حسابرسی تأمین اجتماعی که با نام حسابرسی بیمه‌ای نیز شناخته می‌شود، یکی از خدمات مهم بیمه‌ای است که برای رسیدگی به امور مربوط به کارگاه‌ها و شرکتها انجام می‌پذیرد. براساس قانون کارفرمایان موظف هستند تا حقوق و دستمزد کامل کارمندان و کارگران خود را پرداخت نمایند. سازمان تأمین اجتماعی نیز که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بیمه‌ای در ایران شناخته می‌شود، درراستای حمایت از حقوق کارگران و کارمندان (در زمان اشتغال و پس از بازنشستگی) تأسیس گردیده است.
نظارت بر حقوق‌دهی صحیح و مسائل مرتبط با آن یکی از اصلی‌ترین وظایف موسسه حسابرسی تأمین اجتماعی است که یکی از زیرمجموعه‌های مهم سازمان تأمین اجتماعی است.
باتوجه به اهمیت بالای این مسئله ما در این مقاله به بیان نکات حسابرسی بیمه‌ای به‌عنوان یکی از وظایف موسسه حسابرسی تأمین اجتماعی می‌پردازیم؛ بنابراین خالی از لطف نیست اگر تا پایان این مقاله با بیمه‌شو همراه باشید. اطلاع از موضوعات حق بیمه تأمین اجتماعی و خدمات الکترونیکی بیمه تأمین اجتماعی برای شما مفید و کارآمد واقع شود.
حسابرسی تأمین اجتماعی چیست؟
حسابرسی بیمه‌ای به فرآیند رسیدگی به به اسناد و مدارک کارفرمایان (دارای شرکتها و کارگاه‌ها) است که با تشکیل پرونده در سازمان تأمین اجتماعی، کد کارگاهی خود را دریافت نموده‌اند.
قانون تأمین اجتماعی در ارتباط با نکات حسابرسی بیمه‌ای موارد زیر را بیان می‌نماید:
“تمامی کارفرمایان موظف هستند، در هنگام مراجعه بازرس سازمان تمامی صورت‌های مالی حقوقی، دفاتر و مدارک لازم را در اختیار وی قرار دهند.
بازرسان حسابرسی تأمین اجتماعی می‌توانند از تمام یا بخشی از مدارک و اسناد رونوشت یا عکس تهیه نمایند؛ همچنین می‌توانند اطلاعات لازم خود را از تمامی روسا، کارمندان، کارگران کسب نمایند.
نتیجه بازرسی تأمین اجتماعی نیز حداکثر ظرف یک یا دو ماه به کارفرمایان اعلام می‌گردد.”
هدف حسابرسی
اهداف حسابرسی تامین اجتماعی چیست؟!
یکی از نکات حسابرسی بیمه‌ای در قالب اهداف شخص بیان می‌گردد. اهداف اصلی حسابرسی بیمه‌ای به‌شرح زیر می‌باشد.
- کارفرما حقوق بیمه‌ای کارکنان را رعایت نماید.
بازرس حسابرسی تأمین اجتماعی با بررسی مدارک و اسناد، نحوه حقوق‌دهی کارفرما را تحلیل می‌نماید؛ کارفرما نیز موظف است تمامی اسناد و مدارک لازم را در اختیار بازرسان قرار دهند.
- کارفرما در عقد قرارداد و پرداخت دستمزد قانونی عمل نماید.
براساس قوانین تأمین اجتماعی دستمزد پرداختی به افرادی غیر از بیمه‌شدگان شرکت نیز مشمول بیمه تأمین اجتماعی است و کارفرمایان باید در زمان پرداخت، این مسئله را در نظر بگیرید.
کارشناس نیز با بررسی قراردادها، پرداخت‌های کارمزد، فاکتورهای کارمزدی و صورت‌حساب‌های دارای کارمزد این مسئله را پیگیری نماید.
مراحل حسابرسی
مراحل حسابرسی تأمین اجتماعی
درراستای تکمیل نکات حسابرسی بیمه‌ای زمان آن رسیده تا مراحل حسابداری را بیان نماییم:
- در نخستین مرحله، درخواست انجام حسابرسی تأمین اجتماعی از شعبه بررسی‌کننده پرونده شرکت مذکور، صادر می‌گردد.
