نمی‌شود صاحب خودرو باشید و به فکر خرید و تمدید بیمه شخص ثالث نباشید. نداشتن بیمه شخص ثالث نه‌تنها خسارت‌های مالی را افزایش می‌دهد بلکه شما را متحمل هزینه‌های اضافی مانند جریمه‌ی راهنمایی و رانندگی و جریمه‌ی دیرکرد تمدید بیمه‌نامه شخص می‌کند. پس حالا که این بیمه‌نامه هم مهم است و هم اجباری، بهتر است بیشتر با پوشش‌های آن و سقف تعهدات بیمه‌گر آشنا شویم. به‌خصوص که سقف تعهدات شخص ثالث هر سال و با مشخص شدن نرخ دیه تغییر می‌کند.

در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ بیمه‌شو، راهنمای خرید و استعلام بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۱ را می‌خوانید و با پوشش‌ها و جزئیات بیمه‌نامه شخص ثالث بیشتر آشنا می‌شوید. با بیمه‌شو همراه باشید.

بیمه شخص ثالث چیست؟

بیمه شخص ثالث از انواع بیمه‌نامه‌های اجباری‌ست که تهیه‌ی آن برای تمام دارندگان وسایل نقلیه‌ی موتوریِ زمینی الزامی‌ست. این یعنی چه راننده‌ی اتومبیل و اتوبوس باشید و چه راکب موتور سیکلت، وسیله‌ی نقلیه‌تان باید بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث معتبر داشته باشد.

بیمه شخص ثالث پوششی‌ست که در آن بیمه‌گذار با پرداخت وجه معینی به نام حق بیمه، وسیله‌ی نقلیه‌اش را برای مدت معینی در قبال آسیب جانی و مالی وارده به شخص یا اشخاص ثالث در حوادث رانندگی بیمه می‌کند. همچنین پوشش حوادث راننده هم در بیمه‌نامه شخص ثالث ارائه می‌شود تا جبران‌کننده‌ی آسیب جانی وارد به بیمه‌گذار به‌عنوان به راننده‌ی مقصر هم باشد. بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث یکی از پرطرفدارترین بیمه‌نامه‌های بازار بیمه‌ی کشور است و به همین دلیل اکثر شرکت‌های بیمه، پوشش مربوط به شخص ثالث را حتما ارائه می‌کنند.

نکته‌ی آخر هم این‌که پوشش بیمه شخص ثالث باید از بیمه‌گر ایرانی تهیه شود و این بیمه‌نامه فقط برای حوادثی که داخل مرزهای جغرافیایی ایران رخ می‌دهد، اعتبار دارد.

پوشش های بیمه شخص ثالث

پوشش‌های بیمه شخص ثالث به صورت کلی در سه دسته‌بندی قرار می‌گیرند که در ادامه هر یک را توضیح می‌دهیم.

پوشش جانی: در این پوشش هزینه‌های درمان و بستری، غرامت نقص‌عضو و دیه‌ی فوت اشخاص ثالث پوشش داده می‌شود. سقف تعهدات بیمه‌گر در این پوشش براساس نرخ دیه‌ی آن سال تعیین می‌شود. مثلا طبق نرخ دیه سال ۱۴۰۱ و بخشنامه‌ی بیمه مرکزی، سقف تعهدات شرکت‌های بیمه در پوشش جانی شخص ثالث در ماه‌های حرام برابر با هشتصد میلیون تومان و در ماه‌های دیگر برابر با چهارصد میلیون تومان است که نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش داشته است.

