اگر شما هم در جایی مشغول به کار هستید، طبق قانون باید از طرف کارفرما برای شما بیمه رد بشود. منظور از رد شدن بیمه این است که نام شما به‌عنوان کارگر در لیست بیمه‌ای آن کارگاه ثبت شود و کارفرما هر ماه مبلغی را تحت عنوان حق‌بیمه‌ی اجباری کارگر به حساب تامین اجتماعی واریز کند. با پرداخت حق بیمه کارگران است که افراد به خدمات درمانی بیمه‌ی تامین اجتماعی دسترسی خواهند داشت. همچنین ثبت سابقه‌ی کار، بهره‌مندی از مزایای بازنشستگی، پرداخت مستمری بازماندگان و از کار افتادگی از دیگر مزایای پرداخت حق بیمه کارگران و رد شدن بیمه است.
اما نرخ حق بیمه کارگران سالانه مشخص می‌شود و با در نظر گرفتن تورم و هزینه‌های زندگی، نسبت به سال قبل از خود افزایش می‌یابد. با اعلام حق بیمه کارگران در سال ۱۴۰۱ در شش ماه اول و دوم سال، مبلغی که از طرف کارفرما و کارگر باید پرداخت شود هم مشخص شده است. در ادامه از جزئیات حق بیمه کارگران در سال ۱۴۰۱ و نحوه‌ی محاسبه‌ی آن می‌گوییم. با بیمه‌شو همراه باشید.
حق بیمه کارگران چیست؟
حق بیمه کارگران وجه مشخصی‌ست که باید هر ماه از طرف کارفرما به حساب سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود تا پرسنل آن کارگاه، تحت پوشش مزایای بیمه تامین اجتماعی قرار بگیرند. از آن‌جایی که میزان حقوق پایه هر سال افزایش پیدا می‌کند و حق بیمه نیز براساس پایه حقوق، حق مسکن و بن کارگری است که تعیین می‌شود؛ حق بیمه کارگران نیز هر سال مقداری افزایش پیدا می‌کند و نرخ دقیق آن به اطلاع همه‌ی مردم می‌رسد.
فرمول محاسبه حق بیمه اجباری کارگران: ((تعداد روزهای کارکرد x پایه حقوق روزانه) + حق مسکن + بن کارگری) x سی درصد
کارفرما و کارگر، هر کدام سهم مشخصی در پرداخت حق بیمه دارند. طبق قانون، مبلغ حق بیمه برابر با ۳۰٪ حقوق و دستمزد دریافتی کارگر (حقوق پایه، حق مسکن و بن کارگری) است. با مشخص شدن این مبلغ، پرداخت ۲۳٪ آن برعهده‌ی کارفرماست و ۷٪ باقیمانده را کارگر می‌پردازد. البته نیازی به پرداخت‌های جداگانه از طرف کارگر و کارفرما نیست و کارفرما ضمن پرداخت سهم خود، سهم کارگر را هم از حقوق او کم می‌کند و مجموع آن را به حساب تامین اجتماعی واریز می‌کند.
حق بیمه کارگران در سال ۱۴۰۱ چقدر است؟
حق بیمه ماهانه‌ی کارگران در سال ۱۴۰۱ برای ماه‌های سی‌ویک روزه‌ی سال ۱۷.۴۵۷.۲۲۵ ریال و برای ماه‌های سی روزه‌ی سال ۱۷.۰۳۹.۲۵۰ ریال اعلام شده است. همان‌طور که گفتیم از این مبلغ، ۲۳٪ سهم کارفرما و ۷٪ سهم کارگر است که باید به حساب تامین اجتماعی واریز شود. پرداخت صحیح و به‌موقع حق بیمه از وظایف کارفرماست و در صورت عدم پرداخت، نه‌تنها کارفرما مشمول جریمه می‌شود بلکه لیست بیمه‌ی کارگاه نیز تا پرداخت بدهی و جریمه‌های قبلی مسدود و بلوک می‌شود و امکان پرداخت حق بیمه‌ی ماه‌های آینده از او سلب خواهد شد.
