آیا می‌دانستید بعد از بیمه‌های دریایی، بیمه‌ی آتش‌سوزی دومین پوشش بیمه‌ای بود که در جهان طراحی و ارائه شد؟ خطر آتش‌سوزی یکی از ریسک‌های مهمی‌ست که همچنان زندگی افراد را تهدید می‌کند. در واقع هر لحظه ممکن است آتش‌سوزی اتفاق بیفتد و فاجعه‌ای غیرقابل جبران به‌بار آورد آن هم در حالی‌که امکان پیش‌بینی آن از قبل وجود ندارد. غیر از عوامل انسانی، عوامل طبیعی مانند صاعقه، زلزله، سیل و طوفان هم می‌توانند به آتش‌سوزی منجر شوند و بنابراین تنها راه‌حل موجود برای مواجهه با خسارت‌های سنگین بعد از آتش‌سوزی، خرید بیمه‌ی آتش‌سوزی خواهد بود.
بیمه‌ی آتش‌سوزی یکی از بیمه‌نامه‌های مهمی‌ست که باید برای افزودن آن به سبد بیمه‌تان برنامه‌ریزی کنید. درست است که در ذهن‌مان ریسک آتش‌سوزی را بعید و کم‌رنگ می‌بینیم اما اگر اتفاق بیفتد، خسارت وارده می‌تواند به‌قیمت از دست دادن مهم‌ترین سرمایه‌های زندگی‌مان تمام شود. به همین دلیل، امروز در بلاگ بیمه‌شو از بیمه‌ی آتش‌سوزی و پوششهای آن می‌گوییم. همچنین شما را برای خرید بهترین بیمه‌ی آتش‌سوزی راهنمایی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه بیمه آتش سوزی
آتش‌سوزی بزرگی که در سال ۱۶۶۶ میلادی در شهر لندن رخ داد، خسارت زیادی را به این شهر وارد کرد. شدت این آتش‌سوزی به‌حدی زیاد بود که مردم شهر را ترک کردند تا آن‌که بعد از سه‌شبانه‌روز بالاخره آتش‌سوزی توسط باران خاموش و مهار شد و بعد از چهار ماه، مردم توانستند کم کم به شهر برگردند و زندگی‌شان را از سر بگیرند.
بعد از این حادثه، صاحبان سرمایه و مسئولان شهر در یکی از کافه‌های لندن دور هم جمع شدند تا نحوه‌ی پیش‌بینی و جلوگیری از آتش‌سوزی را بررسی کنند. نتیجه‌ی این صحبت‌ها و بررسی‌ها این بود که ریسک آتش‌سوزی را می‌توان کاهش داد اما هیچ‌گاه به صفر نمی‌رسد و این خطر همیشه در کمین جان و مال انسان‌ها است. بنابراین تنها راه‌حل برای مواجهه با خسارت‌های سنگین آتش‌سوزی، تقسیم خسارت بین تعداد زیادی از افراد است و به این‌ترتیب، بیمه‌ی آتش‌سوزی بعد از بیمه‌ی حمل‌ونقل دریایی به عنوان دومین رشته از بیمه‌های بازرگانی متولد شد.
تعریف بیمه آتش سوزی
ابتدا بهتر است با تعریف آتش‌سوزی و خطرات آتش‌سوزی آشنا شویم. آتش نتیجه‌ی ترکیب اکسیژن، حرارت و ماده‌ای سوختنی‌ست که به آن مثلث آتش گفته می‌شود. هر نوع آتش‌سوزی، یک آتش است اما هر آتشی را نمی‌توان آتش‌سوزی نامید. برای تشخیص آتش‌سوزی باید به دو نکته توجه کرد؛ یکی طریقه‌ی به‌وجود آمدن آتش‌سوزی و دیگری قدرت توسعه‌ی آتش. بیمه‌گر فقط متعهد به جبران خسارت‌هایی‌ست که از آتش‌سوزی به‌مفهوم بیمه‌ای آن ناشی شده باشد که اصطلاحا به آن «آتش وحشی» یا «آتش خسارت‌زننده» گفته می‌شود. بنابراین خسارت‌هایی مانند سوختن لباس یا قالی در اثر آتش سیگار یا جبران خسارت ناشی از پریدن جرقه‌ی الکتریکی از تعهدات بیمه‌گر نیست. حالا نوبت به تعریف خطرات آتش‌سوزی می‌رسد.
