فقط یک لحظه موقعیتی را تصور کنید که خودروی شما به سرقت رفته است یا باتری و لاستیکهای آن باز شده است. از آنجایی که در چنین شرایطی پیدا کردن سارق تقریبا غیرممکن است، فقط به فکر بیمه بدنه و پوششهای آن خواهید بود تا بلکه خسارت وارده تا حدی جبران شود. واقعیت هم همین است. با اینکه بیمه بدنه از انواع بیمههای اختیاری برای خودرو و موتورسیکلت است ولی بدون تهیهی آن نمیتوان با خیال راحت در خیابانهای این شهر رانندگی کرد و یا حتی خودرو را پارک و متوقف کرد. بهخصوص با در نظر گرفتن قیمتهای سرسام آور خودرو و قطعات یدکی آن، تهیهی بیمه بدنه باید یکی از اولویتهای تمام مالکین خودرو باشد.
به همین دلیل این مطلب از بلاگ بیمهشو را به راهنمای خرید بیمه بدنه در سال ۱۴۰۱ اختصاص دادهایم. یکبار دیگر پوششهای بیمهنامه بدنه را با هم مرور میکنیم و به توضیح نکات و سقف تعهدات بیمهگر برای خرید بیمه بدنه میپردازیم.
بیمه بدنه چیست؟
بیمه بدنه از انواع بیمههای اتومبیل و موتورسیکلت است که تهیهی آن طبق قانون اختیاریست. در این بیمهنامه، بیمهگذار با پرداخت مبلغ مشخصی بهعنوان حقبیمه، وسیلهی نقلیهاش را نزد شرکت بیمه برای مدتی معین و دربرابر خطراتی که قبلا در بیمهنامه بدنه مشخص شدهاند، بیمه میکند.
خطرات بیمهپذیر در دو لیست پوششهای اصلی و پوششهای اضافی ارائه میشوند که در ادامه بیشتر از این پوششها میگوییم. اما نکتهی مهم آن است که شرط خرید بیمه بدنه، قبول پوششهای اصلی بیمهنامه است. به این ترتیب، بیمهگذار نمیتواند وسیلهی نقلیهاش را فقط در برابر خطرات اضافی مانند شکست شیشه بیمه کند. بلکه قبل از آن باید پوششهای اصلی بیمهنامه را بپذیرد و حقبیمهی مربوط به آنها را بپردازد.
اصطلاحات بیمه نامه بدنه
در هر بیمهنامهای، اصطلاحها و کلمههایی به چشم میخورند که ممکن است برای خریدار بیمهنامه، عجیب و نامفهوم باشد. در ادامه تعدادی از این عبارتهای مهم را با هم بررسی میکنیم.
بیمهگر
همان شرکت بیمه است. بیمهگر ماهیتی حقوقی دارد و زیرنظر بیمه مرکزی فعالیت میکند. شرکت بیمه متعهد میشود که خودروی شما را در ازای دریافت حقبیمه برای مدت معینی در برابر خطرهای از پیش تعیینشده، بیمه کند.
بیمهگذار
همان خریدار بیمهنامه است. بیمهگذار ماهیتی حقیقی یا حقوقی دارد و در مورد بیمه بدنه، بیمهگذار همان مالک وسیله نقلیه است. در واقع باید بین بیمهگذار و بیمهشده (که همان وسیلهی نقلیه است) رابطهی مالکیت وجود داشته باشد و یا مسئولیت حفظ بیمهشده را از طرف صاحب خودرو داشته باشد. مهمترین وظیفهی بیمهگذار، پرداخت بهموقع حقبیمه به بیمهگر است.
ذینفع
شخصیست که از محل بیمهنامه نفع میبرد. یعنی همان کسی که در زمان پرداخت خسارت، بیمهگر مبلغ خسارت را به او پرداخت خواهد کرد. بیمهگذار و ذینفع در اغلب مواقع یکنفر هستند.
حقبیمه
مبلغیست که از طرف بیمهگذار باید به بیمهگر یا همان شرکت بیمه در فواصل زمانی معین پرداخت شود. معمولا حقبیمهی بدنه بهصورت یکجا و در زمان صدور بیمهنامه پرداخت میشود.
بیمهشده
بیمهشده یا موضوع بیمه همان وسیلهی نقلیهی بیمهگذار است که تحتپوشش بیمهنامه قرار میگیرد. همچنین در بیمه بدنه لوازم و قطعات خودرو که در بیمهنامه مشخص شدهاند هم موضوع بیمه به حساب میآیند.
پوشش بیمه
منظور از پوشش بیمه، خطراتیست که بیمهگر در قبال خسارت به وجود آمده در اثر این خطرات، مسئولیت خواهد داشت و باید آنها را جبران کند؛ مثل پوشش سرقت درجا یا پوشش صاعقه و انفجار.
فرانشیز بیمهنامه
فرانشیز بیمهنامه، همان سهم بیمهگذار در خسارت ایجاد شده است. یعنی قسمتی از خسارت که شرکت بیمه در قبال پرداخت آن مسئولیتی ندارد و برعهدهی بیمهگذار است. طبیعیست که هرچه مقدار فرانشیز کمتر باشد، حقبیمه نیز بیشتر خواهد بود.