جدول کامل حق بیمه کارگران در سال ۱۴۰۱
| ردیف | عنوان | ماهیانه ۳۱ روز | ماهیانه ۳۰ روز | اسفند (۲۹ روز) |
| ۱ | حداقل دستمزد (روزانه: ۱.۳۹۳.۲۵۰) | ۴۳.۱۹۰.۷۵۰ | ۴۱.۷۹۷.۵۰۰۰ | ۴۰.۴۰۴.۲۵۰ |
| ۲ | حق خواروبار | ۸.۵۰۰.۰۰۰ | ۸.۵۰۰.۰۰۰ | ۸.۵۰۰.۰۰۰ |
| ۳ | حق مسکن | ۶.۵۰۰.۰۰۰ | ۶.۵۰۰.۰۰۰ | ۶.۵۰۰.۰۰۰ |
| ۴ | جمع مشمول حداقل بیمه اجباری | ۵۸.۱۹۰.۷۵۰ | ۵۶.۷۹۷.۵۰۰ | ۵۵.۴۰۴.۲۵۰ |
| ۵ | بیمه سهم کارفرما (۲۰ درصد) | ۱۱.۶۳۸.۱۵۰ | ۱۱.۳۵۹.۵۰۰ | ۱۱.۰۸۰.۸۵۰ |
| ۶ | بیمه بیکاری سهم کارفرما (۲۰ درصد) | ۱.۷۴۵.۷۲۳ | ۱.۷۰۳.۹۲۵ | ۱.۶۶۲.۱۲۸ |
| ۷ | جمع بیمه سهم کارفرما (۲۳ درصد) | ۱۳.۳۸۳.۸۷۳ | ۱۳.۰۶۳.۴۲۵ | ۱۲.۷۴۲.۹۷۸ |
| ۸ | بیمه سهم کارگر (۷ درصد) | ۴.۰۷۳.۳۵۳ | ۳.۹۷۵.۸۲۵ | ۳.۸۷۸.۲۹۸ |
| ۹ | جمع مبلغ بیمه پرداختنی (۳۰ درصد) | ۱۷.۴۵۷.۲۲۵ | ۱۷.۰۳۹.۲۵۰ | ۱۶.۶۲۱.۲۷۵ |
همان‌طور که می‌بینید، در این جدول حق خواروبار و مسکن در تمام ماه‌های سال یکسان محاسبه شده است و تعداد روزهای ماه تاثیری در مقدار آن ندارند.
حق بیمه تامین اجتماعی چطور محاسبه می شود؟
حق بیمه اجباری کارگران با توجه به پایه حقوق، حق مسکن و بن کارگری محاسبه می‌شود. درواقع پایه حقوق روزانه در تعداد روزهای کاری آن ماه ضرب می‌شود و عددی که به دست می‌آید با بن کارگری و حق مسکن جمع می‌شود. سی‌درصد این مبلغ، حق بیمه را تشکیل می‌دهد.
با تغییر حقوق و مزایای کارگران در هر سال، مقدار حق بیمه هم تغییر می‌کند. اما سهم کارگر و کارفرما همیشه ثابت است. به این ترتیب که ۲۳٪ از آن ۳۰٪ را کارفرما باید پرداخت کند و ۷٪ باقیمانده سهم کارگر است که از حقوق او کسر خواهد شد و در فیش حقوقی‌اش به‌عنوان کسورات درج می‌شود.
جدول مقایسه حقوق و مزایای کارگران در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱
| شرح | سال ۱۴۰۰ | سال ۱۴۰۱ |
| حداقل دستمزد روزانه | ۸۸۵.۱۶۵ | ۱.۳۹۳.۲۵۰ |
| حداقل دستمزد ماهانه | ۲۶.۵۵۴.۹۵۰ | ۴۱.۷۹۷.۵۰۰ |
| بن کارگری | ۶.۰۰۰.۰۰۰ | ۸.۵۰۰.۰۰۰ |
| حق اولاد (برای هر فرزند) | ۲.۶۵۵.۴۹۵ | ۴.۱۷۹.۷۵۰ |
| کمک هزینه مسکن | ۴.۵۰۰.۰۰۰ | ۶.۵۰۰.۰۰۰ |
| پایه سنوات (به‌شرط داشتن حداقل یک‌سال سابقه کار) | ۱.۴۰۰.۰۰۰ | ۲.۱۰۰.۰۰۰ |
| حداقل دریافتی کارگر بدون فرزند و بدون سابقه | ۳۷.۰۵۴.۹۵۰ | ۵۶.۷۹۷.۵۰۰ |
| حداقل دریافتی کارگر با یک فرزند | ۴۱.۱۱۰.۴۴۵ | ۶۳.۰۷۷.۲۵۰ |
| حداقل دریافتی کارگر با دو فرزند | ۴۳.۷۶۵.۹۴۰ | ۶۷.۲۵۷.۰۰۰ |
| حداقل دریافتی کارگران ۳.۳ نفره | ۴۱.۹۰۷.۰۹۴ | ۶۴.۳۳۱.۱۷۵ |
با درنظر گرفتن هزینه‌های مربوط به سال ۱۴۰۱، پایه حقوق به‌همراه حق مسکن و بن کارگری در فرمول محاسبه‌ی حق بیمه‌ی اجباری قرار می‌گیرند تا مقدار حق بیمه مشخص شود و کارگر و کارفرما، هریک سهم مربوط به خودشان را بپردازند.
