راهنمای کامل بیمه جامع خودرو

بیمه جامع خودرو به بیمه‌ی شخص ثالث و بیمه بدنه گفته می‌شود که در قالب یک پوشش بیمه‌ای کامل برای انواع اتومبیل طراحی شده است. البته قانون‌گذار فقط تهیه‌ی بیمه شخص ثالث را برای مالکین وسایل نقلیه‌ی موتوری اجباری کرده‌است. اما با تهیه‌ی بیمه‌ جامع خودرو است که راننده، اتومبیل و دیگرانی که در تصادف رانندگی آسیب و خسارت می‌ببیند، تحت پوشش بیمه خواهند بود. در صورت وقوع حادثه و خسارت، از محل این پوشش بیمه‌ای مواردی همچون هزینه‌های پزشکی، هزینه‌ی تعمیرات ماشین و یا غرامت و دیه‌ی فوت پرداخت خواهد شد.

با در نظر گرفتن نرخ بالای حوادث رانندگی، تهیه‌ی بیمه جامع خودرو از اولین کارهایی‌ست که بعد از خرید اتومبیل باید به فکرش باشید. در این نوشته از بلاگ بیمه‌شو از انواع بیمه خودرو، یعنی بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه و استثنائات آن می‌گوییم. با ما همراه باشید.

بیمه جامع خودرو چیست؟

همان‌طور که در مقدمه به آن اشاره کردیم بیمه‌ی جامع خودرو به مجموعه‌ی پوشش‌های بیمه‌ای که برای اتومبیل ارائه می‌شود، اشاره دارد. درواقع در بیشتر شرکت‌های بیمه، بیمه‌نامه‌ای تحت‌عنوان بیمه‌ی خودرو یا بیمه‌ی جامع خودرو وجود ندارد و شما جداگانه باید برای خرید بیمه‌ی بدنه و بیمه‌ی ثالث اقدام کنید. با این وجود، بعضی شرکت‌ها مانند بیمه‌ی ملت طرحی به‌نام «بیمه‌نامه‌ی جامع اتومبیل» را تدوین کرده‌اند که در آن چهار پوشش بیمه‌ای (ثالث، حوادث راننده، بدنه، پوشش امدادرسان خودرو) گنجانده شده است.

تهیه‌ی تمام پوشش‌های بیمه‌ی خودرو اجباری نیست. اما از سال ۱۳۸۷ تمام دارندگان وسایل نقلیه‌ی موتوریِ زمینی موظف‌اند که مسئولیت خودشان را دربرابر جبران خسارت‌های وارده به شخص یا اشخاص ثالث، نزد یکی از شرکت‌های بیمه‌ی داخلی بیمه کنند. طبق همین قانون، دارنده‌ی وسیله‌ی نقلیه‌ی بدونِ بیمه از نظر قانون مجرم شناخته می‌شود. همچنین قانون‌گذار، خرید و فروش خودروی بدون بیمه‌ی ثالث را ممنوع اعلام کرده‌است.

در ادامه از انواع پوشش‌های بیمه‌ی جامع خودرو می‌‌خوانید.

بیمه شخص ثالث خودرو

در پوشش بیمه‌ی شخص ثالث، بیمه‌گر مسئولیت جبران خسارات جانی و مالی وارده به شخص ثالث را می‌پذیرد. به این ترتیب، اگر هنگام رانندگی تصادف کنید و مقصر شناخته شوید، شرکت بیمه با پرداخت هزینه‌ها از شما حمایت خواهد کرد. همان‌طور که از نام آن پیداست، این پوشش بیمه‌ای فقط در قبال اشخاص ثالث مسئول است. اما در یک حادثه‌ی رانندگی چه کسی شخص ثالث به‌حساب می‌آید؟

طبق آیین‌نامه‌ها‌ی بیمه‌ی شخص ثالث هر کسی که در صحنه‌ی حادثه آسیب ببیند، شخص ثالث خواهد بود؛ غیر از راننده‌ی مقصر. بنابراین حتی سرنشینان اتومبیل مسبب حادثه هم شخص ثالث به‌حساب می‌آیند و می‌توانند از محل این بیمه‌نامه خسارت بگیرند. بیمه‌نامه‌های شخص ثالث با اعتبار کوتاه‌مدت یا با اعتبار یک‌ساله صادر می‌شوند. به‌دلیل ریسک بیشتر بیمه‌نامه‌های کوتاه‌مدت، معمولا حق‌بیمه‌ی گران‌تری هم نسبت به بیمه‌نامه‌های یک‌ساله دارند. بیمه‌نامه‌ی کوتاه‌مدت بیشتر مناسب افرادی‌ست که قصد دارند به‌زودی اتومبیل‌شان را بفروشند.