پوشش مالی: در پوشش مالی یا بدنی خسارت وارده به اموال منقول و غیرمنقول اشخاص ثالث آسیب‌دیده در حادثه با درنظر گرفتن سقف تعهدات بیمه‌گر، تحت‌پوشش قرار می‌گیرد. خود راننده‌ی مقصر نمی‌تواند برای جبران خسارت وارده به وسیله‌ی نقلیه‌اش از پوشش بدنی استفاده کند و باید این خسارت را از محل بیمه‌ی بدنه طلب کند. در صورتی‌که سقف تعهدات پوشش مالی راننده‌ی مقصر از مجموع خسارت مالی وارده به اشخاص ثالث کمتر بود، باید سراغ استفاده همزمان از پوشش شخص ثالث و بیمه بدنه رفت که قبلا در بلاگ‌ بیمه‌شو از آن گفته‌ایم.

پوشش حوادث راننده: این پوشش برای جبران آسیب‌های جانی وارد به راننده‌ی مقصر که همان بیمه‌گذار است، طراحی شده است. هزینه‌های بیمارستانی، غرامت نقص‌عضو و دیه‌ی فوت با رعایت سقف تعهدات بیمه‌گر و شرایط بیمه‌نامه در این پوشش ارائه می‌شود.

استثنائات بیمه شخص ثالث

مانند هر بیمه‌نامه‌ی دیگری، بیمه شخص ثالث هم استثنائات مخصوص به خودش را دارد. منظور از استثنائات موقعیت‌ها و خساراتی‌ست که در صورت وقوع، شرکت بیمه هیچ تعهدی برای جبران آن نخواهد داشت.

• خسارت مالی وارده به خودرو و اموال راننده‌ی مسبب حادثه
• خسارت‌های ناشی از تشعشعات اتمی و رادیواکتیو
• خسارت ناشی از تصادفی که به قصد خودکشی و یا سقط جنین باشد.
• خسارت ناشی از تصادفی که به قصد آسیب‌زدن و انتقام گرفتن باشد و این موضوع در دادگاه ثابت شود.
• اگر راننده‌ی مسبب حادثه گواهینامه نداشته باشد و یا گواهینامه‌ی او نامرتبط با نوع وسیله‌ی نقلیه باشد.
• اگر وسیله‌ی نقلیه سرقتی باشد و راننده از سرقتی‌بودن آن، مطلع باشد.
• اگر کاربری خودرو بدون اطلاع به بیمه‌گر تغییر پیدا کند (مثلا از استفاده از خودروی شخصی به‌عنوان خودروی مسافرکشی)
• اگر سرنشینان خودرو بیشتر از ظرفیت وسیله‌ی نقلیه باشد، بیمه‌گر خسارت سرنشنیان اضافی را از محل صندوق خسارت‌های بدنی پرداخت می‌کند و بعدا آن مبلغ را از مقصر حادثه پس می‌گیرد.
• خسارت وارده به سرنشینانی که در قسمت‌های غیراستاندارد خودرو (مانند صندوق عقب) نشسته باشند.

نرخ بیمه شخص ثالث

برای محاسبه‌ی نرخ بیمه شخص ثالث باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت.

• سال ساخت خودرو
• نوع، کاربری و مدل خودرو
• تخفیف عدم خسارت شخص ثالث
• جریمه دیرکرد تمدید بیمه‌نامه
• نرخ دیه در آن سال
• سقف تعهدات بیمه‌گر
• مدت اعتبار بیمه‌نامه
• وضعیت سلامت خودرو
• نمره منفی گواهینامه‌ی بیمه‌گذار و وضعیت و سابقه‌ی رانندگی او
• تخفیف‌هایی که خود بیمه‌گر به دلایل مختلف ممکن است در نظر بگیرد

