تصادف رانندگی، حتی اگر خفیف و بدون خسارت و جراحت باشد؛ باز هم اتفاقی ناخوشایند است که روز را به کام‌مان تلخ می‌کند. در این میان، تصادف با عابرپیاده یکی از خطرناک‌ترین و دلخراش‌ترین نوع از انواع تصادف‌هاست که در اغلب اوقات به جراحت و آسیب‌های جانی منجر می‌شود. همه‌ی ما نمونه‌های مختلفی از تصادف با عابرپیاده را به یاد می‌آوریم که در آن فرد یا افرادی دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر شده‌اند و یا در بدترین حالت جان‌شان را از دست داده‌اند.
البته این نکته را هم باید به خاطر داشته باشیم که همیشه مقصر وقوع چنین تصادف‌هایی، رانندگان اتومبیل یا موتورسیکلت‌سوارها نیستند؛ بلکه گاهی ممکن است مقصر اصلی تصادف همان عابرپیاده‌ای باشد که مشغول عبور از عرض خیابان است. از طرف دیگر همه‌ی ما به خوبی می‌دانیم که وظیفه‌ی جبران خسارت‌ها در تصادف‌های رانندگی با بیمه شخص ثالث است؛ اما اگر عابرپیاده مقصر حادثه باشد، چه کسی باید خسارت وارد شده به دیگران را پرداخت کند؟ با ما تا انتهای این مطلب از بلاگ بیمه‌شو همراه باشید تا هم از قوانین تصادف با عابرپیاده بگوییم و هم با روش‌های جبران خسارت حوادث رانندگی بیشتر آشنا شوید.
عابرپیاده کیست؟
بهتر است موضوع بحث‌مان را با ساده‌ترین تعریف‌ها و مفاهیم شروع کنیم. عابرپیاده به شخصی گفته می‌شود که بدون استفاده از هیچ‌گونه وسیله‌ی نقلیه‌ی موتوری در حال گذر از هر نوع مسیری است؛ فارغ از آنکه آن فرد در حال عبور از پیاده‌رو و مسیرهای اختصاص داده‌شده به راه رفتن و پیاده‌روی باشد یا آنکه در حال گذر از خیابان و مسیرهای ماشین‌رو باشد.
شاید جالب باشد بدانید که طبق آمارهای رسمی، مسبب وقوع درصد زیادی از تصادفات درون‌شهری عابرین پیاده هستند. به عنوان یک راننده، حتما صحنه‌هایی را به خاطر می‌آورید که عابرین پیاده بدون توجه به خط‌کشی خیابان یا سبز بودن چراغ راهنمایی و رانندگی مشغول رد شدن از عرض خیابان‌اند. در بدترین حالت نیز افراد با وجود پل عابرپیاده، باز هم تصمیم می‌گیرند تا از عرض اتوبان و بزرگراه رد شوند و زودتر به مقصد برسند. تمام این سهل‌انگاری‌ها و بی‌توجهی‌ها از سمت عابرین پیاده باعث می‌شود تا تصادف‌های هولناکی رخ دهد و آسیب و جراحت‌های جبران‌ناپذیری به افراد وارد شود.
تخلفات عابرپیاده کدام است؟
همان‌طور که گفتیم راننده همیشه مقصر نیست و در صورت وقوع موقعیت‌های زیر، عابرپیاده مقصر حادثه شناخته می‌شود:
- بی‌توجهی به خط‌کشی عابرپیاده در زمان عبور از عرض خیابان
- عدم استفاده‌ی فرد از پل عابرپیاده
- ورود ناگهانی به سطح خیابان‌ها
- بی‌توجهی به چراغ قرمز در خیابان
به این ترتیب زمانی‌که یکی از طرفین حادثه‌ی رانندگی، عابرپیاده است؛ باید با دقت بیشتری به صحنه‌ی وقوع حادثه نگاه کرد. چرا که ممکن است خود عابرپیاده مسبب وقوع حادثه شده باشد. پس مانند هر تصادف دیگری، باید با پلیس راهور تماس گرفت تا کارشناس پلیس راهور در محل حاضر شود و سهم هر یک از طرفین را در وقوع حادثه ارزیابی و تعیین کند. پلیس راهور برای تشخیص مقصر حادثه به نکات زیر توجه خواهد کرد:
- معابر مسکونی و غیر مسکونی
- بزرگراه یا معبر اصلی
- فرعی یا کوچه بودن
- شرایط عبور برای عابر
- وجود چراغ و علائم رانندگی
به عنوان نمونه اگر عابرپیاده به چراغ راهنمایی و رانندگی بی‌توجه باشد و در زمانی که چراغ برای عابرپیاده قرمز است از عرض خیابان عبور کند و حادثه‌ای رخ دهد؛ مقصر حادثه عابرپیاده خواهد بود چرا که حق تقدم را رعایت نکرده است.