عواملی که به هر نحو در ایجاد خسارت ناشی از آتش‌سوزی سهیم باشند، خطرات آتش‌سوزی یا حریق نامیده می‌شوند. در بیشتر مواقع شروع آتش‌سوزی، علت اصلی وقوع خسارت نیست. بلکه تجمیع عوامل تشدید‌کننده‌ی خطر است که بر میزان خسارت آتش‌سوزی تاثیر می‌گذارد. تاثیر این عوامل به‌قدری زیاد است که اگر از میان برداشته شوند، دامنه‌ی حریق کوچک و کم خواهد شد. مثلا هر چقدر وسایل چوبی در خانه بیشتر باشد، آتش حریق نیز بیشتر زبانه می‌کشد. از آن‌جایی که حتی با محدود کردن خطرات آتش‌سوزی باز هم ریسک حریق به صفر نمی‌رسد؛ قرارداد بیمه‌ی آتش‌سوزی معنا و مفهوم پیدا می‌کند.
قرارداد بیمه آتش سوزی
بیمه‌نامه‌ی آتش‌سوزی قراردادی بین بیمه‌گذار و شرکت بیمه است که در آن شرکت بیمه متعهد می‌شود در ازای دریافت حق بیمه، زیان‌های مالی بیمه‌گذار را در رابطه با اموال منقول و غیرمنقولی که در بیمه‌نامه مشخص شده‌اند برای مدتی معین در برابر خطر آتش‌سوزی یا خطرهای دیگری که در بیمه‌نامه قید شده‌اند، جبران کند.
بیمه‌گذار در این قرارداد یا مالک اموال است و یا کسی‌ست که حق استفاده از اموال بیمه‌شده را دارد و از آنها نفع مالی می‌برد. اگر این فرد به سن قانونی رسیده باشد و از دخالت در اموالش منع نشده باشد، می‌تواند برای تهیه‌ی بیمه‌ی آتش‌سوزی در نقش بیمه‌گذار اقدام کند.
انواع بیمه های آتش سوزی
هر شرکت بیمه، برای پوشش ریسک آتش‌سوزی بیمه‌نامه‌ی مخصوص به خودش را با نام‌ها و طرح‌های متنوعی طراحی می‌کند. اما به صورت کلی، بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی برای واحدهای مسکونی، واحدهای صنعتی و واحدهای غیرصنعتی صادر می‌شود و ماهیت قراردادهای آن به شرح زیر است.
بیمه آتش سوزی با خطرهای معین
در این بیمه‌نامه، لیست خطرات مورد پوشش در بیمه‌نامه به تفکیک درج می‌شود و در صورت وقوع حادثه و بروز اختلاف میان بیمه‌گذار و شرکت بیمه، این بیمه‌گذار است که باید ثابت کند خسارت ایجاد شده، ناشی از خطری‌ست که قبلا در بیمه‌نامه ذکر شده است.
بیمه ی تمام خطر
در بیمه‌نامه‌ی تمام‌خطر، اصل بر جبران خسارت است. بنابراین اگر اختلافی بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار برای پرداخت خسارت به‌وجود بیاید، این بیمه‌گر است که باید ثابت کند خسارت وارده ناشی از استثنائات بیمه‌نامه بوده است و در برابر آن تعهدی ندارد. در غیر این‌صورت موظف است خسارت را طبق شرایط بیمه‌نامه پرداخت کند.
بیمه ی آتش سوزی انبارها
برای انبارها یا مکان‌هایی که موجودی روزانه‌ی آنها مدام در حال تغییر است، بیمه‌نامه‌ی اظهارنامه‌ای یا شناور صادر می‌شود. ساختار این بیمه‌نامه به این صورت است که بیمه‌گذار در ابتدای دوره، حداکثر موجودی انبارش را برآورد می‌کند و به شرکت بیمه اعلام می‌کند و به‌صورت علی‌الحساب مبلغی را به بیمه‌گر پرداخت می‌کند. در ادامه و در پایان هر ماه، بیمه‌گذار موجودی واقعی انبارش را به شرکت بیمه اعلام می‌کند تا در پایان اعتبار بیمه‌نامه، حق بیمه‌ی قطعی محاسبه و برآورد شود و بیمه‌گر و بیمه‌گذار حساب‌شان را تسویه کنند. البته شرکت‌های بیمه‌ای، شرایط مختلفی را برای بیمه‌نامه‌ی شناور در نظر می‌گیرند که می‌تواند در جزئیات کمی متفاوت باشد.
بیمه با شرط جایگزینی
در بیمه‌نامه‌ی به‌شرط جایگزینی، اموال بیمه‌شده با درنظر گرفتن شرایط زیر باید جایگزین شوند یا به حالت قبل از وقوع حادثه و خسارت دربیایند.
- خسارت کلی ساختمان و ماشین‌آلات در این بیمه‌نامه باید تعمیر، تعویض، بازسازی یا تجدید شوند تا به همان شکل سابق یا مشابه به آن قابل استفاده شوند.
- تعهد بیمه‌گر تا سقف مبلغ بیمه‌شده است.
- هزینه‌ی استهلاک کسر می‌شود.
- جایگزینی، مخصوص ساختمان و ماشین‌آلات است و برای موجودی انبارها اعمال نمی‌شود.
- اگر حقوق اشخاص ثالث در بیمه‌نامه درج شده باشد، شرکت بیمه بر رعایت حقوق آنها در جایگزینی نظارت می‌کند.
خطرات قابل پوشش در بیمه آتش سوزی
نام این بیمه‌نامه، آتش‌سوزی‌ست اما حریق تنها خطری نیست که در بیمه‌ی آتش‌سوزی پوشش داده می‌شود. آتش‌سوزی، انفجار و صاعقه از پوششهای اصلی بیمه‌ی آتش‌سوزی هستند و مواردی همچون زلزله، سیل و سرقت از پوششهای اضافی به‌حساب می‌آیند که با پرداخت حق‌بیمه‌ی بیشتر، تحت پوشش بیمه‌ی آتش‌سوزی قرار می‌گیرند. در ادامه خطرات قابل پوشش در بیمه‌های آتش‌سوزی را بررسی می‌کنیم.
خطر آتش سوزی
در بیمه‌ی آتش‌سوزی، حریق خطر اصلی است و بقیه‌ی خطرها باید خطر فرعی به حساب بیایند. اما از آن‌جایی که در مواردی انفجار و صاعقه هم به آتش‌سوزی می‌انجامند و تشخیص تقدم و تاخر آنها دشوار است، در ایران خطر آتش‌سوزی، صاعقه و انفجار با هم و با یک نرخ بیمه می‌شوند.
خطر صاعقه
پدیده‌ی صاعقه به تخلیه‌ی بار الکتریکی بین دو ابر یا بین ابر و زمین گفته می‌شود که براثر القای دو بار مخالف ایجاد می‌شود و خسارت‌هایی را به بار می‌آورد. به‌خاطر داشته باشید که تنها خسارت‌های مستقیم ناشی از صاعقه در تعهدات بیمه‌گر خواهد بود و مسئولیتی دربرابر خسارت‌های غیرمستقیم صاعقه نخواهد داشت.
خطر انفجار
انفجار به‌معنای آزاد شدن انرژی با سرعت زیاد است. تفاوت میان آتش و انفجار، در مقدار انرژیِ آزاد شده نیست بلکه تفاوت در سرعت تولید انرژی‌ست. سه‌نوع انفجار داریم که باز هم بیمه‌گر تنها دربرابر خسارت‌های مستقیم ناشی از انفجار متعهد است.
- انفجار مطلق که مخصوص مواد منفجره است.
- احتراق سریع که بیشتر مربوط به سوخت‌های مایع یا گاز یا هواست.
- آزاد شدن یک‌باره‌ی فشار مایع بسیار متراکم در درجه حرارت‌های بالاتر از جوش.
از نظر بیمه‌گر، انفجار به هر نوعی به معنای آزاد شدن ناگهانی انرژی حاصل از انبساط گاز یا بخارات است. شروع و پایان انفجار قابل اندازه‌گیری نیست ولی معمولا بین دو تا شش ثانیه طول می‌کشد.
خطر زلزله و آتشفشان
در بیمه‌نامه‌ی آتش‌سوزی، خسارت‌های مستقیم ناشی از خطر زلزله و آتشفشان به مکان‌های مسکونی، غیرمسکونی و صنعتی و همچنین اسباب و لوازم موجود در آنها تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. در ضمن، خسارت‌های وارده باید هم‌زمان با حوادث یاد شده ایجاد شده باشد.
خطر سیل و طغیان آب دریاها و رودخانه ها
بعضی از خسارت‌های مربوط به سیل و طغیان از استثنائات پوشش آتش‌سوزی به‌حساب می‌آید که مهم‌ترین آنها عبارتند از خسارات ریزش و نشت، خسارات وارد به حصارها و خسارات ناشی از جزر و مد.
خطر طوفان
طوفان به‌معنای نوع مخصوصی از حرکت هوا با شدت معین باد است که سرعت ثابتی ندارد و مرتب در نوسان است. در علم هواشناسی، معمولا بادی که سرعت آن بیشتر از شصت‌وشش کیلومتر در ساعت باشد، طوفان به حساب می‌آید. جبران خسارت‌های مستقیم ناشی از طوفان از تعهدات شرکت بیمه است که شامل اثر مستقیم طوفان و افتادن درختان روی ساختمان و اشیاست. خرابی و ضایعات ناشی از باران، تگرگ و امواج دریا بعد از طوفان بیمه نمی‌شوند اما برخی از خسارت‌های غیرمستقیم مانند خسارتی که در پی طوفان ایجاد شده و غیرقابل اجتناب است، در تعهد بیمه‌گیر قرار خواهد گرفت.
خطر ترکیدن لوله آب و ضایعات ناشی از آب برف و باران
در این پوشش، خسارت‌های ناشی از ترکیدن لوله‌ی آب و ضایعات برف و باران به ساختمان، اموال و اثاث موجود در آن جبران می‌شود. همچنین خسارتی که در اثر نشت آب به سقف و بام خانه وارد می‌شود هم در این پوشش اضافی ارائه می‌شود. اما خسارت‌های وارده به خود لوله، تحت پوشش نیست.
خطر سقوط هواپیما و هلی‌کوپتر
خسارت‌های ناشی از سقوط هواپیما و هلی‌کوپتر یا اشیای پرتاب شده از آنها (غیر از بمب، مواد منفجره و سایر جنگ‌افزارها) حداکثر تا کل مبلغ بیمه‌شده، تحت پوشش قرار می‌گیرد.
خطر شکست شیشه
شکست شیشه، ترکی است که کل ضخامت شیشه را در برمی‌گیرد. خسارت‌های ناشی از شکست شیشه‌های نصب‌شده در ساختمان بیمه‌شده، در اثر حادثه و برخورد شیء خارجی تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. به‌خاطر داشته باشید که اگر ساختمان تحت پوشش بیمه‌ی آتش‌سوزی نباشد، شیشه‌ها را نمی‌توان تحت پوشش خطر شکست شیشه قرار داد.
خطر دزدی با شکست حرز
براساس شرایط عمومی بیمه‌نامه‌ها، موارد زیر سرقت با شکست حرز به‌حساب می‌آیند:
- بالا رفتن از دیوار محل نگهداری اموال بیمه‌شده یا شکستن در و پنجره یا خراب کردن دیوار و نظایر آن
- باز کردن در به وسیله‌ی کلید تقلبی و سایر آلات و ادواتی که برای باز کردن قفل استفاده می‌شوند
- ورود به محل دزدی با تهدید
در بیمه‌ی سرقت با شکست حرز، جبران خسارت به روش‌های زیر است:
- پرداخت ارزش اشیای به سرقت‌رفته
- پرداخت ارزش اشیای خراب‌شده‌ی غیرقابل‌تعمیر
- پرداخت کاهش ارزش اشیای خراب‌شده‌ی قابل‌تعمیر
- پرداخت مخارجی که بیمه‌گذار برای برطرف‌کردن خسارت یا کاهش آن هزینه می‌کند
جنگ، اغتشاشات، اعتصاب، دزدی در هنگام آتش‌سوزی، پول و اوراق بهادار و دزدی‌های عمدی از استثنائات پوشش سرقت‌اند.
خطر انفجار ظروف تحت فشار صنعتی
با توجه به این‌که در شرایط عمومی بیمه‌نامه، خطر انفجار ظروف تحت فشار جزء استثنائات است؛ بیمه‌گذارها می‌توانند تحت شرایط خاص و با پرداخت حق‌بیمه‌ی بالاتر برای خطر انفجار دستگاه‌ها و ظروف تحت‌فشار صنعتی (مانند کمپرسورها، دیگ‌بخار و…) پوشش بیمه‌ای تهیه کنند.
بهترین بیمه آتش سوزی
بهترین بیمه‌ی آتش‌سوزی، بیمه‌نامه‌ای است که براساس نیازهای بیمه‌گذار تهیه و تنظیم شود. ممکن است برخی از افراد ترجیح بدهند که بیمه‌نامه‌شان فقط خطرات اصلی آتش‌سوزی را پوشش بدهد و کمترین میزان حق بیمه را پرداخت کنند. اما برخی دیگر مانند کارخانه‌دارها بخواهند حداکثر حمایت مالی را از سمت بیمه‌گر دریافت کنند. از طرف دیگر عواملی مانند ارزش ساختمان و اموال موجود در آن، ریسک خطرات اضافی مانند سرقت یا طوفان در تعیین حق‌بیمه و تعهدات بیمه‌گر تاثیرگذارند. بهترین شرکت بیمه، شرکتی‌ست که سطح توانگری بالایی دارد و بیمه‌گذار را درصورت وقوع خسارت به بهترین شکل همراهی می‌کند.
همان‌طور که خواندید بیمه‌ی آتش‌سوزی یکی از مهم‌ترین رشته‌های بیمه‌ای است که در کنار آتش‌سوزی، از ساختمان و اموال شما در برابر خسارت خطرات تبعی زیادی همچون سیل، سرقت، طوفان و زلزله محافظت می‌کند. برای خرید بهترین بیمه‌ی آتش‌سوزی روی کمک بیمه‌شو حساب کنید. با وارد کردن مشخصات ساختمان‌تان در سامانه‌ی آنلاین مشاوره، استعلام و خرید بیمه‌ی بیمه‌شو لیستی از بیمه‌نامه‌های مختلف را خواهید دید که به آسانی می‌توانید آنها را با یکدیگر مقایسه کنید و برای خریدشان اقدام کنید.