قبل از آن‌که درباره‌ی ویژگی‌های بیمه آتش سوزی بخوانیم، توجه‌تان را به یک نکته‌ی مهم جلب می‌کنیم. آیا می‌دانستید که در میان تمام بیمهنامههای بازرگانی، پایین‌ترین ضریب نفوذ و نرخ خرید به بیمه آتش سوزی مربوط می‌شود؟ آن هم در کشور ما که هر روز دست‌کم یک خبر ناگوار درباره‌ی آتش‌سوزی یا انفجار در مراکز تجاری یا خانه‌های مسکونی می‌شنویم.
از طرفی، وسعت و میزان خسارت جانی و مالی ناشی از آتش و انفجار هم با هیچ حادثه‌ی دیگری قابل‌مقایسه نیست. در واقع، حوادث آتش‌سوزی در بهترین حالت‌شان فقط با خسارت مالی همراه خواهند بود که البته جبران همان خسارت مالی هم به هیچ‌عنوان ساده نیست. به عنوان نمونه، حادثه‌ی دردناک پلاسکو را به یاد می‌آورید؟ بسیاری از مغازه‌دارها و صاحبان تولیدی هنوز با مشکلات مالی ناشی از آن حادثه‌ی آن تلخ دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
به بهانه‌ی پایین بودن ضریب نفوذ و نرخ خرید بیمهنامههای آتش‌سوزی، این‌بار در بلاگ بیمه‌شو سراغ بیمه آتش سوزی و ویژگی‌های آن می‌رویم تا این بیمه‌نامه را بهتر بشناسید و بیشتر برای خرید این بیمه‌نامه‌ی مهم و ارزشمند، ترغیب شوید. پس با ما همراه باشید.
بیمه آتش سوزی و ماهیت آن
درست است که مفهوم بیمه در دنیا با بیمهنامههای دریایی ابداع شد و گسترش یافت، اما بدون شک این بیمهنامههای آتش‌سوزی بودند که برای اولین‌بار در جهان با در نظر گرفتن مخاطب عام و برای مخاطب عام، طراحی شدند. یعنی برخلاف بیمه‌های دریایی که فقط تجار و بازرگان‌ها به آن نیاز داشتند، این‌بار مردم عادی کوچه و خیابان بودند که برای تامین امنیت خانه و کاشانه و محل کسب و کارشان سراغ خرید بیمه آتش‌سوزی می‌رفتند. داستان شکل‌گیری این بیمه‌نامه از آتش‌سوزی بزرگ شهر لندن در قرن هفدهم میلادی شروع می‌شود.
زمانی‌که شهر برای چندین روز پیاپی در آتشی مهارنشدنی سوخت بدون آن‌که از دست کسی کاری بربیاید. شعله‌های آتش کم‌کم فروکش کرد و آن‌چه باقی ماند، تِلی از خاکستر و خانه‌های سوخته بود و سرمایه‌هایی که به باد رفته بود. هرچند تمام مردم شهر در این زیان بزرگ سهیم بودند، اما هیچ سازوکار مشخصی برای جبران این خسارت وجود نداشت. این اتفاق باعث شد تا اولین قدم‌ها برای طراحی بیمه‌نامه آتش‌سوزی برداشته شود. حالا هر کسی با خرید بیمه آتش‌سوزی مطمئن بود که اگر اموال و سرمایه‌اش را در اثر آتش‌سوزی و انفجار از دست بدهد، شرکت بیمه به او غرامت پرداخت می‌کند تا بتواند این خسارت ایجادشده را جبران کند.
از قرن هفدهم میلادی تا امروز، بیمهنامههای آتش‌سوزی همچنان ریسک حوادث ناشی از آتش، صاعقه و انفجار را پوشش می‌دهند. اما ویژگی‌های بیمه آتش‌سوزی فقط به جبران خسارت‌های ناشی از آتش محدود نمی‌شود. بلکه با خرید پوشش‌های تکمیلی، می‌توانید لیست خطرات تحت‌پوشش را افزایش دهید و خسارت‌های مالی ناشی از مواردی مانند زلزله، طوفان و سیل را هم بیمه کنید.