در زمان تصادف با عابرپیاده چه باید کرد؟
از آن‌جایی که عابرپیاده بی‌دفاع است و در صورت برخورد با جسم سنگین و در حال حرکتی مانند اتومبیل یا موتورسیکلت، به احتمال زیاد دچار آسیب جانی و جراحت شدیدی خواهد شد؛ لازم است که بعد از وقوع حادثه راننده محل را ترک نکند و وسیله‌ی نقلیه‌اش را در مکانی مناسب پارک و متوقف کند. سپس به سراغ فرد یا افراد مصدوم برود و در صورت مشاهده‌ی آسیب جانی به سرعت با اورژانس و پلیس تماس بگیرد. به خاطر داشته باشید که در تصادف‌های جرحی، فرار راننده از صحنه‌ی حادثه جرم است و پیگرد قانونی خواهد داشت.
بعد از حضور اورژانس، مصدومین به نزدیک‌ترین بیمارستان و مرکز درمانی منتقل خواهند شد. همچنین با حضور افسر راهور در صحنه‌ی وقوع حادثه، کروکی تصادف ترسیم می‌شود و اظهارات راننده نیز ثبت و بررسی خواهد شد. در ادامه پلیس از راننده می‌خواهد تا مدارک ماشین مانند گواهینامه، کارت ماشین و بیمه‌نامه شخص ثالث را در اختیارش بگذارد تا صحت و اعتبار آنها را بررسی کند. در پایان نیز، اتومبیل به کلانتری و پارکینگ منتقل خواهد شد.
برای تشکیل پرونده در کلانتری به چند نکته‌ی مهم زیر توجه داشته باشید:
- وسایل باارزش خود را از ماشین خارج کنید و هر صدمه‌ای که روی بدنه‌ی خودرو وجود دارد را داخل یک فرم یادداشت و امضا کنید.
- از کیلومترشمار و عقربه‌ی بنزین عکس بگیرید و در زمان ترخیص خودرو آن را چک کنید.
- به شما یک برگه‌ی سبز رنگ تحویل داده می‌شود که برای ترخیص اتومبیل به آن نیاز خواهید داشت. بنابراین فراموش نکنید که این برگه را از کلانتری تحویل بگیرید و از آن به خوبی مراقبت کنید.
- در ادامه باید نزد افسر نگهبانی کلانتری بروید و برای تشکیل پرونده اقدام کنید. در این مرحله باید یک فرم مشخص را تکمیل و امضا کنید و وقایع و جزئیات حادثه را توضیح دهید.
- یک کپی از تمام مدارک شما ضمیمه‌ی پرونده خواهد شد. در ادامه باید برای دریافت فرم ثنا اقدام کنید.
قانون مجازات اسلامی درباره قوانین تصادف با عابرپیاده
با در نظر گرفتن متن قانون و ماده‌ی ۳۳۳ مجازات اسلامی، اگر عابرپیاده از محلی که برای او ممنوع شده است، گذر کند و برایش حادثه‌ی منجر به جرح یا فوت رخ دهد و همچنین راننده نیز با سرعت مطمئن و مجاز و همراه با رعایت قوانین رانندگی کرده باشد و وسیله‌ی نقلیه‌اش دچار نقص فنی نباشد؛ راننده مسئولیت پرداخت دیه و خسارت وارد شده به عابرپیاده را نخواهد داشت.
ماده‌ی ۳۳۱ مجازات اسلامی یکی از دیگر مواد قانونی مهمی است که از تصادف با عابرپیاده می‌گوید. در این ماده‌ی قانونی آمده است که « هر کس در محل‌هایی که توقف در آنجا جایز نیست متوقف شده یا شیء یا وسیله‌ای را در این قبیل محل‌‌ها مستقر کند و کسی بدون قصد، با شخص یا شیء یا وسیله‌ی مزبور برخورد کند و فوت کند، شخص متوقف یا کسی که شیء یا وسیله مزبور را در محل مستقر ساخته، عهده‌دار پرداخت دیه خواهد بود. اگر توقف شخص مزبور با استقرار شیء و وسیله مورد نظر موجب لغزش رهگذر و آسیب کسی شود، مسئول پرداخت دیه صدمه یا آسیب وارده است مگر آنکه عابر با وسعت راه و محل، عمدا قصد برخورد داشته باشد که در این صورت نه فقط خسارتی به او تعلق نمی‌گیرد بلکه عهده‌دار خسارت وارده نیز خواهد بود.»
همچنین در صورتی که عابرپیاده خانم باردار باشد و شدت تصادف به حدی باشد که منجر به از دست رفتن جنین شود، دیه‌ی جنین نیز برای او درنظر گرفته می‌شود. قبلا در بلاگ بیمه‌شو درباره‌ی پوشش دیه جنین در بیمه شخص ثالث صحبت کرده‌ایم. در صورتی‌که تقصیر راننده در حادثه ثابت شود، از محل بیمه شخص ثالث می‌توان دیه و غرامت مادر و جنین را پرداخت کرد. البته میزان و نحوه‌ی پرداخت آن توسط دادگاه تعیین خواهد شد.
در مطلبی که خواندید با قوانین مربوط به تصادف با عابرپیاده آشنا شدید. هر یک از ما چه به عنوان راننده و چه به عنوان عابرپیاده، مسئولیت‌هایی داریم و باید به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و عبور و مرور احترام بگذاریم. بنابراین چه بهتر که در زمان حضورمان در کوچه و خیابان به رعایت این قوانین اهمیت بدیم تا بتوانیم در حد امکان از وقوع چنین پیشامدهای ناخوشایند و ناگواری جلوگیری کنیم.