تخفیف عدم خسارت شخص ثالث

تخفیف عدم خسارت شخص ثالث، تخفیفی‌ست که در زمان تمدید بیمه‌نامه و به شرط عدم دریافت خسارت از محل بیمه‌نامه‌ی سال قبل برای شما در نظر گرفته می‌شود. نرخ رشد این تخفیف پلکانی‌ست. یعنی به ازای هر سالی که بدون خسارت شخص ثالث بگذرد، مقدار تخفیف نیز افزایش پیدا می‌کند. طبق قانون جدید بیمه مرکزی، حداکثر نرخ تخفیف عدم خسارت شخص ثالث هفتاد درصد است که بعد از چهارده‌سال سابقه‌ی بیمه‌ایِ بدون خسارت به بیمه‌گذار تعلق می‌گیرد. نکته‌ی مهم بعدی آن است که این تخفیف راننده‌محور است و روی پلاک ماشین ثبت می‌شود. بنابراین با فروش خودرو، مجموع این تخفیف به مالک جدید واگذار نمی‌شود. این قانون از آن جهت طراحی شده که ریسک راننده‌ی کم‌خطر به راننده‌ی خطرآفرین انتقال پیدا نکند. در جدول زیر نرخ تخفیف عدم خسارت را براساس قوانین جدید و قدیم می‌بینید:

قانون

سال اول

سال دوم

سال سوم

سال چهارم

سال پنجم

سال ششم

سال هفتم

سال هشتم

سال نهم

سال دهم

سال یازدهم

سال دوازدهم

سال سیزدهم

سال چهاردهم

جدید

۵٪

۱۰٪

۱۵٪

۲۰٪

۲۵٪

۳۰٪

۳۵٪

۴۰٪

۴۵٪

۵۰٪

۵۵٪

۶۰٪

۶۵٪

۷۰٪

قدیم

۱۰٪

۱۵٪

۲۰٪

۳۰٪

۴۰٪

۵۰٪

۶۰٪

۷۰٪

۷۰٪

۷۰٪

۷۰٪

۷۰٪

۷۰٪

۷۰٪

از مزیت‌های قانون جدید تخفیف عدم خسارت این است که در صورت وقوع حادثه و دریافت خسارت از محل بیمه شخص ثالث، تخفیف عدم خسارت‌تان به صورت کامل از بین نخواهد رفت. بلکه هر بار تنها مقداری از نرخ این تخفیف کاسته می‌شود که جزئیات آن را در جدول زیر می‌توانید ببینید:

تعداد و نوع خسارت	یک‌بار دریافت خسارت	دوبار دریافت خسارت	سه‌بار دریافت خسارت
مالی	بیست درصد	سی درصد	چهل درصد
بدنی	سی درصد	هفتاد درصد	صد درصد

همچنین اگر در حادثه‌ای هم خسارت جانی و هم خسارت مالی توسط بیمه‌گرِ شخص ثالث‌تان پرداخت شود، میزان کاهش تخفیف به‌جای آن‌که پنجاه درصد باشد برابر با خسارت جانی یعنی سی‌درصد خواهد بود.

عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث

همیشه به یاد داشته باشید که بیمه شخص ثالث یک بیمه‌ی اجباری‌ست. بنابراین کسی که مالک وسیله‌ی نقلیه است و بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث معتبر ندارد از نظر حقوقی و قانونی مجرم شناخته می‌شود. همچنین اگر پلیس متوجه شود که خودروی شما فاقد بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث است هم خودرو را جریمه می‌کند و هم آن را راهی پارکینگ می‌کند. اهمیت داشتن بیمه شخص ثالث به قدری برای قانون‌گذار زیاد است که حتی خرید و فروش خودروی فاقد بیمه شخص ثالث هم ممنوع است و حتی خودروی صفر کیلومتری که از کارخانه خریده‌اید هم با بیمه‌نامه شخص ثالث به شما تحویل داده می‌شود.

غیر از این موضوع، نداشتن بیمه شخص ثالث شما را در حوادث رانندگی تنها و بدون پشتیبان می‌گذارد. با در نظر گرفتن هزینه‌ی تعمیرات خودرو و قطعات یدکی بدون داشته بیمه حتی در یک تصادف ساده و جزئی هم متحمل هزینه‌های زیادی خواهید شد. چه برسد به زمانی که در تصادفی مقصر شناخته شوید و آسیب جانی هم به دیگران وارد شده باشد. قطعا پرداخت هزینه و غرامت بدون حمایت شرکت بیمه سخت و ناممکن خواهد بود.