انواع پوشش های بیمه آتش سوزی
همان‌طور که گفتیم یکی از ویژگی‌های بیمه آتش‌سوزی آن است که فقط محدود به جبران خسارت‌های مالی ناشی از آتش‌سوزی، انفجار و صاعقه نمی‌شود. شرکت‌های بیمه برای افزایش تعداد بیمه‌گذاران‌شان و همچنین برای بالا بردن رضایت مشتری سعی می‌کنند تا لیست کاملی از پوشش‌های تکمیلی را در طرح‌های مختلف بیمه آتش‌سوزی ارائه دهند. مهم‌ترین و رایج‌ترین پوشش‌های تکمیلی بیمه آتش‌سوزی به ترتیب زیر است:
- خسارت‌های ایجاد شده در اثر بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل و طوفان
- خسارت‌های ایجاد شده ناشی از ترکیدگی لوله‌ی آب (به همراه جبران خسارات وارده از همین موضوع به همسایه‌ها)
- جبران خسارت‌های ناشی از برف و باران
- پوشش جانبی سرقت با شکست حرز
- خسارت‌های ناشی از آشوب، بلوا و اعتصاب
- پوشش هزینه‌ی پاک‌سازی و جمع‌آوری ضایعات پس از وقوع حوادث مشمول بیمه‌نامه
جبران خسارت های مالی با بیمه آتش سوزی
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بیمه آتش‌سوزی این است که این بیمه‌نامه فقط در قبال خسارت‌های مالی مسئول است. بنابراین اگر حادثه‌ی بیمه‌شده با جرح و فوت همراه باشد، بیمه‌نامه‌ی آتش‌سوزی هیچ مسئولیتی برای جبران هزینه‌های درمان و یا غرامت فوت نخواهد داشت. حالا با در نظر گرفتن این ویژگی می‌توانیم دامنه‌ی تعهدات بیمه‌نامه‌ی آتش‌سوزی را به جبران خسارت‌های مالی وارد شده بر اموال منقول و غیرمنقول بیمه‌گذار محدود کنیم. بر اساس همین طبقه‌بندی، اموال بیمه‌شده را می‌توانیم در سه گروه مجزا دسته‌بندی کنیم.
- بیمه آتش‌سوزی برای ساختمان‌های مسکونی (خود ساختمان و اثاثیه‌ی داخل آن)
- بیمه آتش‌سوزی برای ساختمان‌های صنعتی (مانند تمام کارخانه‌ها همراه با ماشین‌آلات، تاسیسات، خود ساختمان کارخانه و…)
- بیمه آتش‌سوزی برای ساختمان‌های غیرصنعتی (مانند واحدهای تجاری، آموزشی، رفاهی، خدماتی و انبارها که در آن خود ساختمان همراه با موجودی کالاها، ساختمان، تاسیسات، ارزش دکوراسیون و… تحت‌پوشش بیمه آتش‌سوزی قرار می‌گیرد.)
البته اموال گران‌بها و ارزشمند که قابل قیمت‌گذاری نیستند و یا ارزش آنها مدام دستخوش تغییر می‌شود، از استثنائات بیمهنامههای آتش‌سوزی به شمار می‌آیند. مثلا شما نمی‌توانید طلا و جواهرات، تابلوهای نقاشی شناسنامه‌دار و ارزشمند و یا اوراق بهاداری را که در خانه یا محل کارتان نگهداری می‌کنید، تحت‌پوشش بیمه آتش‌سوزی درآورید. مگر آن‌که خودتان قبلا با شرکت بیمه بر سر آنها به توافق مشخصی رسیده باشید و آن توافق در بیمه‌نامه درج شده باشد.
نحوه محاسبه نرخ بیمه آتش سوزی
چندین عامل مختلف دست به دست هم می‌دهند تا در نهایت نرخ بیمه‌نامه آتش‌سوزی تعیین شود و به بیمه‌گذار اعلام شود. جزئیاتی که در استعلام نرخ بیمه آتش‌سوزی تاثیرگذارند، به ترتیب زیر هستند:
- ارزش ساختمان بیمه‌شده
- ارزش اسباب و اموال بیمه‌شده
- تعداد و نوع پوشش‌های تکمیلی که به درخواست بیمه‌گذار به بیمه‌نامه آتش‌سوزی اضافه‌اند
- شرایط عمومی و خصوصی بیمه‌نامه
- تخفیف‌هایی که شرکت بیمه برای صدور بیمه‌نامه آتش‌سوزی درنظر گرفته‌است (مثل تخفیف‌های مناسبتی، تخفیف خرید همزمان بیمه عمر، تخفیف‌های گروهی و…)
- میزان ریسک برآوردشده
انواع طرح های بیمه آتش سوزی براساس شرایط
- بیمه‌نامه آتش‌سوزی با سرمایه ثابت: لیست اموال و سرمایه‌ی بیمه‌شده در طول مدت اعتبار بیمه‌نامه تغییر نخواهد کرد و ارزش آنها از قبل مشخص شده است.