سهم کارفرما و کارگر در حق بیمه چقدر است؟
هم کارگر و هم کارفرما در پرداخت حق بیمه سهم دارند. سهم کارگر از حقوق ماهانه‌ی او کسر می‌شود. کارفرما نیز سهم خود را جداگانه محاسبه می‌کند و با سهم کارگر، یک‌جا به حساب تامین اجتماعی واریز می‌کند. از آن‌جایی که سی‌درصد از حقوق مبنای محاسبه‌ی حق بیمه است، از این مقدار هفت درصد سهم کارگر و بیست درصد سهم کارفرماست. سه درصد باقیمانده نیز به بیمه بیکاری مربوط می‌شود که چون کارگر مشغول به کار است، به‌جای آن‌که دولت آن را پرداخت کند؛ کارفرما باید در کنار بیست درصد خودش واریز کند. پس در مجموع می‌توان گفت بیست‌و‌سه درصد از سهم حق بیمه مربوط به کارفرما و هفت درصد مابقی سهم کارگر است.
هرچند این درصد، همیشه ثابت است و سهم کارگر و کارفرما تغییر نمی‌کند اما با افزایش حقوق و مزایای کارگر در هر سال، مقدار حق بیمه نیز به‌صورت سالانه افزایش پیدا می‌کند و هر سال نرخ جدید آن از طرف وزارت کار اعلام می‌شود.
جریمه عدم پرداخت حق بیمه چیست؟
پرداخت حق بیمه اجباری از وظایف کارفرماست. گاهی‌اوقات کارفرما برای فرار از پرداخت حق بیمه‌ی واقعی و مصوب، با کارگر توافق می‌کند تا حق بیمه‌ی کمتری را پرداخت کند و به‌جای آن حقوق کارگر را افزایش دهد. اما بیمه‌ی توافقی در دسته‌ی تخلفات و فرارهای بیمه‌ای قرار می‌گیرد و نزد اداره‌ی کار هیچ اعتباری ندارد. اگر کارگر شکایت کند و یا بازرس متوجه این موضوع شود، حق بیمه‌ی واقعی محاسبه می‌شود و کارفرما نیز جریمه خواهد شد.
اما کارفرما تا آخرین روز ماه فرصت دارد حق بیمه‌ی مربوط به آن ماه را واریز کند. با گذشت این مدت و عدم پرداخت حق بیمه، کارفرما مشمول جریمه خواهد شد که این جریمه می‌تواند دو تا ده برابر حق بیمه‌ی آن مدت باشد. بنابراین کارفرما موظف است لیست بیمه‌ای را به همراه حق بیمه‌ی مصوب، در فاصله‌ی بین اولین روز تا آخرین روز ماه به حساب تامین اجتماعی واریز کند.
به‌عنوان کارگر، برای طرح دعوا علیه کارفرما بابت پرداخت نکردن حق بیمه باید به اداره‌ی کار مراجعه کنید و شکایت‌تان را ثبت کنید. سپس با ارائه‌ی مدارکی مانند قرارداد کار و فیش بانکی، باید رابطه‌ی کاری‌تان را با کارفرما اثبات کنید. با محرز شدن این موضوع، قاضی پرونده به نفع شما رای خواهد داد و کارفرما را جریمه می‌کند.
با داشتن برگه‌ی رای دادگاه و مراجعه به شعبه‌ی تامین اجتماعی، سابقه‌ی بیمه‌تان تصحیح و تکمیل خواهد شد. دقت کنید که هر کدام از شعب اداره‌ی کار، تنها چند منطقه‌ی شهرداری را پوشش می‌دهند. بنابراین بر اساس آدرس محل کارتان، باید شعبه‌ای از اداره‌ی کار که به پرونده‌ی شما رسیدگی می‌کند را پیدا کنید و به همان شعبه برای طرح شکایت مراجعه کنید.
چطور از پرداخت حق بیمه مطمئن شوم؟
اگر در جایی مشغول به کار هستید و می‌خواهید از وضعیت رد شدن حق بیمه و سابقه‌ی بیمه‌تان مطمئن شوید، می‌توانید به سایت تامین اجتماعی مراجعه کنید. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:
- وارد سامانه تامین اجتماعی شوید و گزینه‌ی ورود به سامانه را انتخاب کنید.
- اگر قبلا در این سامانه ثبت‌نام نکرده‌اید، ابتدا باید حساب کاربری بسازید.
- به حساب کاربری‌تان وارد شوید و از قسمت «بیمه‌شدگان» روی گزینه‌ی «خدمات سابقه» کلیک کنید.
- از بین گزینه‌ها، گزینه‌ی سوابق و ریز دستمزد را انتخاب کنید تا سابقه‌ی بیمه‌تان به شما نمایش داده شود.
در مطلبی که خواندید با جزئیات حق بیمه کارگران در سال ۱۴۰۱ و سهم کارگر و کارفرما به خوبی آشنا شدید. پیشنهاد می‌کنیم که اگر تا کنون در سامانه‌ی تامین اجتماعی حساب کاربری نساخته‌اید، در سریع‌ترین زمان ممکن این فرایند را طی کنید تا بتوانید سابقه‌ی بیمه و رد شدن حق بیمه‌هایتان را پیگیری و مدیریت کنید.