بیمه تکافل زیرمجموعه دیگر شاخه‌های بیمه نیست. این بیمه نوعی بیمه‌ی اسلامی بحساب می‌آید چراکه تمام قوانین آن طبق تأییدات دینی خواهد بود. به‌طور کلی سازمان بیمه تامین اجتماعی دو نوع بیمه را طراحی کرده است.
بیمه اجباری و بیمه اختیاری، هر دو از بیمه‌های سازمانی و دولتی بشمار می‌روند. همان‌طور که می‌دانید در خرید و تهیه بیمه‌های اختیاری، هر فرد با توجه به نیاز و شرایطی که دارد آن‌ها را انتخاب کرده یا از خرید انصراف خواهد داد.
بسیاری از بیمه‌های اجباری و اختیاری را می‌توان از طریق شرکت‌های خصوصی تهیه کرد. با این حال تمامی این بیمه‌ها و شرکت‌های فروشنده، تحت نظر سازمان دولتی تأمین اجتماعی هستند.
بیمه تکافل طرحی‌ست که در بسیاری از کشورهای دیگر به عنوان یک سازوکار سرمایه‌گذاری در حال فعالیت است.
در خاورمیانه این طرح از چندین دهه قبل در حال اجرا شدن است چراکه علاوه بر مزیت‌های بیمه‌ای، به اقتصاد کشور نیز کمک خواهد کرد. آسیای جنوبی بیشترین آمار را در این زمینه دارد.
تعریف بیمه تکافل
تکافل از لحاظ لفظ و لغت به معنای ضمانت مشترک یا کمک میان‌گروهی است. وقتی شخصی را تحت تکفل خانواده‌ی خود درمی‌آوریم یعنی همه اعضا، سرپرستی او را ضمانت کرده‌اند و به صورت گروهی به او یاری خواهند رساند.
طرح تکافل نیز چنین موردی است. در این نوع بیمه تمام افرادی که در سازمان عضو هستند، ضمانت می‌کنند که شرایط و قوانین مجموعه را همگی بپذیرند.
بیمه تکافل در قالب شرکت‌های خصوصی فعالیت خواهد کرد. درواقع شما به عنوان افرادی که در این مجموعه عضو می‌شوید، ضمانت می‌دهید که سود و ضرر به‌طور مساوی میان شرکا تقسیم شود.
ادعای پشت طرح تکافل این است که این سازوکار و نوع سودرسانی آن کاملاً طبق موازین اسلامی است. البته ایده‌ی اصلی این طرح از کشورهای اسلامی آغاز نشده است. در سال ۱۴۰۲ طرح اجرایی شدن این موضوع توسط بیمه مرکزی ارائه شده است.
چگونگی فعالیت طرح تکافل بیمه
شرکت‌های بیمه‌ای که این طرح را اجرایی کنند، یک بیمه گروهی راه انداخته‌اند. درواقع با این طرح هر شخصی با هر میزان استطاعت مالی می‌تواند بیمه تکافل را داشته باشد. تصور کنید یک گروه ده نفره تشکیل داده‌اید و هرکس به اندازه‌ی توان مالی‌ای که دارد، حق بیمه خود را پرداخت می‌کند.
حال زمانی که یکی از اعضای گروه دچار خسارت‌های تحت نظارت بیمه شود، از حق بیمه انباشته شده در صندوق برای جبران خسارات او استفاده خواهد شد.
نکته‌ی این طرح همین است که ضرر یکی از اعضا، میان تمام شرکا تقسیم خواهد شد. در این نوع بیمه، عنوان بیمه‌گزار به مشارکت‌کنندگان بیمه تغییر می‌کند.
در پایان سال تمامی سودی که در صندوق باقی مانده است نیز میان تمام اعضا تقسیم می‌شود. از زمانی که ایده اجرایی شدن بیمه تکافل در ایران مطرح شده است، بسیاری از شرکت‌های خصوصی زیربنای آن را پایه‌گذاری کرده‌اند.
نحوه پرداخت خسارت در شرکت‌های تکافل
از آن‌جایی که این طرح یکی از کم‌هزینه‌ترین انواع بیمه است، پشتوانه‌ی مالی محدودی دارد. برای پرداخت هزینه‌های افراد زیان‌دیده از صندوق مالی خود مجموعه استفاده می‌کنند.
