وقتی صحبت از حمل‌ونقل و ارسال بار در میان باشد، پای سه بازیگر اصلی در میان خواهد بود؛ محموله، صاحب آن و شرکت باربری. در این میان، نباید فراموش کنیم که در مسیر رسیدن بار و محموله به مقصد، حوادث مختلفی در کمین است که نه‌تنها ممکن است به محموله آسیب جدی وارد کند، بلکه احتمال دارد به وسیله‌ی حمل و نقل و راننده‌ی آن نیز خسارت وارد کند.
درست است که آسیب‌های واردشده به راننده به کمک بیمه شخص ثالث جبران‌پذیر خواهد بود، اما در مورد خسارت‌های واردشده به بار چه باید کرد؟
احتمال وقوع همین پیشامدهای ناخوشایند است که بیمه باربری داخلی را تبدیل به چهارمین بازیگر صنعت حمل‌ونقل می‌کند. شرکت‌های بیمه با ارائه‌ی کلوزها و پوشش‌های متنوع در قالب بیمه باربری داخلی از شرکت‌های حمل و نقل و همچنین صاحبان محموله حمایت می‌کنند.
در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ بیمه‌شو با بیمه باربری و تفاوت آن با بارنامه آشنا می‌شنویم. پس از آن نیز، سراغ تعهدات شرکت‌های بیمه در زمان جبران خسارت و همچنین انواع کلوزهای بیمه باربری داخلی خواهیم رفت. با ما همراه باشید.
بیمه باربری داخلی چیست؟
بیمه باربری داخلی از انواع بیمهنامههای اموال است که به حمل‌ونقل کالا در داخل مرزهای جغرافیایی ایران محدود می‌شود. این بیمه‌نامه به دو گروه بیمهنامههای ساده و قراردادی تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه هر یک از آنها را بررسی خواهیم کرد.
بیمه باربری داخلی ساده
بیمه باربری ساده به ازای یک حمل‌ونقل صادر می‌شود. به عبارت ساده‌تر، ارزش کالای موردنظر که قصد جابه‌جایی آن را دارید، محاسبه می‌شود و بر همین اساس شرکت بیمه متعهد می‌شود تا در صورت وقوع حادثه، خسارت واردشده را به بیمه‌گذار پرداخت کند.
بیمه باربری داخلی قراردادی
بیمه باربری قراردادی به شکل یک قرارداد یک‌ساله میان شرکت بیمه و بیمه‌گذار منعقد می‌شود. به این ترتیب، تمام جابه‌جایی‌هایی که توسط بیمه‌گذار در طول مدت اعتبار بیمه‌نامه صورت می‌گیرد، تحت‌پوشش شرکت بیمه قرار خواهد گرفت. البته نباید فراموش کنیم که بیمه‌گذار وظیفه دارد تا مشخصات کامل هر یک از محموله‌ها را همراه با تاریخ جابه‌جایی به شرکت بیمه اطلاع دهد.
کلوزهای بیمه باربری داخلی کدام است؟
کلوز یک واژه‌ی انگلیسی‌ست و در واژه‌نامه‌ی بیمه‌ای از آن به معنای خطرات تحت‌پوشش استفاده می‌شود. از آن‌جایی که بیمهنامههای باربری می‌توانند در قالب بیمه نامه های باربری ترانزیت، وارداتی، صادراتی و داخلی صادر شوند، لازم است تا خطرهای تحت‌پوشش و همچنین تعهدات شرکت‌های بیمه نیز براساس استانداردهای جهانی تعیین شود تا در سراسر جهان قابل‌اجرا و قابل‌فهم باشند.
انواع رایج این کلوزها عبارت‌اند از کلوز C، B و A که در میان‌شان، کلوز A بیشترین تعداد پوشش‌ها را داراست و به همین‌دلیل حق‌بیمه‌ی بالاتری هم دارد. اما وقتی از باربری داخلی صحبت می‌کنیم، یعنی محموله‌ی موردنظرمان در داخل مرزهای جغرافیایی کشورمان جابه‌جا خواهد شد.
