بیمه بیکاری یکی از پوششهای بیمه تامین اجتماعی به شمار میرود و برای حمایت از افرادی که بدون ارادهی خود و به صورت موقتی کارشان را از دست دادهاند در نظر گرفته شده است. با بالا رفتن نرخ بیکاری و از دست دادن شغلها، این پوشش بیمهای به یکی از مسائل مهم روز در کشور بدل شده است. اما چه کسانی مشمول بیمه بیکاری میشوند؟
در این مقاله از بیمه شو به شرح شرایط بیمه بیکاری و اینکه چه کسانی شامل دریافت آن میشوند میپردازیم.
بیمه بیکاری
مطابق شرایط بیمه بیکاری، بیمهشدگانی که بدون تمایل و ارادهی شخصی خود بیکار شدهاند و آماده به کار هستند، از مقرری بیمه بیکاری برخوردار میشوند. در حال حاضر ملاک اصلی برای حمایتهای قانونی از بیمهشدگانی که بیکار هستند، غیرارادی بودن بیکاری آنها است و تنها افرادی که به صورت ناخواسته از کار بیکار شدهاند میتوانند از مقرری این بیمه استفاده کنند.
گروهی متشکل از نمایندگان ادارهی کار و رفاه اجتماعی، تعاون و تأمین اجتماعی مسئول بررسی کردن ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری افراد است و شعب تأمین اجتماعی بعد از تأیید موسسات نامبرده، درخصوص برقراری و پرداخت مستمری بیکاری برای بیمهشدگان اقدام خواهند کرد. پرداخت بیمه بیکاری مطابق با حداقل دستمزد است. با استناد به قانون، کارگرانی که مشمول بیمه بیکاری میشوند، پرداخت بیشترین سهم بیمه ٨٠ درصد حقوق آنها است که این درصد نباید از حداقل دستمزد کمتر باشد بدین صورت که ٥٥ درصد از آن به عنوان حداقل دستمزدی که در سه ماه قبل از بیکاری دریافت کردهاند، ١٠درصد حق همسر و ١٠ درصد برای حق فرزند است.
مزایای دریافت بیمه بیکاری
یکی از مزایای بیمه بیکاری حفظ سابقهی کار افراد است. به عبارتی مادامی که فرد از بیمه بیکاری مقرری دریافت میکند، جزوی از سابقهی خدمتش به حساب میآید و در صورت نیاز کارفرمایان به نیروی کار، این افراد در اولویت بالاتری قرار میگیرند.
شرایط دریافت بیمه بیکاری
- فرد متقاضی مشمول قانون کار و تامین اجتماعی باشد
- فرد بیمهشده حتما بدون میل و ارادهی خودش بیکار شده باشد
- آماده به کار باشد
- در مورد کارگران دائمی، حداقل ۶ ماه سابقهی پرداخت حق بیمه داشته باشند
- در مورد کارگران قراردادی، در آخرین محل کارشان حداقل یک سال سابقهی پرداخت حق بیمه داشته باشند
ممکن است موارد بالا در شرایطی چون تغییر ساختار سازمانی، وقوع حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، آتشسوزی و جنگ اتفاق بیفتد. دلایل بیانشده ابتدا باید به تایید وزارتخانه و شورای عالی کار برسد. اگر فرد مطابق با آنچه گفته شد بیکار موقت تلقی شود، میتواند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کند.
از آنجاکه نمایندگان ادارهی تعاون، کار و امور اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی، مرجع بررسی و تصمیمگیری در تشخیص و تایید شرایط گرفتن بیمهی بیکاری افراد هستند، به این بیمه، بیمه بیکاری تامین اجتماعی هم گفته میشود.
چه کسانی مشمول بیمه بیکاری نمیشوند؟
مطابق آنچه در بخش شرایط استفاده از بیمه بیکاری بیان شد، موارد زیر مشمول دریافت بیمه بیکاری نمیشوند:
- بازنشستگان و از کار افتادگان
- صاحبان مشاغل آزاد و بیمهشدگان اختیاری
- اتباع خارجی
- افرادی که به هر دلیلی از کار استعفا دادهاند
- افرادی که به هر دلیل شخصی ترک کار کردهاند
- افرادی که کارفرما حقبیمه بیمه بیکاری برای آنها پرداخت نکرده است
مدارک لازم جهت دریافت بیمه بیکاری
- اصل و کپی یک سال آخر قرارداد کار
- ۴ قطعه عکس جدید ۳ در ۴
- اصل و کپی مدرک تحصیلی یا فنی
- اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه
- کپی صفحهی اول دفترچهی بیمه
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی گواهی کار از شرکت
- معرفینامهی کارفرما
- اصل و کپی کارت پایان خدمت
بارگذاری مدارک بیمه بیکاری باید کامل و بدون نقص انجام شود. در غیر این صورت ثبتنام با مشکل مواجه خواهد شد.
معرفینامهی کارفرما
برای دریافت بیمه بیکاری نیاز است کارفرما طی یک معرفینامه علت بیکار شدن فرد بیمهشده را عنوان کند. تاریخ درج شده در این معرفینامه، باید یک روز بعد از پایان قرارداد یعنی آخرین روز نوشتهشده در لیست بیمه باشد. البته با رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، کارگرانی که به صورت دائم مشغول فعالیت بودند، برای دریافت بیمه بیکاری به نامه نیاز ندارند.
چندبار میتوان از بیمه بیکاری استفاده کرد؟
شاید شما از دست دادن کار را برای بار چندم تجربه کنید و این سوال برایتان پیش بیاید که تا زمان پیدا کردن کار مجدد میتوانید از مستمری بیکاری استفاده کنید یا خیر. طبق قانون بخشنامه بیمه بیکاری هیچ محدودیتی از لحاظ تعداد دفعات در دریافت مستمری بیکاری وجود ندارد.
فاصله بین دو بیمه بیکاری
از لحاظ قانونی محدودیتی برای تعداد دفعات استفاده از بیمه بیکاری وجود ندارد و همچنین فاصلهی بین تعداد دفعات استفاده از آن اهمیت ندارد. اگر شما بعد از مدتی دریافت مستمری بیکاری دوباره به کار برگشتید، باید درخواست قطع بیمه بیکاری بدهید. در صورتی که بعد از سپری شدن مدت زمانی ـتفاوتی ندارد چقدر باشدـ دوباره بیکار شدید، میتوانید درخواست دریافت مستمری بیکاری مجدد بدهید.
کلام آخر
بیمه بیکاری حمایتی اجتماعی از کارگری که بدون میل و اراده بیکار شده است به حساب میآید. با توجه به شرایط اقتصادی، بیکاری، تعدیل نیرو و استفاده از بیمه بیکاری به موضوعی بسیار شایع تبدیل شده است و شرکتها در فضای نامناسب اقتصادی گاهی مجبور به انجام این کار هستند.
مطابق قانون و شرایط وزارت کار فقط افرادی که بدون میل و ارادهی شخصی بیکار شدهاند با بیمه بیکاری حمایت خواهند شد.