مدت اعتبار بیمهنامه
اعتبار بیمهنامه از تاریخ شروع تا پایان آن خواهد بود. بنابراین تاریخ صدور بیمهنامه با تاریخ شروع آن ممکن است متفاوت باشد. بیمهگر فقط در برابر خساراتی که در مدت زمان اعتبار بیمهنامه رخ میدهند، مسئولیت خواهد داشت.
پوشش های بیمه بدنه
پوششهای بیمه در دو گروه ارائه میشوند: پوششهای اصلی بدنه و پوششهای اضافی. شما بهعنوان بیمهگذار موظف به خرید پوششهای اصلی در زمان تهیهی بیمه بدنه هستید. پوششهای اضافی را هم با توجه به نیاز و ریسک وقوعشان میتوانید به دلخواهتان انتخاب کنید.
پوشش های اصلی بیمه بدنه
- سرقت کلی خودرو (یعنی خودرو کامل به سرقت رفته باشد.)
- خسارات ناشی از صاعقه و انفجار به خودرو یا وسایل یدکی آن
- خسارات ناشی از حوادث
- خسارتهایی که در حین نجات و انتقال خودرو به آن وارد میشود
- خسارت وارده به لاستیک و چرخهای مورد بیمه. معمولا میزان تعهد شرکتهای بیمهگر تا مبلغی برابر با پنجاه درصد ارزش لاستیک و باتری نو خواهد بود.
پوشش های فرعی بیمه بدنه
شرکتهای بیمه پوششهای مختلفی را به عنوان پوشش فرعی یا اضافی در بیمهنامهی بدنه ارائه میدهند. پوششهایی مانند سرقت درجای قطعات (مثلا به سرقت رفتن یک یا تعدادی از لوازم یدکی خودرو)، هزینهی ایابوذهاب در زمان تعمیر خودرو در پارکینگ (بر اثر حادثه)، شکست شیشه، نوسانات ارزش خودرو در بازار تا سقف مشخص، بلایای طبیعی، حذف فرانشیز (سهم بیمهگذار در خسارت)، پوشش رنگ و اسید و مواد شیمیایی در دستهبندی پوششهای فرعی بیمه بدنه قرار میگیرند.
استثنائات بیمه بدنه
خطراتی وجود دارند که در صورت وقوع، تحتپوشش بیمهگر نخواهند بود. معمولا این خطرات در دو دستهی ریسکهای بیمهپذیر و ریسکهای غیرقابلبیمه قرار میگیرند. ریسکهای بیمهپذیر را میتوان با توافق قبلی با بیمهگر و پرداخت حقبیمهی بیشتر در قالب شرایط خصوصی به مسئولیتهای بیمهگر اضافه کرد. اما خطراتی وجود دارند که با پرداخت حقبیمهی بیشتر هم قابل بیمه نیستند و بیمه مرکزی، بیمه کردن این خطرات را ممنوع کرده است. این استثنائات به شرح زیر است:
- خسارتهای ناشی از جنگ، شورش و اعتصاب
- خسارت ناشی از تشعشعات هستهای و رادیواکتیو
- خسارتهای عمدی که توسط بیمهگذار یا ذینفعان و یا راننده به خودرو وارد شده است.
- خسارت وارده در حین فرار از پلیس مگر آنکه خودرو به سرقت رفته باشد و تخطی از فرمان پلیس توسط سارق انجام گرفته باشد.
- در صورتی که در زمان وقوع خسارت، رانندهی موضوع بیمه گواهینامه نداشته باشد و یا گواهینامهاش فاقد اعتبار باشد و یا متناسب با موضوع بیمه نباشد، بیمهگر مسئولیتی نخواهد داشت.
- خسارتهای ناشی از مصرف مواد روانگردان و نوشیدنیهای الکلی
- خسارتهای ناشی از حمل بار بیش از حد مجاز
- خسارتهای وارده به وسایل و دستگاههای الکترونیکی و الکتریکی خودرو در صورتیکه ناشی از نقص و خرابی در کارکرد آنها باشد.
تعیین نرخ بیمه بدنه
عوامل مختلفی در تعیین حق بیمه نقش دارند و بنابراین نمیتوان یک حقبیمهی یکسان را برای انواع بیمههای بدنه در نظر گرفت. مبلغ حقبیمه، بعد از انجام بازدید اولیه توسط کارشناس و همچنین پر کردن فرم پیشنهاد بیمهنامه توسط بیمهگر مشخص میشود. عوامل زیر در تعیین نرخ بیمه بدنه نقش دارند.