بنابراین دیگر نیازی به معادل‌سازی خطرهای تحت‌پوشش با معیارهای جهانی نخواهیم داشت. به همین‌خاطر شرکت‌های بیمه در اغلب اوقات به‌جای معرفی کلوز، لیستی از خطرات تحت‌پوشش را در قالب تعهدات اصلی و تعهدات اضافی در قراردادهایشان تعریف می‌کنند. در حالت کلی، پوشش‌های بیمه باربری داخلی به ترتیب زیر خواهد بود.
پوشش های اصلی بیمه باربری داخلی
در اغلب بیمه‌نامه‌ها، خطرات کلی بیمه باربری داخلی به حوادثی مانند تصادف خودرو، آتش‌سوزی و سقوط وسایل نقلیه اشاره دارد. این پوشش‌ها، بخش جدایی‌ناپذیر قرارداد بیمه باربری را تشکیل می‌دهند و امکان حذف از قرارداد را ندارند. در واقع شما با پرداخت حق‌بیمه به تمام پوشش‌های اصلی آن دسترسی خواهید داشت.
پوشش های تکمیلی بیمه باربری داخلی
پوشش‌های تکمیلی یا اضافی با درخواست بیمه‌گذار و با پرداخت حق‌بیمه‌ی اضافی به لیست تعهدات شرکت بیمه اضافه خواهند شد. این پوشش‌ها، خسارت‌هایی مانند ضربه دیدن کالا بر اثر بارگیری، آب‌دیدگی و سقوط کالا را جبران می‌کنند.
تفاوت بارنامه با بیمه باربری داخلی چیست؟
همان‌طور که در پاراگراف قبلی توضیح دادیم، بیمه باربری داخلی از جنس بیمهنامههای اموال است که در آن خسارت‌های واردشده به بار و محموله تحت‌پوشش شرکت بیمه قرار می‌گیرد.
اما بارنامه در گروه اوراق بهادار قرار می‌گیرد که در آن اطلاعات مربوط به بار مانند نام، آدرس گیرنده و فرستنده‌ی کالا، مشخصات، تعداد و وزن محموله و همچنین کرایه‌ی حمل کالا ثبت می‌شود. به عبارت ساده‌تر، بارنامه همان قرارداد حمل، رسید دریافت کالا یا سند مالکیت محموله تلقی می‌شود.
تعهدات بیمه گذار در زمان وقوع حادثه در بیمه باربری داخلی چیست؟
اگر کالای موردنظر تحت‌پوشش بیمه باربری باشد و در اثر وقوع یکی از خطرات تحت‌پوشش دچار آسیب و خسارت شود، بیمه‌گذار برای دریافت به‌موقع غرامت، وظیفه دارد تا به موارد زیر عمل کند:
- وقوع حادثه را در سریع‌ترین زمان ممکن به نمایندگی بیمه اعلام کند.
- برای انجام بازدید و تنظیم گزارش از حادثه، نهایت همکاری را با شرکت بیمه و کارشناس خسارت داشته باشد.
- مدارک موردنیاز را برای تشکیل پرونده به شرکت بیمه ارائه دهد.
- برای دریافت خسارت، بیمه‌گذار باید حق‌بیمه را به درستی و پیش از وقوع حادثه به شرکت بیمه پرداخت کرده باشد.
برای دریافت خسارت از بیمه باربری داخلی به چه مدارکی نیاز است؟
لیست نهایی مدارک موردنیاز پس از وقوع خسارت از طرف شرکت بیمه به شما اعلام خواهد شد. اما به‌صورت کلی، برای بررسی پرونده و دریافت غرامت از بیمه باربری به ارائه‌ی مدارک زیر نیاز خواهد بود:
- ارائه‌ی اصل بیمه‌نامه و الحاقیه‌ی صادر شده (در صورت وجود)
- فرم‌های بازدید اولیه از محل حادثه و محموله
- بارنامه‌ی اصلی
- ارائه‌ی فاکتورهای خرید کالا
- ارائه‌ی گزارش بازدید که توسط نیروی انتظامی تنظیم شده است
- ارائه‌ی سند برای تعیین میزان خسارت واردشده