بیمه های اجباری و اختیاری مانند بسیاری از کشورها، در کشور ایران نیز وجود دارد، اما در ادامه با بیمه‌شو همراه باشید تا تعریف هر کدام آشنا شوید، چراکه هر دو آن‌ها به صورت مجزا دارای تعریف و انواع مختلفی هستند، از این‌رو تفاوت‌هایی نیز بین این دو وجود دارد که در این بخش بدان خواهیم پرداخت.
انواع بیمه های اجباری در ایران
در ابتدا به پاسخ این سوال بپردازیم که اصلاً بیمه اجباری چیست؟ بیمه اجباری نوعی از بیمه است که اشخاص یا مشاغل به‌طور قانونی ملزم به خرید آن هستند. این بیمه برای اشخاص و مشاغلی که مایل به انجام برخی فعالیت‌های پرخطر مالی هستند، ضرورت بیشتری دارد.
- یکی از انواع بیمه های اجباری در ایران که شاید شناخته‌شده‌ترین نوع بیمه باشد، بیمه شخص ثالث است که یکی از بیمه‌های مربوط به وسایل نقلیه زمینی مانند خودرو و موتورسیکلت بوده و از نظر قانون برای انجام فعالیت‌هایی قانونی اتومبیل مانند رانندگی خودرو ضرورت دارد. در صورتی‌که دچار سانحه رانندگی و در آن تصادف مقصر شناخته شدید، بیمه شخص ثالث برای جبران هزینه‌های شخص یا اشخاص ثالث کمک بسزایی محسوب میشود و یا به بیانی دیگر این بیمه از قربانیان در برابر هزینه‌های بهبودی ناشی از تصادف اتفاق افتاده محافظت می‌کند؛ از سوی دیگر از لحاظ قانون عدم تهیه این بیمه‌نامه می‌تواند مشکلاتی مانند جریمه اتومبیل را برای راننده به‌‌همراه داشته باشد.
هستند رانندگانی که از خرید بیمه اجتناب می‌کنند حتی اگر بیمه‌نامه مربوطه اجباری باشد، یا به دلیل اینکه قادر به پرداخت حق بیمه نیستند و یا صرفاً نمی‌خواهند حق بیمه را بپردازند، دست به این کار نمی‌زنند!
- از دیگر بیمه‌هایی که اجباری هستند بیمه اجباری سازمان بیمه تامین اجتماعی است. تمام افرادی در قبال دریات حقوق در انواع شرکت‌ها، کارگاه‌ها، سازمان‌ها و … مشغول بکار هستند، مشمول قانون کار و دریافت این بیمه می‌شوند. گرچه تهیه این بیمه از انواع بیمه های اجباری در ایران است، اما بیشتر در مورد کارگران، حقوق‌بگیران وطبقات کم درآمد جامعه مفید بوده و کاربرد دارد، چراکه بخش اعظم حق بیمه این بیمه‌نامه توسط کارفرما پرداخت می‌گردد و درصد کمتری به کارگر و یا کارمند بیمه‌شده اختصاص پیدا می‌کند.
- بیمه‌های بازرگانی نیز از انواع بیمه های اجباری در ایران به‌شمار می‌آید که میزان حق بیمه آن با میزان ریسک موضوع بیمه ارتباط دارد و براساس آن مشخص میشود.
- بیمه های اجتماعی کارگران نیز از بیمه اجباری در ایران است که کارگران شاغل در کارهای ساختمانی را در قالب مواردی چون حوادث، هزینه‌های درمانی انواع بیماری‌ها، غرامت و دستمزد، ازکارافتادگی، بازنشستگی و مستمری و غرامت فوت تحت پوشش قرار می‌دهد.
سایر بیمه های اجباری در ایران
- بیمه تکمیلی فرهنگیان
- بیمه‌های درمانی کارکنان دولت
- بیمه مرسولات پستی بین المللی
- بیمه آتش‌سوزی
- بیمه مسئولیت آسانسور
- بیمه حوادث داخل ساختمان
- بیمه سرایدار و نگهبان
بیمه اختیاری و انواع آن
پیش‌تر ذکر کردیم که در کشور ایران مانند بسیاری کشورهای جهان دارای یک‌سری بیمه است که ملزم به تهیه آن هستیم، اما گروه دوم از بیمه‌ها را که در بخش سایرین قرار می‌گیرند، بیمه اختیاری می‌نامند که تهیه و خرید آن‌ها کاملاً تحت اختیار شماست و این شما هستید که به صورت آزادانه انتخاب می‌کنید که کدام بیمه را براساس نیازتان تهیه کنید.
بیمه اختیاری طیف وسیعی را در برمی‌گیرد و مشمول بیمه‌هایی چون بیمه‌های اموال و منافع، بیمه مسئولیت‌های مدنی یا حرفه‌ای، بیمه حوادث شخصی و انواع پوشش‌های بیمه عمر و بیمه درمان میشود.
در بخش انواع بیمه های اجباری در مورد دسته اول بیمه تامین اجتماعی که همان بیمه اجباری مربوط به کارفرمایان و کارکنان صحبت کردیم، اما این بخش را به دسته دوم بیمه تامین اجتماعی که همان بیمه خویش‌فرماست، اختصاص می‌دهیم. این بیه خود به دو نوع بیمه اختیاری و بیمه حرفه و مشاغل آزاد تقسیم میشود.
بیمه اختیاری سازمان بیمه تامین اجتماعی
اگر بخواهیم به‌بیانی دیگر بیمه اختیاری را توضیح دهیم، باید بگوییم بیشتر مشمول کسانی می‌شوند که نه تحت پوشش شخصی هستند و نه خود از بیمه خاصی برخوردارند، از این‌رو می‌توانند در راستای بیمه اختیاری اقدام نمایند؛ علاوه‌بر افراد مذکور، بیمه اختیاری شامل اشخاصی نیز میشود که حداقل به مدت سی روز سابقه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی را داشته باشند، این افراد همان اشخاصی هستند که ممکن است مدتی شاغل بوده‌اند، اما در حال حاضر به‌علت عدم اشغال دیگر از این پوشش بیمه‌ای برخوردار نیستند؛ آنان به صورت اختیاری می‌توانند مبلغ بیمه خود را مشخص و به‌طور مستمر پرداخت نمایند تا از پوشش بیمه‌ای بهره‌مند شوند.
بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
در صورتی‌که فرد بیمه اجباری را مورد استفاده قرار ندهد، باید از بیمه خویش‌فرما بهره‌مند شود تا بتواند به‌واسطه آن از بیمه مشاغل آزاد استفاده کند که البته بهره‌مندی از این بیمه‌نامه شامل شرایط و ضوابط خاصی است که برخی از مهم‌ترین آن‌ها را در ذیل آورده‌ایم:
- دارای حداقل سی روز یا یک ماه سابقه پرداخت حق بیمه
- دارای حداکثر سن مجاز یعنی پنجاه سال
- عدم درنظر گرفتن شرط سنی در صورت داشتن حداقل ده سال سابقه پرداخت حق بیمه
- پرداخت سی روز مانگین حقوق دو سال آخر پرداختی شما در صورت داشتن سابقه ده ال پرداخت حق بیمه و شرایط لازم برای بازنشستگی
کلام آخر
ما در این مطلب قصد داشتیم سطح آگاهی شما را در زمینه انواع بیمه های اجباری و اختیاری افزایش دهیم و اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم. امید بر آن است که توانسته باشیم از پس این مهم برآمده و دلگرمی شما حاصل کرده باشیم.