فهرست مطالب
بحران آب در جهان یکی از مشکلات بزرگی است که تمام افراد جهان درگیر آن و بهدنبال ارائه راهکاری برای کنترل آن هستند. با افزایش جمعیت جهان، بحران آب به مسئله حیاتی‌تر و جدی‌تری تبدیل شده که نگرانی‌های زیادی را برای آینده انسان‌ها به وجود خواهد آورد. در سال‌های اخیر، دولت‌ها سیاست‌های زیادی را برای کاهش مصرف آب و کنترل بحران آب در پیش گرفته‌اند که تا حدودی به حل این مسئله کمک نموده است، اما همچنان این موضوع جزو نگرانی‌های اصلی بشر می‌باشد؛ به‌طوری‌که خیلی از افراد پیش‌بینی می‌کنند که جنگ‌های بعدی جهان، جنگ بر سر آب می‌باشد.
با بیمه‌شو همراه باشید تا در ادامه این مقاله به بیان دلایل و راهکارهای نسبی بحران آب بپردازیم.
بحران کم آبی چیست؟
نبود منابع آب شیرین برای تامین آب موردنیاز را بحران کم آبی یا بحران آب می‌گویند.
شاید این سوال برای شما مطرح گردد که “باوجود اینکه مساحت زیادی از سطح زمین را آب تشکیل می‌دهد، چرا باید جهان با بحران کم آبی روبه‌رو شود؟”. جالب است بدانید که، باوجود اینکه مساحت زیادی از سطح کره زمین را آب تشکیل می‌دهد، اما تنها سه درصد از آن آب شیرین و آشامیدنی است که از این مقدار نیز، بیش از دو درصد آن به‌صورت یخچال‌های طبیعی و یخ‌های قطبی است که قابل استفاده برای انسان‌ها نمی‌باشد؛ بنابراین وجود بحران کم آبی در جهان، دوراز انتظار نیست.
طبق مطالعات و تحقیقات انجام شده حداقل دو سوم افراد جهان در یک ماه از سال، دچار بحران و کمبود آب می‌گردند؛ این درحالی است که نزدیک نیم میلیون نفر در جهان در تمام سال دچار کمبود آب شدید هستند.
دلایل بحران آب در جهان
بحران آب در جهان، دلایل بسیار زیادی دارد که درحالت کلی می‌توان به دو دسته زیر تقسیم‌بندی نمود:
کم آبی فیزیکی ( دائمی )
کمبود آب فیزیکی به این معنی است که آن منطقه، دچار کمبود منابع آب طبیعی برای رفع نیازهای ساکنین خود است. تقریباً می‌توان گفت که یک پنجم جمعیت جهان، در مناطقی زندگی می‌کنند که دچار کم آبی فیزیکی است و منابع آب کافی در آن وجود ندارد. از علائم کمبود آب فیزیکی می‌توان به زوال محیط زیست منطقه و کاهش آب‌های زیرزمینی اشاره کرد.
کم آبی اقتصادی
در این حالت، منابع آب به اندازه کافی موجود می‌باشد و کم آبی ناشی از مدیریت نامناسب استفاده از منابع، نبود وسایل موردنیاز و نبود سرمایه برای ساخت زیرساخت‌ها می‌باشد. طبق تحقیقات یک چهارم جمعیت جهان دچار کم آبی اقتصادی هستند و تنها نیازمند سرمایه مافی و مدیریت درست برای رفع نیازهای خود می‌باشند.
دلایل بحران آب در ایران
پیش‌تر علل بحران آب در جهان را بیان کردیم و تصمیم داریم علاوه‌برآن، به‌طور تخصصی‌تر درباره دلایل بحران آب در ایران صحبت نماییم.
دلایل بحران آب در ایران به سه دسته کلی تقسیم بندی می‌شود:
رشد سریع و استقرار نامناسب جمعیت
در سال‌های اخیر، جمعیت ایران رشد بسیار زیادی داشته است؛ این رشد جمعیت نیاز به آب را افزایش داده است که کم آبی را در پی داشته است. علاوه‌بر رشد جمعیت، افزایش شهرنشینی در ایران، باعث پراکندگی نامناسب در مناطق مختلف گشته است؛ به‌طوری در بعضی از مناطق و شهرها، منابع آب موجود پاسخگو جمعیت زیاد آن نمی‌باشد.
کشاورزی ناکارآمد
یکی دیگر از دلایل بحران آب در ایران، کشاورزی ناکارآمد است. شاید برایتان جالب باشد، اگر که بدانید 93 درصد از مصرف آب در ایران، برای کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این در حالی است که تنها 12 درصد از مساحت کشور به کشاورزی اختصاص داده شده است. بازده کشاورزی در برابر میزان آب مصرفی، بسیار اندک بوده، بنابراین ایران با بحران آب مواجه می‌شود.
سوء مدیریت و عطش توسعه
نبود مدیریت مناسب برای استفاده از منابع آب در کشور و همچنین تلاش برای توسعه شهرنشینی، یکی دیگر از دلایل وجود بحران آب در ایران است که باید به آن رسیدگی گردد.
تاثیرات بحران آب بر محیط زیست
بحران آب که جهان با آن روبه‌رو شده است، علاوه‌بر مشکلاتی که برای انسان‌ها به‌وجود می‌آورد بر روی محیط زیست نیز تاثیرات منفی می‌گذارد. کمبود آب تاثیر منفی زیادی بر روی دریاچه‌ها، تالابها و منابع آب شیرین می‌گذارد که این مسئله باعث افزایش شوری خاک، آلودگی مواد مغذی و از بین رفتن سیلاب‌ها و تالابها و نشست زمین می‌گردد.
در سال‌های اخیر، تعداد زیادی از تالابها و مرداب‌ها ازبین رفته‌اند که هرکدام محل زندگی تعداد زیادی از گونه‌های جانوری بودند؛ با ازبین رفتن این مرداب‌ها، زندگی گونه‌های جانوری ساکن در آن نیز به‌خطر افتاده و خیلی از آن‌ها از بین رفته‌اند.
یکی دیگر از تاثیرات بحران آب در جهان، ایجاد تغییرات اقلیمی و کمک به گرم شدن زمین می‌باشد؛ این تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین، باعث آب شدن یخچال‌های طبیعی و یخ‌های قطبی شده و در کنار آن منجر به کاهش دریاچه‌ها و رودها را نیز می‌گردد.
کلام آخر
همان‌طور که پیش‌تر بیان کردیم، بحران آب یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های بشر می‌باشد، زیرا تاثیرات منفی بسیار زیادی بر محیط زیست و زندگی انسان‌ها می‌گذارد. همه ما انسان‌ها به‌نحوی در برابر این مسئله، مسئولیم و باید تلاش خود را برای مقابله با کم آبی انجام دهیم. به امید آن که بحران آب با رفتار درست انسان‌ها برطرف گردد و هیچ نقطه از کره زمین، به کمبود آب دچار نباشد.