- قیمت و ارزش خودرو در زمان صدور بیمهنامه
- سال ساخت خودرو
- مدل و کاربری خودرو
- پوششهای اضافی انتخابشده توسط بیمهگذار
- تخفیفهایی که در زمان صدور بیمهنامه اعمال میشوند مانند تخفیف عدم خسارت، تخفیف خودروی صفر کیلومتر، تخفیف صدور بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه از یک بیمهگر، تخفیف مربوط به دارندگان بیمه عمر، تخفیف مربوط به دارندگان خودروهای نامتعارف و گرانقیمت و تخفیفهای مربوط به جشنوارههای مختلف شرکتهای بیمهای در زمانهای خاصی از سال
تخفیف بیمه بدنه
مهمترین تخفیف بیمه بدنه، تخفیف عدم خسارت است که برای بیمهگذارها موضوع جذابی بهنظر میرسد. این تخفیف در زمان تمدید بیمهنامه و در نظر گرفتن سابقهی بیمه بدنهی بیمهگذار اعمال خواهد شد. اگر در مدت زمان اعتبار بیمهنامهتان از محل بیمه بدنه خسارت دریافت نکرده باشید، در زمان تمدید بیمه بدنه درصد مشخصی از حقبیمهی بدنه کسر میشود. هر چه تعداد سالهای عدم خسارت بیشتر باشد، میزان تخفیف نیز بهصورت پلکانی افزایش پیدا میکند. جدول تخفیف عدم خسارت به ترتیب زیر است:
تعداد سالهای عدم دریافت خسارت از محل بیمه بدنه | میزان تخفیف |
یک سال | ۲۵ درصد |
دو سال متوالی | ۳۵ درصد |
سه سال متوالی | ۴۵ درصد |
چهار سال متوالی | ۶۰ درصد |
دریافت خسارت از بیمه بدنه
دریافت خسارت از محل بیمه بدنه ممکن است کمی پیچیده بهنظر برسد. به همین دلیل آن را در چهار حالت مختلف به زبان ساده بررسی میکنیم.
زمانی که رانندهی بیمهگذار مقصر حادثه شناخته شود
در این حالت پرداخت خسارتهای وارده به اشخاص ثالث با بیمهنامهی شخص ثالث است و پوشش جانی رانندهی مقصر نیز توسط بیمهنامهی شخص ثالثاش پرداخت میشود. خسارت مالی وارده نیز از محل بیمهنامهی بدنهی رانندهی مقصر که در اینجا همان بیمهگذار است پرداخت میشود.
زمانی که رانندهی بیمهگذار مقصر حادثه نباشد
در این حالت پرداخت خسارتهای وارده برعهدهی رانندهی مقصر است که باید از محل بیمهنامهی شخص ثالثاش آن را به بیمهگذار بپردازد. اگر سقف تعهدات بیمهشخص ثالث رانندهی مقصر کمتر از خسارت وارده به رانندهی زیاندیده باشد، اختلاف آن را میتوان از محل بیمه بدنهی رانندهی زیاندیده پرداخت کرد و در ادامه بیمهگر بدنه، خسارتش را از رانندهی مقصر دریافت خواهد کرد و با اینکار تخفیف عدم خسارت بیمهگذار هم از بین نخواهد رفت. اما اگر رانندهی زیاندیده، بیمهی بدنه نداشته باشد طرفین حادثه باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنند.
زمانی که رانندهی مقصر از محل حادثه فرار کرده باشد
اگر رانندهی مقصر از صحنه فرار کند، بیمهگذار میتواند خسارتش را از محل بیمهی بدنهاش دریافت کند. اما نکتهی مهم آن است که با اینکار هم سابقهی عدم خسارتاش از بین میرود و هم سرمایهی اولیهی بیمهنامه کاهش پیدا میکند. بنابراین باید با در نظر گرفتن میزان خسارت و ارزش تخفیف عدم خسارت تصمیمگیری شود. اما اگر رانندهی مقصر پیدا و دستگیر شود، بیمهگذار میتواند به شرکت بیمه درخواست بدهد تا تخفیف عدم خسارت و سرمایهی اولیهی خودرو به حالت اول بازگردد.
زمانی که ارزش خودروی بیمهگذار در دستهی خودروهای نامتعارف قرار بگیرد
منظور از خودروی نامتعارف، خودروییست که ارزش آن بیشتر از ۵۰ درصد دیهی مرد کامل مسلمان در ماه حرام باشد. طبق نرخ دیه در سال ۱۴۰۱ این مبلغ چهارصد میلیون تومان است. در چنین حالتی اگر حادثهی رانندگی اتفاق بیفتد، رانندهی مقصر حادثه تا سقف تعهدات شخصثالث برای خودروهای متعارف متعهد است و مابقی آن باید توسط بیمه بدنه خود بیمهگذار پرداخت شود.
در مطلبی که خواندید با پوشش بیمه بدنه و راهنمای خرید بیمه بدنه در سال ۱۴۰۱ آشنا شدید. فراموش نکنید برای استعلام و خرید بیمه بدنه میتوانید از سامانه بیمهشو استفاده کنید. با وارد کردن مشخصات وسیله نقلیهتان، به لیستی از بیمهنامههای بدنه به همراه نرخ بیمه و پوششهایشان نزد شرکتهای بیمه مختلف دسترسی خواهید داشت. با مقایسهی بیمهنامهها و انتخاب بیمه بدنه مورد علاقهتان، بیمهنامه در کمترین زمان ممکن صادر میشود و به دستتان میرسد. همچنین کارشناسهای بیمهشو در هر لحظه از این مسیر همراه شما خواهند شما بود.