بیمه باربری یکی از قدیمی‌ترین و ابتدایی‌ترین بیمه‌نامه‌هایی است که در دنیا وجود داشته است. همه ما در داستان‌ها و روایات مختلف درباره تاجرهایی شنیده‌ایم که بارها و کالاهای خود را از طریق دریا یا خشکی منتقل می‌نمودند. در همان زمان نیز این تاجران روش‌هایی را برای ضمانت کالاهای خود داشتند که اکنون از آن‌ها با نام بیمه باربری یاد می‌شود. در دنیای امروز و با گسترش صنعت بیمه و خدمات آن، تمامی شرکت‌های حمل‌ونقل ملزم به خرید این بیمه‌نامه هستند و کوتاهی در خرید آن می‌تواند عواقب بدی را در پی داشته باشد.
بیمه‌شو قصد دارد در این مقاله به تفصیل و بررسی بیمه باربری و انواع آن بپردازد تا شما بتوانید اطلاعات کافی در این زمینه را کسب نمایید.
هرآنچه را که باید درباره بیمه باربری بدانید!
بیمه باربری همانند سایر بیمه‌نامه‌هایی که توسط شرکت‌های فعال در صنعت بیمه ارائه می‌گردد، نوعی حمایت‌گر می‌باشد که خسارت‌های وارده بر محموله‌های باری را براساس شرایط ذکرشده در قرارداد جبران می‌نماید. شرکت‌های بیمه با دریافت حق بیمه از فرد بیمه‌گذار یا شرکت حمل‌ونقل، متعهد می‌شوند که خسارتی را که در طی انتقال بار و محموله از مبدأ به مقصد رخ می‌دهد را پرداخت نماید. چنانچه شما خواهان پوشش شخص ثالث نیز برای این بیمه‌نامه می‌باشید باید در زمان عقد قرارداد آن را بیان کرده و آن پوشش را در تعهدات شرکت بیمه ذکر نمایید.
باتوجه‌به شرایط خاصی که ارائه این بیمه‌نامه نیاز دارد، شرکت‌های بیمه‌ای محدودی هستند که این بیمه‌نامه را ارائه می‌دهند که بیمه باربری بیمه ایران یکی از همین موارد است. توجه داشته باشید که خرید این بیمه‌نامه برای تمامی حمل‌ونقل‌های زمینی، هوایی و دریایی قابل خریداری است و بهتر است برای کسب اطلاعات دقیق در این زمینه به نمایندگی‌های رسمی بیمه مراجعه نمایید.
نکات بیمه باربری
دانستن اصطلاحات زیر به شما برای خرید راحت‌تر بیمه باربری کمک می‌نماید!
- بارنامه: اوراق بهاداری که شرکت بیمه ارائه‌دهنده بیمه باربری آن را صادر می‌نماید، با نام بارنامه شناخته می‌شود. در بارنامه عموماً اطلاعاتی مانند مشخصات کالا، اطلاعات گیرنده و فرستنده، تعداد و وزن محموله، هزینه این حمل‌ونقل و … بیان می‌گردد.
- ارزش مورد بیمه: اگر اطلاعات مربوط به میزان بیمه و پوشش‌ها در بیمه‌نامه بیان نگردیده باشد، ارزش بیمه‌نامه معادل مجموع خرید کالا، هزینه حمل‌ونقل و عدم‌النفع تخمین زده می‌شود.
- عدم نفع: به‌طور معمول ۱۰% مجموع هزینه‌های خرید کالا و هزینه حمل‌ونقل به‌عنوان عدم نفع درنظر گرفته می‌شود؛ به‌استثنا شرایطی که در بیمه‌نامه توافق دیگری ذکر گردیده باشد.
- زیان همگانی: این اصطلاح درواقع مربوط به یکی از قوانین دریانوردی است. براساس این قانون اگر در طی یک سفر دریایی حادثه‌ای رخ دهد که افراد برای نجات از شرایط مجبور شوند همه یا بخشی از بار کشتی را نابود نمایندف خسارت واردشده در این شرایط به‌طور مساوی بین طرفین دخیل در این سفر تقسیم می‌گردد.
- FOB: که با نام تحویل برروی عرشه نیز شناخته می‌شود، درواقع نوعی خاص از حمل‌ونقل است و به معنی قیمت تا لحظه تحویل برروی کشتی می‌باشد. براساس قوانین بین‌المللی در این شرایط فروشنده موظف است تمامی هزینه‌ها تا زمان رسیدن به محل حمل اصلی متقبل شود، اما تمامی هزینه‌های ایجادشده بعد از این مرحله مانند کرایه حمل، بیمه و … برعهده خریدار می‌باشد.
- بیمه اتکایی (Reinsurance): در بعضی شرایط که شرکت بیمه، بخشی از تعهدات خود را خارج از توانایی مالی و فنی خود می‌داند، توسط شرکت‌های بیمه اتکایی بیمه می‌نماید.
- پارتشیپمنت: این اصطلاح برای زمانی کاربرد به کار می‌رود که کالاهای بیمه‌شده چندین‌بار از مبدا به مقصد منتقل گردند.
- ترانشیپمنت: این اصطلاح بیان‌گر انتقال کالا از یک وسیله‌نقلیه به وسیله‌نقلیه دیگر یا همان حمل‌ونقل ترکیبی می‌باشد.