- بیمه‌نامه آتش‌سوزی با شرایط اظهارنامه‌ای (شناور): از این پوشش معمولا برای انبارها و همچنین مکان‌هایی که میزان سرمایه‌ی موجود در آن در طول زمان متغیر است، استفاده می‌شود. برای مشخص‌شدن میزان سرمایه‌ی بیمه‌شده، معمولا در پایان هر ماه موجودی انبار در قالب یک اظهارنامه به شرکت بیمه اطلاع داده می‌شود و در صورت بروز خسارت، این اظهارنامه ملاک برآورد غرامت خواهد بود.
- بیمه‌نامه آتش‌سوزی با شرایط توافقی: در این حالت، شرکت بیمه و بیمه‌گذار بر سر ارزش بیمه‌نامه و لیست اموال و قیمت‌گذاری آنها و همچنین میزان غرامت به توافق می‌رسند و جزئیات این توافق در بیمه‌نامه ثبت خواهد شد.
- بیمه‌نامه آتش‌سوزی با شرایط جایگزینی و بازسازی: اگر بیمه‌گذار ارزش واقعی اموال و اثاثیه‌اش را اعلام کرده باشد، می‌تواند از طریق این بیمه‌نامه برای جبران خسارت به نرخ روز و به‌منظور جایگزینی اموال بیمه‌شده اقدام کند. به این ترتیب، بیمه‌گذار دیگر نگران تورم و افزایش قیمت ناشی از آن نخواهد بود و مطمئن است که در صورت بروز خسارت، اموال آسیب‌دیده برای او جایگزین خواهند شد.
- بیمه‌نامه فرست لاس (First Loss): در وضعیتی که محاسبه‌ی کل ارزش بیمه‌شده آن هم به‌صورت دقیق ممکن نباشد، سراغ بیمهنامههای فرست لاس می‌رویم. همچنین اگر مطمئن باشیم که در صورت وقوع خسارت، امکان از بین رفتن تمام اموال بیمه‌شده وجود نخواهد داشت، باز هم باید سراغ خرید بیمه آتش‌سوزی فرست لاس برویم. به این ترتیب، بیمه‌گذار به‌اندازه‌ی ارزش آن قسمت از ریسکی که خطر موردنظر او را تهدید می‌کند، پوشش و تعهد بیمه‌ای می‌خرد که به آن بیمه‌نامه فرست لاس گفته می‌شود.
خرید بیمه زلزله با بیمه آتش سوزی
از آن‌جایی که در کشوری زلزله‌خیر زندگی می‌کنیم، خرید بیمه زلزله یکی از بهترین آینده‌نگری‌های ممکن برای جبران خسارت‌های مالی ناشی از این حادثه است. اما نکته‌ی مهم آن است که امکان خرید بیمه زلزله به‌تنهایی و در قالب یک بیمه‌نامه‌ی مستقل وجود ندارد. درواقع پوشش زلزله یکی از پوشش‌های تکمیلی و البته بسیار مهم بیمهنامههای آتش‌سوزی به‌حساب می‌آید. به همین دلیل است که نام بیمه آتش‌سوزی و زلزله را با هم می‌شنویم. پس اگر قصد خرید بیمه زلزله را دارید، ناچار به خرید بیمه آتش‌سوزی و قبول ریسک‌های اصلی آن یعنی آتش‌سوزی، انفجار و صاعقه هم هستید.
در پوشش زلزله نیز فقط خسارت‌های مالی ناشی از زلزله به اموال بیمه‌شده براساس سقف تعهدات و جزئیات بیمه‌نامه توسط شرکت بیمه جبران خواهد شد. در استعلام بیمه زلزله و محاسبه‌ی نرخ حق‌بیمه‌ی آن عواملی مانند نوع سازه و اسکلت‌بندی آن، متراژ مکان، هزینه‌ی ساخت هر مترمربع از بنا، ارزش لوازم بیمه‌شده و همچنین منطقه‌ی جغرافیایی تاثیرگذار خواند بود. در واقع، هر کدام از شهرهای ایران در یکی از گروه‌های پنج‌گانه از نظر ریسک وقوع زلزله قرار می‌گیرد. در این دسته‌بندی هر چه از منطقه‌ی یک به سمت منطقه‌ی پنج می‌رویم، احتمال وقوع زلزله نیز بیشتر می‌شود و حق‌بیمه نیز به همان نسبت افزایش خواهد یافت.