به‌خاطر داشته باشید که طبق قوانین جدید، بیمه‌نامه‌ی شخص ثالث راننده‌محور است و نه خودرومحور. در گذشته هنگام فروش خودرو، مالک قبلی می‌توانست تخفیف عدم خسارت را به خریدار خودرو منتقل کند و با این‌کار ماشین را با قیمت بالاتری بفروشد. اما رویکرد فعلی قانون‌گذار این است که تخفیف عدم خسارت یک فرد کم‌ریسک نباید به فردی پرریسک انتقال داده شود. بنابراین تخفیف عدم خسارت روی شماره‌پلاک خودرو ثبت می‌شود و غیرقابل‌انتقال است. مگر آن‌که بیمه‌گذار بخواهد آن را به یکی از اعضای درجه‌یک خانواده‌اش انتقال دهد.

پوشش های بیمه شخص ثالث

پوشش جانی: در این پوشش هزینه‌ی درمان، غرامت نقص عضو و دیه‌ی فوت پرداخت می‌شود. سقف تعهدات بیمه‌گر برای پوشش جانی، براساس نرخ دیه‌ی مرد کامل در ماه‌های حرام مشخص می‌گردد. اعلام این نرخ برعهده‌ی قوه‌قضائیه است.
پوشش مالی: در پوشش مالی، آسیب و خسارت وارده به اموال منقول و غیرمنقول شخص ثالث جبران خواهد شد. البته این پوشش مسئولیتی درقبال آسیب وارده به خودروی راننده‌ی مقصر ندارد. چرا که این خسارت باید از محل بیمه‌ی بدنه تامین شود.
پوشش حوادث راننده: با تهیه‌ی پوشش حوادث راننده، بیمه‌گر غرامت فوت، نقص عضو و هزینه‌های درمان راننده‌ی مسبب حادثه را پرداخت می‌کند. به‌همین دلیل است که روی بیمه‌نامه‌های شخص ثالث، عبارت کامل «بیمه شخص ثالث و حوادث راننده» به چشم می‌خورد.

محاسبه حق بیمه شخص ثالث

در محاسبه‌ی حق بیمه‌ی شخص ثالث، موارد زیادی تاثیرگذارند:

نوع، سال ساخت و کاربری خودرو
تخفیف عدم خسارت راننده (که هر سال، به‌صورت پلکانی افزایش می‌یابد.)
جریمه دیرکرد تمدید بیمه‌نامه
مبلغ دیه‌ی اعلام‌شده توسط قوه‌فضائیه
میزان تعهدات و پوشش‌های بیمه‌نامه
مدت اعتبار بیمه‌نامه (یک‌ساله یا کوتاه‌مدت)
عمر مفید و وضعیت سلامت خودرو
تخفیفات شرکت بیمه

استعلام بیمه شخص ثالث

از خردادماه ۱۳۹۹ بیمه‌نامه‌ی الکترونیکی جای خودش را به بیمه‌نامه‌های کاغذی شخص ثالث داده است. به همین دلیل، استعلام وضعیت بیمه شخص ثالث اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در گذشته فقط با مراجعه‌ی حضوری به شعب و کارگزاری‌های بیمه می‌توانستید از سوابق بیمه‌ای و وضعیت بیمه‌نامه اطلاع پیدا کنید. اما چند سالی می‌شود که سازمان بیمه مرکزی با راه‌اندازی سامانه سنهاب امکان استعلام اینترنتی بیمه‌ی شخص ثالث را فراهم کرده است. در این سامانه با وارد کردن اطلاعات شناسایی خودرو و کد ملی‌تان، به اطلاعات مفیدی درباره‌ی بیمه‌نامه‌ی خودرو دسترسی خواهید داشت.