همچنین به‌خاطر داشته باشید که شرکت‌های بیمه مبلغی را تحت عنوان جریمه دیرکرد تمدید بیمه‌نامه در نظر می‌گیرند. این جریمه روزشمار است و برای بیمه‌گذارهایی‌ست که بیمه‌نامه‌شان را به موقع تمدید نمی‌کنند یا مدت‌هاست که وسیله نقلیه‌شان بیمه نداشته است. از آن‌جایی که نمی‌توان دو پوشش شخص ثالث را برای یک خودرو تهیه کرد و اگر بیمه‌نامه‌ها هم‌پوشانی داشته باشند، جبران خسارت برعهده‌ی بیمه‌نامه‌ای است که زودتر تهیه شده؛ معمولا توصیه‌ی شرکت‌های بیمه می‌کنند که بیمه‌نامه‌تان را از حدود یک هفته قبل از به اتمام رسیدن اعتبار بیمه‌نامه‌ی فعلی‌تان تمدید کنید.

سقف تعهدات بیمه شخص ثالث

هر سال دو اعلامیه‌ی مهم توسط قوه قضائیه و بیمه مرکزی صادر می‌شود که نقش مهمی را در اعلام سقف تعهدات و مشخص شدن حق‌بیمه‌ی پایه‌ی شخص ثالث ایفا می‌کنند. قوه‌ی قضائیه در فروردین‌ماه امسال نرخ دیه سال ۱۴۰۱ را اعلام کرد. به این ترتیب که دیه یک مرد کامل مسلمان در ماه‌های حرام برابر با هشتصد میلیون تومان و در ماه‌های عادی نیز چهارصد میلیون تومان است. همچنین طبق قانون، سقف تعهدات جانی شرکت‌های بیمه برای زیان‌دیدگان خانم و آقا برابر با همان هشتصد میلیون تومان است.

در مورد خسارت‌های مالی نیز حداقل این تعهدات برابر با دو و نیم درصد سقف خسارت جانی‌ست. یعنی حداقل تعهدات پوشش مالی بیمه شخص ثالث برابر با بیست میلیون تومان است. همچنین حداکثر تعهدات مالی برابر با پنجاه درصد سقف تعهدات جانی یا همان چهارصد میلیون تومان برای سال ۱۴۰۱ است. در جدول زیر نرخ حق‌بیمه‌ی پایه شخص ثالث در سال ۱۴۰۱ را می‌بینید:

حق بیمه پایه سالیانه انواع وسایل نقلیه برای بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه در سال ۱۴۰۱

برای تعهدات بدنی (دیه) ۸۰۰۰ میلیون ریال و تعهدات مالی ۲۰۰ میلیون ریال و با اعمال تخفیف کرونا