- Total Loss: این اصطلاح برای زمانی است که تمامی محموله در یک حادثه مانند آتش‌سوزی، غرق شدن، سقوط هواپیما و … به‌طور کامل از بین برود. توجه داشته باشید که بیمه باربری تنها تا زمان ورود به کشور مقصد خسارت شما را پرداخت می‌نماید و پس از آن مسئولیتی درقبال حوادث رخ داده ندارد. Total Loss عموماً به یکی از دو صورت زیر درنظر گرفته می‌شود:
- واقعی: زمانی است که محصول به‌طور کامل از بین می‌رود.
- فرضی: در این حالت میزان خسارت واردشده از ارزش واقعی کالا بیشتر است؛ بنابراین شرکت بیمه ترجیح می‌دهد تا غرامات محموله را بپردازد.
انواع بیمه باربری
آشنایی با انواع بیمه باربری
عموماً بیمه باربری براساس محدوده جغرافیایی و پوشش‌های آن تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به تشریح آن‌ها می‌پردازیم.
انواع بیمه باربری براساس محدوده جغرافیایی
- بیمه باربری وارداتی
خرید این بیمه‌نامه برای کالاهایی که توسط افراد حقیقی و حقوقی به کشور وارد می‌شوند، اجباری می‌باشد.
- بیمه باربری صادراتی
این بیمه‌نامه برای کالاهایی است که از ایران به کشورهای دیگر صادر می‌گردد. این بیمه‌نامه براساس شرایط فروش کالاها صادر می‌شود و تعیین ذی‌نفع یا بیمه‌گذار در آن بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
- بیمه باربری ترانزیت
این بیمه‌نامه برای زمانی کاربرد دارد که محموله‌ای حین انتقال از یک کشور به کشور دیگر از ایران عبور نماید.
- بیمه باربری داخلی
بیمه باربری داخلی برای زمانی است که یک کالا تنها در مرز ایران و در بین شهرهای آن جابه‌جا شود. عموماً شرایط و پوشش‌های بیمه باربری داخلی براساس توافق طرفین تعیین می‌گردد. به‌طورمعمول بیمه باربری داخلی به یکی از اشکال زیر صادر می‌شود:
- بیمه‌نامه‌های عمومی
- بیمه‌نامه با پوشش باز
- بیمه‌نامه‌های ساده
تفاوت بارز بیمه باربری داخلی با سایر بیمه‌نامه‌های باربری در محدوده پوشش است، زیرا این بیمه‌نامه تنها برای حمل‌ونقل‌های داخلی کاربرد دارد.
انواع بیمه باربری براساس پوشش
- شرایط C
پوشش‌های این گروه در ذیل بیان گردیده است:
- تخلیه اضطراری در بندر
- زمین‌گیر شدن، غرق شدن یا واژگونی کشتی
- آتش‌سوزی یا انفجار
- مسئولیت مشترک در تصادم
- رها کردن محموله‌ها در دریا درراستای سبک نمودن کشتی
- برخورد با اشیا و اجسام خارجی در دنیا
- خسارت همگانی
- شرایط B
این گروه موارد زیر را پوشش می‌دهد:
- تمامی پوشش‌های گروه C
- افتادن کالا از روی کشتی به دریا
- وارد شدن آب به محل نگهداری کالاها
- زلزله، آتشفشان و صاعقه
- شرایط A
این شرایط تمامی پوشش‌ها را به‌غیراز استثنائات شامل می‌شود.
استثنائات بیمه باربری
- استثنائات ناشی از حملات تروریستی
- خسارت‌هایی که به‌علت تاخیر در مراحل مختلف ایجاد شده باشد.
- خسارت‌هایی که عمداً توسط شخص بیمه‌گذار ایجاد شده باشد.
- خساراتی که ناشی از ماهیت یا خرابی ذاتی کالا باشد.
- خسارت‌های مرتبط با جنگ، شورش، مواد رادیواکتیو و …
- خسارت‌هایی که براثر ورشکستگی مالک ایجاد گردیده باشد.
- اگر نامناسب بودن بسته‌بندی باعث خرابی و خسارت گردد.
مدارک لازم برای دریافت خسارت از بیمه
ارائه مدارک زیر برای دریافت خسارت بیمه باربری از شرکت بیمه به‌شرح زیر است:
- اصل بیمه‌نامه
- صورت دقیق بسته‌بندی
- گواهی مبدا
- اصل فاکتور کالا با مشخصات کامل
- گواهی بازرسی کالا در مبدا
- نسخه‌های اصلی بارنامه
- جواز سبز گمرکی به‌همراه صورت‌جلسه کشف اختلاف
- گواهی کسر تخلیه یا عدم تحویل (درصورت کسر کالا)
- صورت وضعیت کالا در زمان تحویل به‌همراه صورت وضعیت میزان وزن کالا در آخرین مقصد درج‌شده در بیمه‌نامه
- گزارش بازدید خسارت که باید توسط شرکت بیمه مربوطه یا یکی از موسسات مجازی که توسط بیمه مرکزی ایران معرفی شده است، صادر گردیده باشد.
سخن پایانی
همانطور که در ضمن مقاله بیان گردید، بیمه باربری بیمه ایران معروف‌ترین بیمه باربری است که وجود دارد. لازم‌به‌ذکر است که به‌جز بیمه باربری بیمه ایران نیز بیمه‌نامه شرکت‌های دیگر نیز وجود دارد که شما می‌توانید آن را برای محموله خود خریداری کنید. ما درراستای تکمیل اطلاعات شما مطالعه مقاله بیمه باربری بیمه ایران را پیشنهاد می‌دهیم.