بیمه بدنه خودرو

بیمه‌ی بدنه خودرو، مکمل بیمه‌ی شخص ثالث است. درواقع بیشتر خسارت‌هایی که تحت پوشش بیمه‌ی شخص ثالث نیست، از محل بیمه‌نامه‌ی بدنه قابل دریافت است. در این بیمه‌نامه، دو پوشش بیمه‌ای خطرات اصلی و خطرات فرعی ارائه می‌شود و اتومبیل بیمه‌گذار دربرابر خطرات اصلی (سرقت کلی، صاعقه، آتش‌سوزی، انفجار و تصادف) و خطرات فرعی (مانند سرقت جزئی و نوسان قیمت خودرو) تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد.

هنگام خرید بیمه‌ی بدنه، شما ملزم به قبول پوشش‌های اصلی هستید. اما در مورد پوشش‌های فرعی، انتخاب با شماست و هنگام خرید می‌توانید به‌دلخواه خود از میان پوشش‌های اضافی، مواردی را که موردنیازتان است انتخاب کنید. به‌خاطر داشته باشید که شرکت‌های بیمه ممکن است لیست پوشش‌های فرعی و سقف تعهدات مخصوص به‌خودشان را داشته باشند. به همین علت بررسی دقیق فرم پیشنهاد بیمه را قبل از صدور بیمه‌نامه فراموش نکنید.

پوشش های بیمه بدنه

همان‌طور که گفتیم پوشش‌های ارائه شده در بیمه‌ی بدنه به دو گروه خطرات اصلی و فرعی (اضافی) تقسیم می‌شوند.

پوشش‌های اصلی: پوشش‌های اصلی بیمه‌ی بدنه با مخفف «آصا» شناخته می‌شوند: آتش‌سوزی، صاعقه و انفجار. همچنین حوادث رانندگی و سرقت کلی ماشین هم در پوشش‌های اصلی ارائه می‌شود.
پوشش‌های فرعی: شرکت‌های بیمه پوشش‌های فرعی متنوعی را ارائه می‌دهند. رایج‌ترین آنها عبارت است از: سرقت درجای قطعات، هزینه ایاب‌وذهاب، شکست شیشه، نوسانات قیمت خودرو، بلایای طبیعی، حذف فرانشیز، پوشش رنگ، اسید و مواد شیمیایی.

محاسبه حق بیمه بدنه

مانند بیمه شخص ثالث، موارد مختلفی در تعیین حق بیمه نقش دارند. مهم‌ترین آنها به‌ترتیب زیر است:

ارزش مادی خودرو
سال ساخت خودرو
نوع و کاربری خودرو
تعداد و انواع پوشش‌های اضافی
تخفیف‌هایی مانند تخفیف عدم خسارت، تخفیف خودروی صفرکیلومتر، تخفیف خرید نقدی و تخفیف ارزش خودرو

استعلام بیمه بدنه

برای استعلام بیمه بدنه نیز می‌توانید به سامانه‌ی سنهاب مراجعه کنید تا در کمترین زمان ممکن و به‌صورت آنلاین از اعتبار و اصالت بیمه‌نامه‌ی بدنه مطمئن شوید. با استعلام بیمه‌ی خودرو در سایت بیمه مرکزی، اطلاعات بیمه‌نامه در چهار بخش به شما نشان داده می‌شود:

اطلاعات بیمه‌نامه‌ی خودرو: شرکت بیمه، نام بیمه‌گذار، کد ملی بیمه‌گذار، رشته‌ی بیمه‌نامه، کد یکتای بیمه‌نامه، تاریخ ثبت، شروع و پایان بیمه‌نامه
اطلاعات هویتی خودرو: نام و مدل خودرو، شماره موتور و شماره شاسی، شماره پلاک، کد VIN خودرو، شماره بیمه‌نامه‌ی سال قبل، سابقه‌ی خسارت‌های جانی و مالی و حوادث راننده، تخفیف عدم خسارت
خسارت پرداختی از محل بیمه‌نامه‌ی خودرو
الحاقیه‌ها

چه مواردی تحت پوشش بیمه خودرو نیست؟

مواردی که تحت پوشش بیمه‌ی بدنه یا بیمه‌ی ثالث نیست، با نام «استثنائات» در شرایط عمومی بیمه‌ مشخص می‌شوند. بیمه‌گذار با امضای بیمه‌نامه می‌پذیرد که اگر خسارت وارده ناشی از استثنائات بیمه‌نامه باشد، شرکت بیمه تعهدی برای جبران خسارت نخواهد داشت. البته بعضی از این پوشش‌ها را با توافق بیمه‌گر و پرداخت حق‌ بیمه‌ی بالاتر می‌توان به تعهدات شرکت بیمه اضافه کرد.