نرخ بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۱
وسیله نقلیه	نوع وسیله نقلیه	حق بیمه (ریال)	توضیحات
سواری	کمتر از چهار سیلندر	۲۳.۴۴۰.۰۰۰	مبلغ حق بیمه برای وسایل نقلیه سواری با کاربری آژانس، کرایه و مسافر کش شخصی درون شهری ۱۰ درصد و سواری کرایه و مسافر کش شخصی درون شهری ۲۰ درصد بیشتر از حق بیمه وسایل نقلیه سواری مشابه است.
پیکان، پراید و سپند	۲۷.۷۶۰.۰۰۰
سایر چهار سیلندرها	۳۲.۶۳۰.۰۰۰
بیش از چهار سیلندر	۳۶.۵۲۰.۰۰۰
بارکش با ظرفیت	تا یک تن	۲۸.۷۲۰.۰۰۰	در صورتی که وسایل نقلیه بارکش، برای حمل مواد منفجره به کار رود، ۵۰ درصد؛ و چنانچه برای حمل مواد سوختنی مایع و گازی شکل استفاده شود، ۲۵ درصد به حق بیمه مربوط اضافه می‌شود.
بیش از یک تن تا سه تن	۳۴.۵۸۰.۰۰۰
بیش از سه تن تا پنج تن	۴۳.۷۷۰.۰۰۰
بیش از پنج تن تا ده تن	۵۶.۰۸۰.۰۰۰
بیش از ده تن تا بیست تن	۶۵.۲۶۰.۰۰۰
بیش از بیست تن	۶۹.۱۶۰.۰۰۰
اتوکار (استیشن، ون، مینی‌بوس و اتوبوس)	هفت نفر با احتساب راننده	۶۷.۲۲۰.۰۰۰	به وسایل نقلیه عمومی شهری حمل مسافر با ظرفیت بیش از ۶ نفر، ۵۰ درصد تخفیف تعلق می‌گیرد.
نه نفر با احتساب راننده	۶۹.۱۶۰.۰۰۰
ون با ظرفیت ده نفر با احتساب راننده	۶۹.۹۳۰.۰۰۰
مینی‌بوس شانزده نفره با احتساب راننده	۸۵.۹۸۰.۰۰۰
اتوبوس ۲۱ نفره با احتساب راننده	۸۹.۳۱۰.۰۰۰
اتوبوس ۲۷ نفره با احتساب راننده و کمک	۱۳۱.۶۹۰.۰۰۰
اتوبوس ۴۰ نفره با احتساب راننده و کمک	۱۶۵.۶۹۰.۰۰۰
اتوبوس ۴۴ نفره با احتساب راننده و کمک	۱۷۵.۸۴۰.۰۰۰
موتورسیکلت	گازی	۵.۸۰۲.۰۰۰
دنده‌ای یک سیلندر	۷.۱۱۰.۰۰۰
دو سیلندر و به بالا	۷.۸۱۰.۰۰۰
دنده‌ای دارای سه‌چرخ یا سایدکار	۸.۴۰۰.۰۰۰
سایر	کشاورزی	۱۲.۰۳۰.۰۰۰	در صورتی که وسایل نقلیه بارکش، برای حمل مواد منفجره به کار رود، ۵۰ درصد؛ و چنانچه برای حمل مواد سوختنی مایع و گازی شکل استفاده شود، ۲۵ درصد به حق بیمه مربوط اضافه می‌شود.
راه‌سازی و ساختمانی	۱۷.۱۹۰.۰۰۰
حمل و خیابان پاک‌کن‌ها	۲۷.۹۴۰.۰۰۰

استعلام اصالت بیمه نامه شخص ثالث

چند سالی می‌شود که بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث به صورت کاغذی صادر نمی‌شود و جایش را به بیمه‌نامه الکترونیکی داده است. بعد از خرید بیمه‌نامه، از طرف شرکت بیمه یک آدرس اینترنتی برای شما ارسال خواهد شد که در آن‌جا می‌توانید شماره‌ی بیمه‌نامه و جزئیات بیمه‌نامه را ملاحظه کنید. اما برای اطمینان یافتن از اصالت و اعتبار بیمه‌نامه، می‌توانید استعلام بیمه شخص ثالث را در سایت بیمه مرکزی بگیرید. اطلاعات و جزئیات مربوط به بیمه‌نامه‌تان در این سایت ثبت و اعتبارسنجی می‌شود تا از صحت و درستی آن اطمینان پیدا کنید.

امروز با بیمه شخص ثالث و راهنمای خرید آن در سال ۱۴۰۱ آشنا شدیم. همان‌طور که خواندید بیمه‌نامه شخص ثالث مهم‌ترین پوششی‌ست که باید برای وسیله نقلیه‌تان تهیه کنید. برای خرید بیمه شخص ثالث مثل همیشه روی خدمات بیمه‌شو حساب کنید و در کمترین زمان ممکن بیمه‌نامه‌ی دلخواه‌تان را تهیه کنید.