افراد زمانی که این بیمه‌نامه را امضا می‌کنند دو حساب برای‌شان باز و حق بیمه‌ای که می‌پردازند میان این دو حساب تقسیم می‌شود. بخش بیشتر این حق بیمه وارد حساب شرکت‌کنندگان و بخش دیگر آن وارد حساب ویژه‌ی شرکت‌کنندگان می‌شود.
مبالغی که در حساب شرکت‌کنندگان جمع‌آوری می‌شود وارد گردش مالی شرعی و قانونی (سرمایه‌گزاری) شده و سود ناشی از آن به میزان برابر دوباره وارد حساب‌های بیمه‌گزاران خواهد شد.
حال اگر یکی از اعضا گروه دچار زیانی شود که طبق بیمه‌نامه باید شرکت آن را بپردازد، از صندوق حساب‌های ویژه شرکت‌کنندگان برداشت خواهد شد.
اگر میزان خسارت، بیش از اندوخته‌ی مالی این صندوق باشد، آن‌وقت برای جبران مابقی هزینه به سراغ حساب شخصی فرد زیان دیده خواهند رفت.
مزایای طرح بیمه تکافل
اجرایی شدن ایده بیمه تکافل مزایای فردی و گروهی بسیاری خواهد داشت:
مهم‌ترین مزیت این طرح، بهبود شرایط اقتصادی کشور است. شرکت‌های اجراکننده نوعی کارگزاری بحساب می‌آیند و سرمایه‌ی افراد را وارد گردش مالی کشور خواهند کرد.
تعداد افرادی که از بیمه استفاده می‌کنند، بسیار بیشتر می‌شود. در حال حاضر بسیاری از افراد هستند که به علت مضیقه‌ی مالی توان تهیه بیمه برای حال و آینده‌ی خود را ندارند.
حق بیمه مناسب با توان مالی افراد موجب استقبال چشم‌گیر از این طرح و رونق بخشیدن به بیمه و سرمایه‌گذاری خواهد شد.
نسبت به میزان حق بیمه‌ای که پرداخت می‌کنید، بیمه‌نامه‌ی شما شرایط و پوشش‌های متفاوتی دارد.
برابری سود و زیان برای همه اعضا گروه، بیمه تکافل را به یکی از پرطرفدارترین انواع بیمه تبدیل می‌کند.
از این بیمه مانند برخی از انواع بیمه عمر می‌توان به عنوان یک راه سرمایه‌گذاری و حتی درآمدزایی استفاده کرد.
تأکید بر اسلامی بودن طرح تکافل
در تمام این سال‌ها بسیاری از علمای دینی با سازوکار شرکت‌های بیمه حتا آن‌هایی که تحت نظارت سازمان تأمین اجتماعی هستند، مخالفت داشتند. آن‌ها معتقداند که این روش پرداختی حق بیمه که حداکثر مبلغ را بپردازند تا درصورت زیان فرد بتوان آن را جبران کرد، از لحاظ شرعی نوعی قمار بشمار می‌رود.
از طرفی ضرورت داشتن بیمه و بیمه اجباری در برخی موارد موجب شد برخی از علما به علت اهمیت موضوع از موضع خود کوتاه بیایند.
بیمه تکافل نوعی از بیمه است که تمام موازین شرعی در آن رعایت شده است. از میزان پشتوانه‌ی مالی و منبع این پول تا نوع گردش مالی و سرمایه‌گذاری همه طبق دستورات دینی پیش خواهد رفت.
سخن آخر
ضرورت داشتن بیمه بر کسی پوشیده نیست. آن‌قدر این موضوع حائز اهمیت است که انواع مختلفی از بیمه در اختیار عموم مردم قرار گرفته است تا همه از مزایای بیمه‌ای برای حال و آینده‌شان بهره‌مند شوند.
آرامین به عنوان یکی از اولین زیرمجموعه‌های بیمه ایران مشغول خدمت‌رسانی به افراد است. ما در بیمه‌شو سعی داریم، سیستم خدمات‌رسانی را به نوین‌ترین شکل ممکن به‌روزرسانی کنیم.
از آن‌جایی که این مجموعه در ارائه هر خدماتی همیشه پیشگام بوده است، در حال آماده‌سازی تمهیدات این نوع بیمه نیز هستیم.
پیش از آن برای تهیه تمامی بیمه‌های اجباری و اختیاری یا مشاوره رایگان درباره آن‌ها می‌توانید از طریق سایت بیمه‌شو با کارشناسان ما در ارتباط باشید.