فهرست مطالب
کودکان گاهی‌اوقات با بزرگسالان جر و بحث می کنند، گاهی پرخاشگر و سرکش هستند و یا گاهی با عصبانیت رفتار می‌کنند. علائم اختلال رفتاری در کودکان، زمانی تشخیص داده می‌شود که اینگونه رفتارهای مخرب برای آن سن از سنین کودک غیرمعمول باشد، با گذشت زمان ادامه یابد یا شدید‌تر گردد.
والدین در هنگام بروز رفتار نادرست فرزندان با مشکلاتی مواجه می‌شوند؛ برای اینکه زندگی کمی ساده باشد، ما در این مطلب از مطالب بیمه‌شو به شما اطلاعاتی در مورد مشکلات رایج و اختلالات رفتاری کودکان، نحوه شناسایی این اختلالات و حل آنها ارائه می دهیم، اما قبل از آن، فکر نمی‌کنید ما باید بدانیم رفتار طبیعی چیست؟
رفتار طبیعی کودکان
هیچ معیار برای رفتار طبیعی کودکان وجود ندارد. این به سن، شخصیت، رشد عاطفی، رشد فرهنگی و محیط کودک بستگی دارد؛ به‌طور کلی، رفتار کودک اگر از نظر اجتماعی و فرهنگی مناسب و استاندارد باشد، طبیعی تلقی می‌شود و در این شرایط، شما به‌عنوان والدین می‌توانید رفتار کودک را عادی بدانید. به عبارت دیگر اختلالات رفتاری کودکان تعریف دقیقی ندارند؛ درواقع رفتارهایی که با سن، فرهنگ، ارزش‌های اجتماعی و هنجارهای خاص مغایرت نداشته باشند، رفتار طبیعی نامیده می‌شوند.
اختلالات رفتاری کودکان
کودکان در هنگام شیطنت زیبا هستند؛ هر چند وقت یکبار ممکن است چند مورد دلخوری و مشاجره و یا داد و فریاد پیش بیاید که این اصلاً غیرعادی نیست اما اگر چنین رفتارهایی به یک اتفاق روزمره و همیشگی تبدیل شود، باید نگران شد. به‌عبارت دیگر همه کودکان خردسال هر از چندگاهی می توانند شیطان و سرکش باشند که این کاملاً طبیعی است، با این حال، پیش می‌آید که برخی از کودکان رفتارهای گنگ و بسیار چالش برانگیزی داشته باشند که برای سن آنها خارج از حد معمول است. این چنین رتارها را باید علائم اختلال رفتاری در کودکان دانست.
انواع اختلالات رفتاری کودکان
مشکلات رفتاری را می‌توان به دو دسته مشکلات داخلی یا مشکلات رفتاری درونی و اختلالات بیرونی یا برون زدایی تقسیم کرد.
مشکلات رفتاری ناشی از مشکلات داخلی از اضطراب، غم، افسردگی، شکایت مکرر از دردهای جسمی و برخی از هراس‌ها یا ترس‌های خاص سرچشمه می‌گیرد که این مشکلات رفتاری در میان دختران شایع‌تر است.
جالب است بدانید از آنجا که بروز علائم اختلال رفتاری در کودکان عموماً مختل‌کننده اعمال و کنترل آنهاست و شامل نشان دادن رفتار ناخواسته نسبت به دیگران می‌شود، اختلالات بیرونی نامیده می‌شوند. به‌عبارتی مشکلات رفتاری بیرونی که از هدایت فرد خارج هستند و در اعمالی مانند عصبانیت، خشونت، پرکاری و یا براثر عدم توجه بروز می‌کنند در پسران شایع‌تر هستند.
اگر اختلالات رفتاری کودکان حال چه درونی باشد و چه بیرونی، در اوایل زندگی بروز کند و مورد درمان قرار نگیرد، می‌تواند در ادامه زندگی شخص به‌طور مدام نمایان شود؛ مشکلات رفتاری بر سلامت روان کودک بسیار تأثیرگذار است. رفتار خوب نشانه سلامت روان کودک است، در حالی که اگر در سلامت روان مشکلی وجود داشته باشد، می‌تواند به بروز رفتارهای پرخاشگرانه منجر شود و مواردی چون اضطراب، استرس، کاهش یا عدم عزت نفس و بی قراری در وی نمایان گردد. سلامت روان کودکان تأثیر مستقیم بر رشد شناختی، اجتماعی و یادگیری آنها دارد. اینگونه اختلالات رفتاری بر عملکرد آنها در مدرسه نیز تأثیر می‌گذارد؛ به‌عنوان مثال ممکن است کودکان شما درگیر دعوا شوند، دیروقت به کلاس برود یا حتی کلاس‌ها را از دست بدهند.
