قوانین اداره کار

قوانین کار در سال 1363 توسط مجلس شورای اسلامی تعیین گردید. بعد از تصویب قوانین کار، اختلاف‌نظرهایی درباره آن بین شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی به‌وجود آمد که باعث گردید قوانین وزارت کار توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1369 اصلاح گردد. قانون وزارت کار که در دی ماه سال 1369 تصویب گردید، دارای 203 ماده و 21 تبصره می‌باشد که تا به امروز ثابت بوده است و تغییر چندانی نکرده است.

برای دانستن شرح بیشتری دراین‌باره، با بیمه‌شو در ادامه این مقاله همراه باشید.

تعاریف کلی قانون کار

برای آن‌که در هنگام پیاده‌سازی قانون کار، مشکل و اختلاف‌نظری پیش نیاید، برای اصطلاحات و کلماتی که در قوانین وجود دارد، تعاریفی ارائه شده است که به شرح زیر است:

• در حالت کلی، کارگر شخصی است که در ازای دریافت مزد، پاداش و یا به‌طورکلی حق السعی، درخواست کارفرما را اجرا نماید.
• کارفرما شخصی حقیقی یا حقوقی است که به درخواست وی، کارگر در ازای دریافت حق السعی کاری را انجام می‌دهد. براساس قانون کار، افرادی که به‌عنوان مدیر در کارگاه‌ها فعالیت می‌نمایند، نماینده کارفرما محسوب می‌گردند؛ در صورتی‌که تعهدی از سوی این نمایندگان به کارگران ارائه گردد، کارفرما مسئول خواهد بود.
• کارگاه، محلی است که کارگر در آن بنابه درخواست کارفرما یا نماینده آن، به فعالیت مشغول است.
• براساس قانون اساسی، مجبور کردن افراد برای انجام کار و بهره‌کشی از افراد ممنوع می‌باشد. تمامی مردم ایران حقوق برابری دارند و رنگ و نژاد و … امتیازی برای آن‌ها ایجاد نمی‌کند.

تعریف قرارداد کار و قوانین آن

منظور از قرارداد کار، هرگونه قرارداد کتبی و شفاهی است که به‌واسطه آن کارگر در ازای دریافت حق السعی، کار یا خدمتی را در مدت معینی برای کارفرما انجام می‌دهد.

• حداکثر مدت موقت، برای کارهای غیرمستمر، توسط وزارت کار تصویب می‌شود.
• برای کارهایی که مستمر هستند، چنانچه زمانی در قرارداد ذکر نگردد، قرارداد دائمی در نظر گرفته می‌شود.
• قرارداد زمانی صحت دارد که دارای این ویژگی‌ها باشد:
  • مشروعیت
  • معین بودن موضوع قرارداد
  • عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در انجام کار
• طبق قانون کار، قرارداد باید شامل موارد زیر باشد:
  • نوع کار که کارگر باید آن را انجام دهد.
  • حقوق یا مزد
  • ساعات کاری، تعطیلات و مرخصی
  • محل انجام کار
  • تاریخ عقد قرارداد
  • مدت قرارداد

تبصره: اگر قرارداد کتبی باشد باید در چهار نسخه تهیه گردد: یک نسخه برای اداره کار، یک نسخه برای کارگر، یک نسخه برای کارفرما و نسخه چهارم برای شورای اسلامی کار و یا نماینده کارگر می‌باشد.

قوانین حقوق وزارت کار

• حق السعی عبارت است از تمام دریافتی‌های کارگر که به اعتبار قرارداد اخذ می‌نماید؛ مانند حقوق، هزینه‌های مسکن، پاداش و … .
• مبالغ نقدی و غیرنقدی که در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت می‌گردد را مزد می‌نامند.
• اگر مزد با ساعات انجام کار مرتبط باشد، مزد ساعتی نامیده می‌شود. اگر مزد براساس میزان انجام کار یا میزان محصول تولید شده محاسبه گردد به آن کار مزد و چنانچه براساس میزان کار انجام‌شده در زمان معین تعیین گردد، به آن کارمزد ساعتی گفته می‌شود.
• طبق قانون وزارت کار، برای انجام کار مساوی در شرایط یکسان، باید به زن و مرد، مزد برابر پرداخت گردد.
• براساس قانون کار، حقوق کارگر باید در فاصله زمانی‌های مشخص و در روزهای غیر تعطیل، به کارگر پرداخت گردد.
• کارگرانی که به‌صورت نیمه‌وقت و یا کم‌تر از ساعت قانونی کار، مشغول به فعالیت هستند، مزد و مزایای خود را براساس ساعت کاری انجام داده دریافت می‌نمایند.
• بر اساس قانون کار، کارفرما تنها در شرایط زیر مجاز به برداشت از حقوق کاربر می‌باشد:
  • در شرایطی که قانون، اجازه این کار را به کارفرما بدهد.
  • اگر قبل از دریافت حقوق، کارگر درخواست مساعده نموده و آن را دریافت کرده باشد.
  • دریافتی به‌عنوان اقساط وام باشد که توسط کارفرما به کارگر داده شده است.
  • اگر به‌دلیل رخ دادن اشتباه، پول بیشتری برای کارگر واریز شده باشد.
  • برای اجاره خانه‌های سازمانی که به توافق طرفین رسیده باشد.

ساعت کاری براساس قانون وزارت کار

• ساعت کاری برای کارگران، به جز شرایط خاص، نباید بیش‌از 8 ساعت در روز و 44 ساعت در هفته باشد.
• کارگرانی که به کارهای سخت و زیرزمینی مشغول هستند، نباید بیش‌از 6 ساعت در روز و 36 ساعت در هفته کار نمایند.
• طبق قانون کار، کارهایی که در ساعت‌های 6 تا 22 انجام شوند، کارهای روز و کارهایی که در ساعت‌های 22 الی 6 انجام شوند به‌عنوان کارهای شب شناخته می‌شوند.
• به کارهایی که در ماه، گردش داشته باشد و در نوبت‌های صبح، عصر و شب جابه‌جا شود، کارهای نوبتی گفته می‌شود.

حقوق قانون کار

حقوق قانون کار جزو آن‌دسته از قوانین است که سالانه تغییر می‌نماید. هر سال برطبق قانون وزارت کار، مبلغی به‌عنوان حداقل حقوق قانون کار تعیین می‌گردد که تمامی کارفرمایان موظف به پرداخت آن به کارگران می‌باشند. حداقل حقوق قانون کار سالانه تغییر می‌کند؛ برای مثال در سال 1399 و 1398 به شرح زیر است: