موافقت کردند که اگر سابقه‌ی پرداخت حق‌بیمه‌ی فرد بیشتر از پنجسال و کمتر از ده‌سال باشد؛ می‌تواند با پرداخت کسری ماه‌ها یا سنوات تا ده‌سال به نرخ روز از مزایای حقوق و مستمری بازنشستگی استفاده کند.
برای درک بهتر این موضوع، خانم ۵۶ سالهای را تصور کنید که هفت سال سابقه‌ی خدمت برای او ثبت شده‌است. این فرد برای آن‌که بتواند از مزایای مستمری بازنشستگی بهره‌مند شود، لازم است که کسری حق‌بیمه‌اش را بپردازد. مبلغی که برابر با حق‌بیمه و سنوات سه سال خدمت خواهد بود تا ده سال خدمتش جبران شود. بعد از آن، می‌تواند برای دریافت مستمری بازنشستگی با احتساب ده روز کار، اقدام کند.
حقوق بازنشستگی چطور محاسبه می شود؟
در محاسبه‌ی حقوق بازنشستگی باید به دو نکته‌ی مهم توجه داشت؛ اولین نکته محاسبه‌ی متوسط حقوق دو سال آخر خدمت است و دومی، سنوات یا همان سابقه‌ی پرداخت حق‌بیمه خواهد بود. هرچه سابقه‌ی پرداخت بیمه و حقوق فرد بیشتر باشد، مستمری او در زمان بازنشستگی نیز بیشتر خواهد بود.
مثلا کسی که با ده سال سابقه‌ی خدمت بازنشسته می‌شود، مستمری او براساس ده روز کار در ماه محاسبه می‌شود. همچنین فردی که با هفده‌سال سابقه‌ی خدمت بازنشسته می‌شود، مستمری او براساس هفده‌روز کار در ماه محاسبه و پرداخت می‌شود.
سنوات خدمت نیز در قالب مجموع روزهایی تعریف می‌شود که بابت‌شان حق‌بیمه واریز شده‌باشد. در محاسبه‌ی سنوات، از روز به جای ماه و سال استفاده می‌شود و در نهایت مجموع این روزها، به ماه و سال تبدیل می‌شوند. مثلا مجموع ۴۵۶ روز خدمت به یک‌سال و دو ماه و ۲۹ روز تبدیل خواهد شد.
برای محاسبه‌ی حقوق بازنشستگی، ابتدا باید متوسط مزد یا حقوق بیمه‌شده را مشخص کرد. سپس عدد به‌دست آمده در سابقه‌ی پرداخت حق‌بیمه‌ی فرد ضرب می‌شود و عدد حاصل بر ۳۰ تقسیم خواهدشد. در این‌جا، متوسط دستمزد یا حقوق فرد بیمه‌شده از مجموع مزدی‌ست که حق‌بیمه‌ی فرد براساس آن تنظیم می‌شد. سپس این عدد بر ۲۴ تقسیم می‌شود تا متوسط دستمزد ماهانه‌ی فرد در دو سال آخر خدمتش مشخص شود.
با دانستن تمام این نکات درباره‌ی مستمری و شرایط بازنشستگی ده‌ساله، نباید فراموش کنیم که حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی اگرچه که لازم است، اما کافی نیست. چرا که حقوق بازنشستگی حتی برای افرادی که سابقه‌ی خدمت کاملی دارند؛ نمی‌تواند به تنها منبع درآمدی برای ایام بازنشستگی و فراغت از کار تبدیل شود.
کافی‌ست نگاهی به نرخ تورم و مصوبات میزان حقوق بازنشستگی بیندازیم تا متوجه شویم که به یک پس‌انداز قوی‌تر و قابل‌اطمینان‌تر برای تامین هزینه‌های مالی دوران بازنشستگی‌مان نیاز خواهیم داشت.
بهترین مکمل و همراه برای حقوق بازنشستگی، بیمه عمر و سرمایه‌گذاری‌ست. پوشش بیمه‌ای که هم در پایان مدت اعتبار به شما براساس سرمایه‌ی بیمه‌نامه‌تان مستمری پرداخت می‌کند و هم شما را در سود قابل‌توجهی شریک خواهد کرد. همچنین از مزایای مالی دیگری مثل وام بدون بهره و بازخرید اندوخته‌ی بیمه‌نامه نیز بهره‌مند خواهید بود. برای خرید آنلاین بیمه عمر و سرمایه‌گذاری کافی‌ست سری به سایت بیمه‌شو بزنید تا با جزئیات آن آشنا شوید. کارشناسان بیمه‌شو نیز در مسیر خرید این بیمه‌نامه‌ی مهم و ارزشمند همراه شما خواهند بود.