مدت اعتبار بیمه نامه آتش سوزی
یکی از سوال‌های رایج درباره‌ی بیمهنامههای آتش‌سوزی، مدت اعتبار آن است. مثلا بیشتر افراد به‌خوبی می‌دانند که بیمه‌نامه‌هایی مانند شخص ثالث و بدنه به‌صورت سالانه تمدید می‌شوند و مثلا هر سال باید در تاریخ مشخصی برای خرید و تمدید بیمه شخص ثالث اقدام کنند. اما در مورد بیمهنامههای آتش‌سوزی، قدرت انتخاب بیشتری داریم.
در واقع یکی از ویژگی‌های بیمه آتش‌سوزی این است که شما می‌توانید این پوشش را به‌صورت کوتاه‌مدت، یک‌ساله و یا بلندمدت خریداری کنید. حق‌بیمه در پوشش‌های کوتاه‌مدت، به صورت درصدی از حق‌بیمه‌ی یک‌ساله محاسبه می‌شوند. مثلا یک شرکت بیمه ممکن است پوشش کوتاه‌مدتش را برای یک پوشش پنج روزه‌ی بیمه‌ی آتش‌سوزی، مبلغی برابر با ۵% حق‌بیمه‌ی سالانه تعیین کند اما از شش روز تا پانزده روز را معادل ۱۰% حق‌بیمه‌ی پوشش سالانه تعیین کرده باشد. پس در پوشش کوتاه‌مدت، هرچه تعداد روزها بیشتر باشد، نرخ حق‌بیمه نیز اقتصادی‌تر خواهد بود.
خرید بیمه آتش سوزی بدون نیاز به بازدید
یکی از مهم‌ترین مراحل صدور بیمه‌نامه‌ی آتش‌سوزی، بازدید از محل توسط کارشناس بیمه است. با این‌وجود تعدادی از شرکت‌های بیمه برای افزایش ضریب خرید بیمهنامههای آتش‌سوزی، شرایطی را مهیا کرده‌اند که بیمه‌نامه بدون بازدید هم صادر شود. به‌عنوان نمونه، یکی از این شرکت‌ها بیمه پارسیان است که طرح خرید بیمه آتش‌سوزی برای واحدهای مسکونی را فراهم کرده است.
بیمه آتش‌سوزی برای واحدهای مسکونیِ پارسیان در قالب سه طرح برنزی، نقره‌ای و طلایی ارائه می‌شود که تفاوت آنها در نرخ حق‌بیمه و سقف تعهدات بیمه‌گر است. در سال ۱۴۰۱ سقف خسارت پرداختی برای بنا و اموال بیمه‌شده در طرح طلایی برابر با ۲۳۰ میلیون تومان است که ۱۴۰ میلیون آن بابت ارزش بنا و ۹۰ میلیون تومان نیز بابت ارزش اسباب و لوازم منزل پرداخت خواهد شد. این پوشش برای خطرات آتش‌سوزی، انفجار، صاعقه، سیل، طوفان، ترکیدن لوله آب، ضایعات ناشی از بارش باران و ذوب برف و سنگینی برف معتبر خواهد بود.
در مطلبی که خواندید با مهم‌ترین نکات درباره بیمه آتش‌سوزی و ویژگی‌های بیمه آتش‌سوزی آشنا شدید. حالا به‌خوبی می‌دانید که این بیمه‌نامه در زمان وقوع حوادث مختلف چطور می‌تواند خسارت ایجادشده را جبران کند. البته ریزه‌کاری‌ها و جزئیات مربوط به بیمه آتش‌سوزی و ویژگی‌های آن به این مطلب ختم نمی‌شود. اطلاعات کاربردی‌تر را براساس شرایط و نیازهایتان، در زمان خرید بیمه‌آتش‌سوزی و مشاوره با کارشناسان بیمه‌ای می‌توانید دریافت کنید. فراموش نکنید که برای انتخاب بهترین بیمه‌نامه‌ی آتش‌سوزی برای خانه یا محل کارتان، بیمه‌شو همراه شماست و از مرحله‌ی استعلام و مقایسه تا خرید و تمدید بیمه‌آتش‌سوزی شما را تنها نخواهد گذاشت.