ما در ادامه از خسارت‌هایی می‌گوییم که طبق آیین‌نامه‌ی بیمه‌ی خودرو نمی‌توان با پرداخت حق بیمه بیشتر، آنها را به تعهدات بیمه‌گر اضافه کرد. خسارت‌هایی که اصطلاحا استثنائات غیرقابل پرداخت یا غیرقابل جبران نام دارند.

استثنائات غیرقابل جبران بیمه شخص ثالث

خسارت مالی وارده به خودرو و اموال راننده‌ی مسبب حادثه
خسارت‌های ناشی از تشعشعات اتمی و رادیواکتیو
خسارت ناشی از تصادفی که به قصد خودکشی و یا سقط جنین باشد
خسارت ناشی از تصادفی که به قصد آسیب‌زدن و انتقام گرفتن باشد و این موضوع در دادگاه ثابت شود
اگر راننده‌ی مسبب حادثه گواهینامه نداشته باشد و یا گواهینامه‌ی او نامرتبط با نوع وسیله‌ی نقلیه باشد
اگر وسیله‌ی نقلیه سرقتی باشد و راننده از سرقتی‌بودن آن، مطلع باشد
اگر کاربری خودرو بدون اطلاع به بیمه‌گر تغییر پیدا کند (مثلا از استفاده از خودروی شخصی به‌عنوان خودروی مسافرکشی)
اگر سرنشینان خودرو بیشتر از ظرفیت وسیله‌ی نقلیه باشد، بیمه‌گر خسارت سرنشنیان اضافی را از محل صندوق خسارت‌های بدنی پرداخت می‌کند و بعدا آن مبلغ را از مقصر حادثه پس می‌گیرد
خسارت وارده به سرنشینانی که در قسمت‌های غیراستاندارد خودرو (مانند صندوق عقب) نشسته باشند

استثنائات غیرقابل جبران بیمه بدنه

خسارت‌های ناشی از جنگ، شورش، اعتصاب و انفجارهای هسته‌ای
خسارت‌های عمدی که توسط راننده، مالک وسیله‌ی نقلیه و یا بیمه‌گذار وارد شده
خسارت ناشی از استعمال مواد مخدر و روانگردان و یا مصرف نوشیدنی‌های الکلی
خسارت‌های ناشی از رانندگی بدون گواهینامه، یا با گواهینامه‌ی نامرتبط و یا باطل
خسارت‌های ناشی از بکسل کردن خودرو توسط خودروهای غیرمجاز
خسارت به‌دلیل حمل بار بیش از حد مجاز
خسارت وارده به ماشین هنگام فرار از پلیس
خسارت وارده به وسایل و دستگاه‌های الکتریکی و الکترونیکی اتومبیل اگر به‌دلیل نقص و خرابی در کارکرد آنها باشد

به غیر از این استثنائات، در مواردی مانند عدم پرداخت به‌موقع حق بیمه یا ارائه‌ی اطلاعات نادرست و یا تشدید خطرهای پیش‌بینی‌شده برای موضوع بیمه، شرکت بیمه می‌تواند بیمه‌نامه را فسخ کند.

همان‌طور که خواندید، بیمه‌ی‌ جامع خودرو یک بیمه‌نامه‌ی کامل و کاربردی‌ست که در آن انواع خسارت‌های جانی و مالی مربوط به حوادث اتومبیل پوشش داده می‌شود. در بیمه‌های خودرو مواردی مانند سطح توانگری شرکت بیمه، پوشش‌های اضافی و سقف تعهدات بیمه‌نامه بسیار اهمیت دارد. در پلتفرم آنلاین بیمه‌شو به‌راحتی می‌توانید انواع بیمه‌نامه‌ها‌ی خودرو را با هم مقایسه کنید و در کمترین زمان ممکن پوشش بیمه‌ای موردنظرتان را تهیه کنید.