جنجال ها و اختلافاتی که فرزند شما با همسالان خود دارد، به مشکلی تبدیل می‌شود که زندگی اجتماعی وی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و این امر اصلاً طبیعی نیست، و باعث می‌شود قادر به تمرکز بر روی یک چیز نباشد، بی قرار باشد و به‌شدت تنبل یا گمراه گردد.
شایع‌ترین اختلالات رفتاری کودکان
- اختلال سرپیچی و مخالفت (ODD)
- اختلال سلوک (CD)
- اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD)
این سه اختلال رفتاری کودکان در برخی علائم، مشترک هستند، بدین‌واسطه تشخیص دقیق آنها می‌تواند دشوار و زمان‌بر باشد. حتی کودک یا نوجوان ممکن است همزمان از دو اختلال رفتاری رنج ببرد. عوامل تشدیدکننده این اختلالات می‌توانند شامل مشکلات عاطفی، اختلالات خلقی ، مشکلات خانوادگی و سو مصرف مواد باشند.
اختلال سرپیچی و مخالفت (ODD)
وقتی کودکان مرتباً رفتار نامناسب از خود نشان می‌دهند، به‌طوری که باعث ایجاد مشکلات جدی در خانه با خانواده در مدرسه با همسالان می‌شوند، ممکن است از اختلال سرپیچی مخالفت (ODD) رنج ببرند. این نوع اختلال معمولاً قبل از هشت سالگی آغاز می‌گردد و حداکثر تا حدود دوازده سالگی ادامه می‌یابد. كودكان مبتلا به این نوع اختلال درمورد افرادی مانند اعضای خانواده و معلم كه به خوبی می‌شناسند، رفتارهای مخالفتی یا به‌نوعی سرپیچی از خود نشان می‌دهند که بروز این مشکلات در آنها بیشتر از کودکان هم‌سن و سال خود است. این کودکان اغلب عصبانی هستند و یا روحیه خود را از دست داده‌اند. غالباً با بزرگسالان مشاجره دارند یا از پیروی از قوانین بنابه درخواست بزرگسالان امتناع می‌ورزند. اغلب کینه‌توز می‌کنند. عمداً دیگران را اذیت می‌کنند و از دیگران آزرده شوند. اغلب، دیگران را به خاطر اشتباهات یا رفتارهای نادرست خود، مقصر می‌دانند. تصور می‌شود از هر ده کودک زیر دوازده سال، یک کودک به این اختلال (ODD) مبتلاست که البته این نوع اختلال در پسران بیشتر از دختران دیده می‌شود.
اختلال سلوک (CD)
اختلال سلوک (CD) هنگامی تشخیص داده می‌شود که یک‌سری کودکان از یک الگوی پرخاشگری خاص نسبت به دیگران تبعیت کنند و نقض جدی نسبت به قوانین و ضوابط اجتماعی در خانه، مدرسه و با همسالان خویش، از خود نشان دهند. موارد نقض قوانین در هرمکانی ممکن است شامل نقض قانون و در نتیجه دستگیری باشد. کودکانی که این نوع اختلال مبتلا هستند، بیشتر آسیب می‌بینند و ممکن است در کنار آمدن با همسالان خود با مشکل روبه‌رو شوند.
نمونه هایی از اختلال سلوک (CD)
- زیر پا گذاشتن قوانین جدی مانند فرار، شب ماندن در جایی که ممنوعیت دارد و یا پرش از دیوار و فرار از مدرسه
- داشتن رفتار پرخاشگرانه، به گونه‌ای که باعث آسیب شود، مانند زورگویی، جنگ یا بی رحمی با حیوانات
- دروغ گفتن
- دزدی کردن و یا آسیب رساندن عمدی به اموال دیگران