- از وظایف موسسه حسابرسی تأمین اجتماعی نیز درخواست مدارک مربوط به حسابرسی از سازمان تأمین اجتماعی می‌باشد.
- عموماً پیش از آغاز مراحل حسابرسی تأمین اجتماعی، فرم‌های مشخصی برای شرکت مذکور ارسال می‌گردد که اطلاعات مرتبط با دفاتر قانونی و اسناد مالیاتی در آن ثبت گردد.
- شرکت نیز پس از دریافت و تکمیل فرم‌های مذکور، آن‌ها را به شعبه ذی‌ربط یا موسسه حسابرسی تأمین اجتماعی ارسال می‌نماید.
- موسسات حسابرسی تأمین اجتماعی نیز پس از بررسی مدارک، نتایج را در فرم‌های مشخصی ثبت کرده و آن‌ها را برای شعبه رسیدگی‌کننده به پرونده ارسال می‌نمایند.
- در نهایت نیز شعبه مذکور پس از دریافت گزارشات، میزان بدهی حسابرسی شرکت ر ا محاسبه کرده و اعلام می‌دارد.
مدارک لازم برای حسابرسی بیمه‌ای
براساس قانون تأمین اجتماعی، کارشناسان حسابرسی بیمه‌ای اجازه دستیابی و بررسی تمامی مدارک مالی را دارا می‌باشند. اصلی‌ترین مدارک لازم به‌شرح زیر است:
- دفاتر قانونی
- صورت‌های مالی
- اظهارنامه‌های مالیاتی
- لیست تمامی کارکنان و فیش پرداخت حق بیمه اشخاص
- قراردادها و مفاصاحساب‌های مربوطه
- فاکتورها و اسناد مالی
- برگه‌های تشخیصی و قطعی مالیاتی
- تراز ۴ ستونی کل، معین و تفصیلی
- و هر سند مالی دیگری که مربوط به هزینه‌های مجموعه باشد.
چرا شرکتها پس از حسابرسی تأمین اجتماعی بدهکار شناخته می‌شوند؟!
کارشناسان حسابرسی سازمان تأمین اجتماعی معمولاً به دو دلیل زیر پس از بررسی اسناد و مدارک، یک شرکت یا کارگاه را بدهکار تلقی می‌نمایند:
- طلب نمودن حق بیمه قراردادها برای گروهی از اسناد خرید و فروش شرکت که حق بیمه قراردادها بر آن‌ها حاصل می‌گردد.
- مقایسه نمودن حق بیمه ابرازی برای کارکنان و کارکنان با حقوق پرداختی درج‌شده در دفاتر و اسناد موجود و مطالبه نمودن مابه‌التفاوت حساب‌شده توسط کارشناسان.
نحوه پرداخت بدهی حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی
پس از قطعی شدن بدهی شرکت یا کارگاه، کارفرما با اطلاع از نکات زیر باید برای پرداخت بدهی خود اقدام نماید:
- اگر کارفرما بدهی خود را تا یک ماه پس از تاریخ ابلاغ پرداخت نماید، مشمول جریمه نخواهد شد.
- پس از گذشت یک ماه از تاریخ ابلاغ، تا روز پرداخت بدهی، ماهیانه ۲% جریمه به آن افزوده می‌شود.
- با پرداخت بدهی پیش از صدور اجراییه، کارفرما مشول ۴۰% تخفیف در جریمه‌ها می‌شود.
این نکته حسابرسی بیمه‌ای را درنظر داشته باشید که کارفرما می‌تواند نسبت به رأی صادرشده اعتراض نماید که در این صورت تا زمان قطعیت میزان بدهی نیازی به پرداخت بدهی وجود ندارد.
اعتراض کارفرما به بدهی تعیین‌شده
چنانچه پس از حسابرسی بیمه‌ای و با استناد به دفاتر و مدارک موجود، شرکت یا کارگاه بدهکار تلقی گردد، کارفرما می‌تواند یک نسخه از گزارش بازرسی را به‌صورت کتبی و با هزینه خود از موسسه مربوطه دریافت نماید. چنانچه پس از دریافت گزارش همچنان از رای صادرشده ناراضی باشد، می‌تواند درخواست اعتراض خود را به هیئت‌های مربوطه (هیئت‌های تشخیص مطالبات و تجدید نظر) ارائه نماید تا پیگیری‌ها و بررسی‌های لازم در این زمینه صورت بپذیرد.